پایش ماهوارهای تغییرات خط ساحلی دریای خزر در شهرستانهای استان گیلان
اداره کل سنجش از دور سازمان فضایی ایران با پردازش تصاویر ماهوارههای سنتینل-۲ (Sentinel-2) و سری ماهوارههای لندست (Landsat) میزان تغییرات دریای خزر از سال ۱۳۸۰ لغالیت ۱۳۹۹ را از دیدگاه پیشروی و پسروی دریا مورد مطالعه قرار داده و تغییرات آن اندازهگیری شده است. در این بررسیها کاربریهای ایجادشده در سواحل نیز به نمایش درآمده و میزان حداکثر پیشروی و پسروی دریای خزر به تفکیک شهرستانهای استان گیلان نشان داده شده است.
مطابق آییننامه اجرایی تبصره ذیل ماده ۶۴ قانون برنامه چهارم مصوب سال ۱۳۸۶، برای اولین بار کد تراز ۲۴/۷- متر برای خط مبنای تعیین حد بستر و حریم دریای خزر در فاصله ۶۰ متر توسط وزارت نیرو تعریف شده است. همچنین در سال ۱۳۸۸ آییننامه اجرایی آزادسازی حریم ساحلی دریای خزر به میزان ۶۰ متر مصوب شده است؛ بنابراین میزان محدوده ۶۰ متر جهت بررسی حریم دریای خزر با تصاویر ماهوارهای در شهرستان های مختلف ساحلی مدنظر قرار گرفت.
جدول شماره ۱؛ خصوصیات تصاویر مورد استفاده جهت بررسی خط ساحلی دریای خزر
جدول شماره ۲؛ بررسی وضعیت خط ساحلی شهرستانهای استان گیلان
نقشههای شماره ۲ تا ۶ بهترتیب بخشهایی از حریم دریای خزر واقع در شهرستانهای آستارا، انزلی، لاهیجان، آستانه اشرفیه و رودسر را که احداث واحدها، تأسیسات و بلوکهای ساختمانی مسکونی زیادی در آن ایجاد شده، نشان میدهد. در این گزارش صرفاً وجود تغییرات حادثشده و عدم رعایت حریم ۶۰ متری سواحل در محدودههای شهرستانهای استان گیلان نشان داده شده است. با استفاده از تصاویر ماهوارهای با قدرت تفکیک مکانی بالا بین ۱ تا ۵ متر میتوان وضعیت دقیق نوع تغییرات کاربری نیز گزارش گردد.
نقشه شماره ۱؛ نمایش خط ساحلی دریای خزربا استفاده از تصاویر سنتینل-۲ سال ۱۳۹۹
نقشه شماره ۲؛ وجود بناهای مختلف (تأسیسات مسکونی و تفریحی) در حریم ۶۰ متری دریای خزر در شهرستان آستارا
نقشه شماره ۳؛ وجود بناهای مختلف (تأسیسات مسکونی و تفریحی) در حریم ۶۰ متری دریای خزر در شهرستان انزلی
نقشه شماره ۴؛ وجود بناهای مختلف از جمله ساختمانهای مسکن مهر در حریم ۶۰ متری دریای خزر در شهرستان لاهیجان
نقشه شماره۵؛ وجود بناهای مختلف (تاسیسأت مسکونی و تفریحی) در حریم ۶۰ متری دریای خزر در شهرستان آستانه اشرفیه
نقشه شماره ۶؛ وجود بناهای مختلف (تأسیسات مسکونی و تفریحی) در حریم ۶۰ متری دریای خزر در شهرستان رودسر
سنتینل-۲ یکی از ماهوارههای پروژه رصد زمین است که توسط آژانس فضایی اروپا (ESA) به عنوان بخشی از برنامه کوپرنیک (Copernicus) بهمنظور بهبود مأموریتهای دیدهبانی زمین و پشتیبانی از خدماتی مانند پایش جنگلها، بررسی تغییرات پوشش زمین و مدیریت بلایای طبیعی توسعه یافته است. این پروژه شامل دو ماهواره یکسان سنتینل-۲ای (Sentinel-2A) و سنتینل-۲بی (Sentinel-2B) است.
برنامه لندست نیز بلندمدتترین پروژه فعال تصویربرداری ماهوارهای از زمین است که از ۲۳ژوئیه۱۹۷۳ با پرتاب ماهواره «فناوری منابع زمینی» (Earth Resources Technology) آغاز گردید.