دولت ترامپ برنامه‌ای تدوین کرده‌است که طبق آن تا سال ۲۰۲۵ بودجه مستقیم ناسا (NASA) در ایستگاه فضایی را قطع کند. اما این بدان معنا نیست که آمریکا در آن زمان نیازی به ارسال فضانورد به مدار لئو که ایستگاه فضایی در آنجاست نخواهد داشت. ناسا امیدوار است که تا آن زمان عملیات‌های سرنشین‌دار مدار لئو به بخش خصوصی آمریکا سپرده شود. اما سوال اساسی این است که این عملیات‌ها در این منطقه از فضا چه سودی برای آنها خواهد داشت و دقیقا آنها چه کاری باید آنجا انجام دهند؟
فعالیت‌های بخش خصوصی به جای ناسا
یکی از گزینه‌ها برای بعضی شرکت‌ها این خواهد بود که مدیریت تمام وقت سهم ناسا از ایستگاه فضایی بین‌المللی را بر عهده بگیرند، اما مدیریت این آزمایشگاه عظیم بسیار گران خواهد بود به طوریکه هم‌اکنون ناسا سالانه بین ۳ تا ۴ میلیارد دلار خرج نگه‌داری آن می‌کند. درحالیکه اکثر شرکت‌های خصوصی در جهان یا چنین پولی ندارند یا اگرهم داشته باشند تمایلی به خرج کردن این حجم از پول را بر روی همچین پروژه‌ای ندارند. علاوه‌بر آن نیاز به فضانوردان، تجهیزات و فناوری‌هایی است که بخش خصوصی از داشتن آنها محروم است.
یک سناریو‌ی دیگر این است که این شرکت‌ها از ایستگاه‌های فضایی خصوصی خودشان استفاده کنند. چنین سازه‌هایی علاوه‌بر کوچکتر و ارزان‌تر بودن پیچیدگی بسیار کمتری از ایستگاه فضایی بین‌المللی خواهند داشت و قادرند همچنان دسترسی کلیدی به این بخش از فضا را فراهم کنند. ناسا برنامه‌های زیادی برای بازگشت به ماه و سفر به مریخ دارد و مدار لئو یک محل ایده‌آل برای آزمایش تجهیزات مورد نیاز برای این عملیات است. پس از ۲۰۲۵ شرکت‌های خصوصی می‌توانند با اجاره دادن ایستگاه‌های فضایی کوچک خود به ناسا برای انجام آزمایشاتش در‌آمدزایی کنند.
یکی دیگر از روش‌های در‌آمدزایی این ایستگاه‌های فضایی خصوصی تبدیل آنها به محل مونتاژ ماهواره‌ها و اقامت دادن توریست‌های فضایی در آنها است. این روش بسیار از روش کنونی به صرفه‌تر است چرا که هم‌اکنون ماهواره مونتاژ شده باید با نهایت دقت و احتیاط و در بهترین شرایط آب و هوایی به فضا فرستاده شود. اما در آینده قطعات ماهواره‌ها به راحتی می‌توانند به ایستگاه‌های فضایی فرستاده شده و در نهایت توسط فضانوردان یا رباتها مونتاژ و در مدار قرار داده شوند.
از طرف دیگر همیشه امکان گردشگری در فضا وجود دارد. تصور کنید بر روی یک تخت خواب راحت در فضا دراز کشیده اید و یک دید بسیار زیبا رو به زمین دارید. این چیزی است که می توان به آن بازار درآمد گفت. و این بازار چیزی نیست که مناسب دولت باشد که درگیرش بشود بلکه باید به بخش خصوصی سپرده شود.
مشکلات فنی
حال که مشخص شد بخش خصوصی از چه طریقی می‌تواند جای ناسا را گرفته و درآمد خودش را داشته باشد، سوال اصلی که پیش می‌آید این است که آیا بخش خصوصی آمریکا تا سال ۲۰۲۵ خواهد توانست از نظر فنی عملیات‌های سرنشین‌دار مدار لئو را از ناسا تحویل بگیرد یا خیر؟
چندین شرکت خصوصی در حال کار بر روی زیستگاه‌ها و فناوری‌های سرنشین‌دار مدار لئو هستند ولی چند مورد مهمی که این شرکت‌ها باید ثابت کنند شامل توانایی ایستگاه فضایی آنها برای عرضه مداوم برق به ایستگاه، داشتن موتورهای کاربردی برای ماندن در مدار و عدم سقوط به زمین و همچنین توانایی ماژول آنها برای پشتیبانی از زندگی است. اگر تا ۲۰۲۵ هیچکدام از این شرکت‌ها موفق به انجام چنین کاری نشوند ایالات متحده شاهد یک خلاء زمانی طولانی در دسترسی فضانوردانش به مدار لئو خواهد بود.
کارشناسان معتقدند رها کردن بخش مربوط به ناسا در ایستگاه فضایی بدون داشتن برنامه‌ای بعد از آن یک اشتباه بزرگ در سیاست‌گذاری آمریکایی‌ها است، اما در مقابل دولت آمریکا می‌گوید برنامه‌هایی برای این رهاسازی دارد. در سال ۲۰۱۸ دولت آمریکا ۱۵۰ میلیون دلار بودجه برای خصوصی‌سازی سهم آمریکا از ایستگاه فضایی به ناسا پرداخت کرد. هرچند این بودجه در مقابل درخواست ۹۰۰ میلیون دلاری ناسا بسیار ناچیز است اما ناسا برای همین بودجه هم برنامه‌ریزی خاصی ندارد و باید هرچه سریع‌تر برای این روند برنامه‌ای تدوین کند. یکی از کارهایی که می‌توان با این بودجه انجام داد، سرمایه‌گذاری ناسا بر روی ایستگاه‌های فضایی خصوصی است. در این صورت ممکن است این شرکت‌ها با سرمایه‌گذاری ناسا موفق به عملیاتی کردن ایستگاه‌های فضایی خصوصی خودشان باشند و ناسا حتما مایل به استفاده از این ایستگاه‌های فضایی خواهد بود.
بیشتر کارشناسان معتقدند که غیرممکن است که بتوان سهم ناسا از ایستگاه فضایی را خصوصی سازی یا جدا کرد. علاوه‌بر مشکلاتی که به آنها پرداخته‌شد آمریکا باید با شرکای خود از جمله آژانس فضایی اروپا و روسکاسموس نیز کنار بیاید. هرچند سهم شرکا بسیار کمتر از ناسا است به طوری که سرمایه‌گذاری روسکاسموس (Roscosmos) و آژانس فضایی اروپا (ESA) در ایستگاه فضایی بین‌المللی از آغاز تا کنون حدود ۱۰ میلیارد دلار بوده است، اما سرمایه‌گذاری آمریکا بر روی آن ۸۷ میلیارد دلار بوده‌است.
تکرار یک اشتباه؟
با همه‌ی این پتانسیل‌های موجود خصوصی سازی مدار لئو چیزی است که نیازمند آمادگی شرکت‌های خصوصی است و این آمادگی به احتمال زیاد تا ۲۰۲۵ رخ نخواهد داد. از طرف دیگر ایده قطع بودجه مستقیم ایستگاه فضایی بین‌المللی به شدت توسط نماینده‌های هر دو حزب اصلی آمریکا در کنگره مورد انتقاد قرار گرفته‌است. به همین دلیل به نظر می‌رسد مهلت ۲۰۲۵ توسط کنگره لغو شود و ایستگاه فضایی بین‌المللی تا آخر دهه۲۰۲۰ از بودجه دولت آمریکا بهره‌مند شود.
اما به هرحال برنامه ایستگاه فضایی به پایان خواهد رسید چه این اتفاق در سال ۲۰۲۵ رخ دهد چه در سال ۲۰۳۵. ناسا گفته است که ایستگاه فضایی تا سال ۲۰۲۸ به راحتی سرپا خواهد ماند اما در این سال بسیاری از اجزای آن به پایان عمر عملیاتی خود نزدیک خواهند شد چراکه بیشتر قطعات آن در دهه‌های ۸۰ و ۹۰ میلادی ساخته شده‌اند. به همین دلیل است که آمریکا باید صرف نظر از قطع یا ادامه بودجه ایستگاه فضایی در ۲۰۲۵ باید برنامه‌ای برای عملیات‌های مدار لئو داشته باشد.
بدون یک برنامه مشخص ناسا قطعا به سرنوشت حال حاظر خود در مورد فضاپیماهای سرنشین دار دچار خواهد شد. پس از اینکه ناسا در ۲۰۱۱ شاتل را بازنشسته کرد از بخش خصوصی خواست تا شروع به تولید فضاپیماهایی کنند که قادر به ارسال فضانوردان به ایستگاه فضایی باشند، اما از آن زمان تا کنون نه اسپیس‌ایکس (Spacex) و نه بوئینگ (Boeing) قادر به ارسال فضانورد به ایستگاه فضایی بین‌المللی نبوده‌اند و ناسا همچنان برای ارسال فضانوردانش به فضا به روسیه متکی است. الان زمانی است که ناسا باید از تجربه قبلی خود یاد بگیرد و با عدم تکرار اشتباهاتش مهم‌ترین آزمایشگاه‌های علمی خود را از دست ندهد.
