مشاهده مناظر گذشته با کمک سنجش از دور
الگوریتم جدید مدل سازی چند بعدی به باستان شناسان کمک میکند تا ویژگیهای توپوگرافی گذشته را کشف کنند. اخیرا دادههایی که توسط فوتوگرافی و مدلهای شناسایی و اندازهگیری با استفاده از فناوری لیدار (LiDAR) تولید شدهاند، به صورت رایج در تحلیل جغرافیایی، مهندسی هیدرولوژیست، معماری مناظر و باستانشناسی مورد استفاده قرار میگیرید.
فناوری لیدار یکی از فناوریهای سنجش از دور است که از طریق روشن کردن هدف با لیزر و تجزیه و تحلیل نور منعکسشده، فاصلهها را اندازهگیری میکند. فناوری لیدار مشابه اصول رادار کار میکند که بعضی اوقات نیز رادار لیزری نامیده میشود. اختلاف اصلی بین لیدار و رادار در واقع نوع طول موجهای تابشی مورد استفادهاست. رادار از طول موجهایی در ناحیه رادیویی استفاده میکند در حالی که لیدار طول موجهای لیزری بکار میبرد.
در واقع این سیستم برای محاسبه مسافتهای موجود، مدت زمانی که طول میکشد تا نور ارسال شده به سمت زمین، به حسگرهای دستگاه بازگردد را اندازهگیری کرده و در انتها یک فاصله متغیر تا زمین را به ما میدهد. این روند اندازهگیری برای فاصله که توسط فناوری لیدار مورد استفاده قرار میگیرد باعث ایجاد نام این سیستم شده است: “شناسایی و اندازهگیری به وسیله نور”.
به طور کلی، این تکنیکها برای برجسته کردن میکرو-توپوگرافیهایی با مقیاس کوچک طراحی شدهاند که به عنوان مثال میتوان به نمونه گران قیمتی که اخیرا برای شبکه توزیع گسترده مایان (Mayan) در جنگلهای متراکم گواتمالا طراحی شده بود اشاره کرد.
در تحقیقات جدیدی که اخیرا در مجله ESPL منتشر شد، باستان شناسان دانشگاه کمبریج الگوریتم جدیدی را با عنوان مدل برجستگی چندمقیاسی (MSRM) ارائه کردند که قادر است اطلاعات میکرو توپوگرافی را در مقیاسهای مختلف، با استفاده از سطح مقطع دیجیتال و مدلهای زمینی دیجیتال ارائه دهد.
دکتر هکتور اورنگو (Hector Orengo) محقق موسسه تحقیقات باستان شناسی مک دونالد نویسنده اصلی این مقاله گفت:« ما در ابتدا این الگوریتم را برای تکمیل پروژه سنجش از راه دور در شمال غربی هند به عنوان بخشی از پروژه TwoRains توسعه دادیم و از تصاویر ماهوارهای چند بعدی که در حال حاضر برای بازسازی شبکه رودخانه ای ماقبل تاریخ استفاده میشود، در این پروژه بهره بردیم.»
دکتر اورنگو اظهار داشت: «شناسایی و نقشهبرداری از ویژگیهای توپوگرافی مانند خطوط پرتگاه، رودخانهها، سدها و تپهها میتواند به ارائه بینشی در مورد نحوه رفتار رودخانه پالائو و ناپدید شدنش کمک کند.»
دکتر اورنگو معتقد است که این روش جدید، کاربرد فراوانی در خارج از قلمرو باستانشناسی دارد. وی اظهار داشت:« استفاده از MSRM همچنین میتواند برای همه زمینههای تحقیقاتی دیگر که برای بررسی تفاوتهای کوچک زمین شناسی استفاده می شود، مفید واقع شود.»