برای اولین باردر تاریخ بشریت یکی از اجرام گریزپای کیهانی به تصویر کشیده شد. جرم مرموزی که ده‌ها سال از چشم انسان پنهان بود. این تصویر حاصل چندین سال همکاری بین‌المللی است. چهارشنبه 21 فروردین 98، ساعت 17:30 به وقت تهران، و در آستانه پنجاه‌وهشتمین سالگرد فتح فضا توسط انسان، نخستین تصویر واقعی از یک سیاهچاله در یک کنفرانس خبری منتشر شد.
این سیاهچاله در مرکز کهکشان ام87 واقع است. این کهکشان در فاصله 55 میلیون سال نوری از زمین قرار دارد. قطر این سیاهچاله ۴۰ میلیارد کیلومتر است، یعنی سه میلیون برابر زمین، و دانشمندان آن را یک “غول” توصیف کرده‌اند. این سیاهچاله، در قلب M87، و حدود 6.5 میلیارد برابر پرجرمتر از خورشید ماست. در نتیجه این سیاهچاله از کل منظومه شمسی ما بزرگتر است!
سفید‌چاله چیست و چه تفاوتی با سیاهچاله دارد؟ پیشنهاد می‌کنیم مقاله ما را در این باره بخوانید.
این عکس با کیفیت بالا و در طول موج رادیویی ثبت شده است. در تصویر یک حلقه نامتقارن اما روشن مشاهده می‌کنید. سیاهچالهها نامرئی هستند چرا که هیچ نوری نمی‌تواند از آن‌ها فرار کند و این حلقه روشن افق رویداد سیاهچاله است. محققان معتقدند این جرم که شاید یکی از سنگین‌ترین سیاهچاله‌های موجود باشد، یک غول واقعی است: قهرمان سنگین وزن سیاهچاله‌های کیهان!
سیاهچاله محدوده‌ای در فضا است که جاذبه قوی آن همه چیز را به درون خود می‌کشد و هیچ چیزی، حتی نور، از نیروی گرانشی آن گریزی ندارد. برخلاف نام سیاهچاله، این اجرام توخالی نیستند و برعکس، توده‌های بسیار متراکمی از جرمی عظیم در فضایی به نسبت کوچک هستند.
هاله درخشان تصویر، محصول گازهای برافروخته‌ای است که به درون سیاهچاله کشیده می‌شوند. درخشش نور اطراف سیاهچاله از نور مجموع ستاره‌های کهکشان ام٨٧ بیشتر است و به همین دلیل دیدن آن از زمین ممکن شده است. لبه دایره سیاه، آنجایی که گازهای برافروخته وارد سیاهچاله می‌شوند، محدوده‌ای است که نیروی گرانشی یا جاذبه سیاهچاله در آن چنان شدید است که حتی نور را به درون خود می‌کشد و برای همین سیاه دیده می‌شود.
اخترشناسان برای ثبت این تصویر از آرایه «تلسکوپ ایونت هورایزن» یا به اختصار «EHT» بهره جستند. این آرایه شامل هشت تلسکوپ زمینی رادیویی است که در نقاط مختلفی همچون قطب جنوب، هاوایی، آریزونا، فرانسه، اسپانیا، گرین‌لند، مکزیک و شیلی قرار دارند.
سیاهچالهها نواحی فشرده‌ای از فضا هستند که به دلیل وجود نیروی گرانش مافوق تصور، هیچ ذره‌ای حتی نور نمی‌تواند از آن بگریزد. از این جهت تصویربرداری از آنان تا کنون ممکن نبوده است. تئوری نسبیت عام آلبرت انیشتین که بنیان‌های فیزیک جدید را تشکیل می‌دهد وجود سیاهچاله را پیش‌بینی کرده است و اجازه اندازه‌گیری ابعاد و جرم آن را می‌دهد. اثبات وجود سیاهچاله به وسیله تلسکوپ‌ها شاهدی دیگر بر درستی این تئوری خواهد بود.