جادهی ابریشم فضایی چین و ارتباط آن با خاورمیانه
شروع طرح افزایش مسیرهای تجاری چین یکی از گامهای مهم در راستای رسیدن به هدفیست که رئیس جمهور این کشور از آن با نام “رویای چین” یاد میکند. هدف طرح رویای چین تبدیل کردن این کشور به ثروتمند و دارای ارتشی قوی و در نهایت معرفی این کشور به عنوان یکی از قدرتهای جهانی در هر زمینهایست. همچنین چین در قرن 21ام بدنبال تحکیم برتری فضایی خود میباشد؛ بنابراین به نظر میرسد که افزودن یک جاده ابریشم فضایی به جاده ابریشمهای زمینی که از آسیای مرکزی و روسیه تا اروپا ادامه دارد و دریایی که دریای چین را به دریای مدیترانه متصل میکند، امری ضروری در این راستا باشد. البته جاده ابریشم فضایی یک جادهی واقعی نیست اما تمرکز آن بر ارائهی پشتیبانی و خدمات فضایی به کشورها و مشتریانیست که در مسیر آن قرار دارند.
پشتیبانی فضایی چین میتواند شامل استفاده از سامانهی ناوبری و مکانیابی بایدو (BeiDou) توسط این کشورها، تاسیس ایستگاههای زمینی برای پشتیبانی از مشتریان و افزایش استفاده از ماهوارههای مخابراتی چینی در کشورهای مورد نظر باشد.
موفقیت در این برنامه جنبهای از قدرت نرم چین محسوب میگردد؛ این کشور در گزارش سالانهی فضایی خود در سال 2016 اعلام کرد: «با تلاشهای بی وقفه در در ساخت سامانهی ناوبری جهانی بایدو قصد داریم تا سال 2018 خدمات پایهای را به کشورهای در مسیر جاده ابریشم اقتصادی و دریایی ارائه کنیم، تا سال 2020 یک شبکه شامل 35 ماهواره برای خدمات جهانی ایجاد کنیم و در نهایت با تقویت سامانههای زمینی و ماهوارهای خدمات دقیقتر و با قابلیت اطمینان بیشتری به مشتریان ارائه کنیم.»
اما کشورهای منطقهی خاورمیانه چطور باید نسبت به جاده ابریشم فضایی چین واکنش نشان دهند؟
ابتدا باید اشاره کرد که چین بازیای را شروع کرده که تنها بازیکن آن نخواهد بود. با توجه پیشرفت سریع صنعت فضایی در قارهی آسیا، هند نیز به منظور در دست گرفتن پشتیبانی و توسعهی صنعت فضایی در جنوب قاره، در حال افزایش ظرفیتهای فضایی خود میباشد. برای مثال این کشور با پرتاب 104 ماهواره به صورت همزمان نشان داد که کشورها میتوانند به جای سپردن پرتابهای فضایی خود به چین، به پرتابهای ارژانقیمت هند تکیه کرده یا تواناییهای پرتاب خود را با کمک این کشور توسعه دهند. همچنین ژاپن قصد دارد بخش تجاری صنعت فضایی خود را تقویت و انحصار فعالیتهای فضایی کشور را از دست JAXA خارج کند.
بنابراین کشورهای منطقه این امکان را دارند که به جای پیوستن به جادهی ابریشم فضایی چین، با دیگر رقبا همکاری کرده و به جای اتکا به این کشور، تواناییهای فضایی خود را افزایش دهند. ناگفته نماند که شرایط سیاسی خاورمیانه و روابط کشورها نیز نقش مهمی را در این انتخاب ایفا خواهد کرد.