سیروس برزو: وجود میلیون‌ها دلار از دست رفته و مقامات در زندان یا فراری از کشور نشان می‌دهد علیرغم تلاش‌ها توسط دیمیتری راگوزین (Dmitry Rogozin) و دستگاه‌های امنیتی، ریشه‌های فساد در فضانوردی روسیه که بعد از فروپاشی شوروی در آن شروع به رشد کرد، به راحتی خشک نخواهد شد.
برای سال ها مسکو تلاش کرد این صنعت را به عنوان منبع غرور آفرینی در اتحاد جماهیر شوروی تقویت کند. اما بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، عقب نشینی‌ها شروع شد. شکی نیست که صاحبان قدرت در دوران بعد از نابودی شوروی، در همه زمینه‌ها دارای فساد‌های مالی بودند؛ از جمله مهمترین این فسادها در تشکیلات فضایی رخ داد که تقریبا همه چیز سری بود و این مسئله اجازه می‌داد بدور از چشم هر ناظری، فناوری‌ها چه به صورت فیزیکی و چه به شکل فروش اطلاعات فنی به راحتی انجام شود٬ بطوریکه اینک سوالات زیادی حتی درباره فروش‌های علنی و قانونی وجود دارد.
کارشناسان بسیاری معتقدند از کار انداختن و نابودی طرح‌های مهمی مانند از بین بردن فضاپیمای بوران، موشک قدرتمند و بی‌نظیر انرگیا (Energia) و یا مجتمع مداری میر٬ عمدی و با نقشه نفوذی‌های آمریکا در دستگاه فضایی روسیه صورت گرفته است.
ولادیمیر پوتین (Vladimir Putin) پس از روی کار آمدن تلاش کرد تا روسیه در این عرصه دوباره به یک بازیگر بزرگ در جهان بدل شود اما فساد ریشه‌ای و رسوایی‌های فزاینده در سازمان فضایی روسکاسموس (Roscosmos) باعث شد برنامه‌های حیاتی مختلف مانند راه‌اندازی موشک‌های جدید و یا طرح‌های مربوط به اکتشافات در ماه، کند و یا بکلی از دستور خارج شود.
الکساندر بستریکین (Alexander Bastrykin) رئیس کمیته قدرتمند تحقیق روسیه (بخشی از تشکیلات امنیتی روسیه) می‌گوید: «میلیاردها روبل در آنجا به سرقت رفته است، میلیاردها روبل!» او می‌افزاید: «بعد از حدود پنج سال تحقیقات در مورد فساد در روسکاسموس، هنوز مسائل کاملا شفاف نشده و چشم انداز روشنی وجود ندارد.»
این اواخر، یک مقام ارشد فضایی در جریان حسابرسی از مرکز تحقیقاتی که وی رئیس آن بود، از روسیه فرار کرد. یوری یاسکین (Yury Yaskin) مدیر موسسه تحقیقاتی صنایع فضایی (Research Institute of Space Instrumentation)، در ماه آوریل به دنبال اعلام استعفا، روسیه را به مقصد یک کشور اروپایی ترک نمود.
روسکاسموس استعفای یاسکین را بدون روشن کردن دلیل آن تایید کرد. این در حالی است که موسسه تحقیقاتی صنایع فضایی در حال حاضر مدیریت یکی از مهمترین برنامه‌های فضایی روسیه یعنی گلوناس (GLONASS) سیستم ناوبری ماهواره‌ای روسیه را برعهده دارد که برای رقابت با سیستم جی پی اس آمریکا طراحی شده است.
فساد به طور خاص بر دو پروژه از مهمترین برنامه‌های فضایی روسیه در دهه گذشته تأثیر داشته است؛ گلوناس و ساختن پایگاه پرتاب‌های فضایی واستوچنی (Vostochny). برای روسیه این دو برنامه هم از جهت سیاسی و هم از لحاظ اقتصادی اهمیت دارد. واستوچنی برای از بین بردن وابستگی مسکو به پایگاه فضایی بایکونور (Baikonur Cosmodrome) در قزاقستان باید هرچه زودتر ساخته شود.
می توان گفت فسادها دامنه وسیعی دارد؛ تقریبا تمام شرکت‌های بزرگ وابسته به صنایع فضایی روسیه، از جمله موسسه تحقیقات و صنعت موشکی خرونیچف و پروگرس، تحت تاثیر رسوایی مالی بوده‌اند که بعضی اوقات منجر به مجازات‌های زندان برای اختلاس در مقیاس بزرگ شده است.
اتاق حسابرسی روسیه، یک مرجع کنترل مالی در مجلس روسیه، تخمین زده است که ۷۶۰ میلیارد روبل (حدود ۱۱.۷ میلیون دلار) از روسکاسموس، تنها در سال ۲۰۱۷ غارت شد که تقریبا ۴۰ درصد از کل بودجه بشمار می‌رفت.
مقامات روسکاسموس می‌گویند که ریشه کن کردن فساد یکی از اهداف اصلی بشمار می‌رود و به همین دلیل این سازمان به طور منظم با ماموران و مسئولان تحقیقات همکاری می‌کند. در اواسط ماه آوریل، ولادیمیر پوتین تاکید کرد که مشکلات مربوط به عدم شفافیت و کندی کار را که سرعت توسعه بخش های فضایی را کاهش می دهد حل می‌کند. او گفت: «چارچوب‌های زمانی و مالی اعلام شده برای تحقق بخشیدن به پروژه‌های فضایی غالبا بی‌اساس است.»
آن‌گونه که از اظهارات پوتین برداشت می‌شود فعال‌سازی مجدد بخش فضایی مهمترین موضوع برای کرملین است و به عنوان نماد غرور و توانایی تجدید شده یک قدرت بزرگ جهانی، به ویژه در حال حاضر که زمینه تنش‌ها با آمریکا افزایش یافته، ضروری به نظر می‌رسد.
در این بین، البته غرب مایل است از این آب گل آلود ماهی مورد نظر خود را بگیرد. در حالی که فساد مالی در دوران بعد از فروپاشی٬ نمونه‌های غیرقابل انکاری دارد، ویتالی یگوروف، که فرانس پرس از او به عنوان کارشناس فضایی یاد می کند به این خبرگزاری گفته است که گرچه فضانوردی روسیه در دهه 1990 دچار رکود شده بود اما در آن زمان مدیران در سطح حرفه‌ای بسیار بالا وجود داشتند و به همین دلیل حوادث کمتری بویژه در پرتاب‌ها دیده می‌شد. او به عنوان مثال می‌گوید: «نخستین بخش ایستگاه فضایی بین المللی، زریا، در سال ۱۹۹۸ با وجود یک بحران مالی بزرگ در روسیه تولید شد؛ ایستگاهی که یک برج عاج بی‌نظیر است. اما از اوایل دهه ۲۰۰۰، زمانی که اقتصاد روسیه رو به رشد گذاشت، وضعیت بدتر شد و افزایش بودجه باعث تقلب گردید و تحقیقات فضایی متوقف شد.»
رسانه های وابسته به تفکر غربی تلاش زیادی دارند تا چهره نامناسبی از دیمیتری روگوزین، رئیس روسکاسموس، معاون سابق و فرد مورد اعتماد ولادیمیر پوتین به نمایش بگذارند. او که به دلیل بیانیه‌های ضد غرب خود شناخته شده و در تلاش برای حل مشکلات این صنعت است مرتبا مورد حملات مختلف قرار می‌گیرد. برای مثال می‌خواهند القاء کنند که جامعه علمی روسیه از انتساب راگوزین که فارغ‌التحصیل روزنامه‌نگاری است به دلیل عدم آگاهی از بخش فضایی راضی نیست.
یگوروف با تمسخر به خبرنگار فرانس پرس می‌گوید: «او احتمالا سخنرانی عالی برای روسکاسموس است اما حتی سوپرمن هم نمی‌تواند این مشکلات را بهبود بخشد.»
البته یگوروف در مورد بالاترین فسادها در دوران آن افرادی که وی آنان را مدیران در سطح حرفه ای بسیار بالا می‌نامد سکوت می‌کند؛ کسانی که مصداق دقیق این ضرب المثل بودند؛ چو دزدی با چراغ آید٬ گزیده تر برد کالا. آن‌هایی که حاصل ده سال تلاش صادقانه هزاران مهندس و کارشناس و کارگر صنایع فضایی روسیه را در دهه ۱۹۹۰ به ثمن بخس فروختند.
او به دروغ مدعی شده که شکست ها در دهه 1990 , بویژه در پرتاب‌ها کمتر بوده در صورتی که مراجعه به حوادث آن دوره سوال‌های مکرر را بوجود می‌آورد؛ از جمله انفجار موشک پروتن که دو بار پیاپی، دقیقا در ثانیه ۹۷ بعد از پرتاب رخ داد و نشان می‌داد در مورد پرتاب ناموفق اولی هیچ تحقیقی صورت نگرفته و رفع عیب نشده بود. او نمی‌گوید چطور حادثه برخورد ناو باربری پروگرس با میر رخ داد و بی سر و صدا پرونده اش بسته شد و اشاره نمی‌کند که در برج عاج بی‌نظیر ایستگاه فضایی بین المللی، روسیه تنها یک مقاطع‌کار بشمار می رود و طبق قرارداد، حتی اجازه ندارد بدون موافقت آمریکا، مهمانی را به بخش روسی دعوت کند. او نمی‌گوید این مدیران در سطح حرفه‌ای بسیار بالا چگونه قراردادی را امضا کردند که طی آن، ایستگاهی را در مدار قرار دهند که حتی نیمی از خدمات مجتمع مداری میر را در خدمت به اقتصاد روسیه نمی‌تواند داشته باشد.