تلسکوپهای سوار بر بالون جایگزین تلسکوپهای فضایی میشوند؟+فیلم
یکی از پیشرفتهای ناسا در فناوری استفاده از بالونها، تلسکوپ تصویربرداری بالون فشار بالا (SuperBIT) است که از طریق سامانه بالون فوق فشار (SPB) ناسا در استراتوسفر عمل میکند. این بالونها با استفاده از یک نرمافزار مستقل و تقریبا پیچیده از روی زمین کنترل میشوند. تلسکوپ نصبشده بر روی آن میتواند با تشخیص حرکات بالون و حذف آنها، جزئیات دقیقی از رصد ستارهها در اختیار دانشمندان قرار دهد. بالون استراتوسفری چیست؟
حذف تکانها و حرکاتی که بالون در آسمان دارد، برای تلسکوپ بسیار حائز اهمیت است. این قابلیت برای بالونهای SuperBIT فراهم شده است که تلسکوپ در درون محفظهای معلق و شناور قرار گیرد تا میزان پیچوتاب آن در آسمان به حداقل برسد. آینه درون این تلسکوپها با استفاده از حسگرهای نصبشده بر روی تلسکوپ، به لرزشها پاسخ میدهند و با حذف آنها، تلسکوپ را به جسمی ثابت و مستقل از سامانه متحرک بالون تبدیل میکنند.
به گفته ناسا استفاده از بالونهایی مانند SuperBIT هرگز به معنای منسوخ کردن تلسکوپهایی مانند هابل نیست. هابل وضوح بسیار بالاتری نسبت به این دسته تلسکوپها دارد، اما میدان دید آن کمتر است. به عبارت دیگر هر نوع تلسکوپ کارایی خاص خود را دارد.
مزایای استفاده از بالون
بالونها اعلاوه بر ارزانتر بودن پرتاب نسبت به حاملهای فضایی، راحتتر و در هر منطقهای فرود میآیند. هزینه تعمیر، نگهداری و ساخت بالونها بسیار کمتر از حامل فضایی بوده و قابل بازیافت هستند. همچنین در حین استفاده از بالون در یک پروژه، در صورتی که شرایط مطابق انتظار پیش نرفت، میتوان بالون را پایین آورد، تغییراتی در آن ایجاد کرد و سپس مجددا آن را به فضا فرستاد.
بالونهای مذکور میتوانند در هر منطقه جغرافیایی به پرواز درآیند و به صورت ۲۴ ساعته کار کنند. دانشمندان ناسا عقیده دارند با استفاده از این بالونها میتوان طیف وسیعی از فعالیتهای علمی را آغاز کرد که تنها یکی از آنها مطالعات نجومی است.
چرا تلکسوپها را به جو زمین میفرستیم؟
وجود بخار آب در جو زمین تصاویر گرفتهشده توسط تلسکوپهای زمینی را تار میکند. به همین دلیل تلکسوپهای زمینی را در مکانهای خشک و مرتفع مانند صحرای آتاکاما (Atacama) در شیلی نصب میکنند، اما بهترین راهحل این است که به اجرام دور از بالای جو زمین نگاه کنیم؛ پس تلسکوپها را در مدار زمین قرار میدهیم.
به طور معمول، فرستادن تلسکوپ با حامل فضایی به جو زمین امری بسیار هزینهبردار و دشوار است؛ از این رو محققان قصد دارند از بالون برای این کار استفاده کنند.
تاریخچه استفاده از بالون در علم نجوم
گفتنی است نصب تلسکوپ روی بالون ایده کاملا جدیدی نیست. این ایده در دهههای پیش نیز مطرح شده بود. به طور مثال ایالات متحده در پروژه استارگیزر (Stargazer) در دهه ۱۹۶۰ برای اولین بار دو مرد و یک تلسکوپ را به کمک بالون به ارتفاع تقریبا ۲۵ کیلومتری سطح زمین فرستاد تا به رصد ستارهها بپردازند.