رویکرد «چند مداری» برای استفاده همزمان از مزایای ماهواره‌های مدار ژئو و مدارهای کم‌ارتفاع
توسعه روزافزون منظومه‌های ماهواره‌ای در مدار لئو، اپراتورهای ماهواره‌های مدار ژئو را به فکر یافتن راهکارهایی انداخته است تا در عرصه رقابت در حوزه فناوری ماهواره عقب نمانند. در این میان ظاهرا ایده استفاده از ماهواره‌ها در چند مدار به طور همزمان بیشتر از سایر راهکارها نظر متخصصان را به خود جلب کرده است.
بر اساس این ایده، ماهواره‌های مدار ژئو با منظومه‌هایی که در مدارهای دیگر مستقرند، ترکیب شده و بدین ترتیب راهکاری موسوم به «چند مداری» ارائه می‌شود که به عقیده کارشناسان نقاط قوت هر یک را ارائه می‌دهد. با این حال، چگونگی کار با اپراتورها و اینکه آیا اصلا چنین امری را می‌پذیرند یا خیر، مسئله‌ای مهم‌تر از چالش‌های فنی ادغام ماهواره‌های مدار ژئو با منظومه‌های ماهواره‌ای سایر مدارها است.
راهبردهای چندگانه برای اپراتورهای چندگانه
ایده اصلی راهکار چند مداری این است که اپراتورها می‌توانند بهترین مدار میان مدارهای مختلف را برای مشتریان خود انتخاب کنند. منظومه‌های ماهواره‌ای در مدارهای لئو و مئو دارای تاخیر کمی در انتقال داده هستند که برای ادغام موثر با سامانه‌های زمینی لازم است؛ در حالی که ماهواره‌های مدار ژئو نسبت به یک منظومه ماهواره‌ای بزرگ، ظرفیت بیشتری را در یک منطقه خاص ارائه می‌کنند، چرا که این منظومه‌ها برای خدمات‌رسانی به سراسر زمین توسعه می‌یابند.
به گفته مارک دانکبرگ (Mark Dankberg)، مدیرعامل شرکت آمریکایی ویاست (Viasat)، مسئله غالب نه میزان ظرفیت، بلکه بازدهی مفید برای ارائه چنین ظرفیتی به مکان‌هایی است که در آن‌ها تقاضا وجود دارد. وی می‌گوید: «اینجا جایی است که مدار ژئو مزیت خود را نسبت به مدار لئو نشان می‌دهد و بحث چند مداری به خاطر کاهش تاخیر مطرح می‌شود.»
اما مسئله مهم این است که چگونه اپراتورهای مدار ژئو می‌توانند به بهترین نحو با منظومه‌های مستقر مدارهای کم‌ارتفاع کار کنند. ساده‌ترین رویکرد که البته گران‌ترین روش هم به شمار می‌رود، توسعه منظومه‌ای در مدار لئو توسط خود اپراتور است. برای مثال شرکت کانادایی تله‌ست (Telesat) از این رویکرد استفاده کرده است و در نظر دارد منظومه لایت‌اسپید (Lightspeed) را با حدود ۳۰۰ ماهواره و ۵ میلیارد دلار هزینه در مدار لئو ایجاد کند.
در همین رابطه بخوانید: ماهواره‌های کوچک مدار ژئو، مصالحه‌ای بین صنعت قدیم و جدید
یوتلست نیز رویکرد دیگری را برگزیده که شراکت با شرکت وان‌وب بریتانیایی (OneWeb) و تبدیل شدن به سهامدار اصلی آن است. از سویی دیگر، مدیران شرکت بین‌المللی ارتباطات ماهواره‌ای اینتلست (Intelsat) به‌مرکزیت لوکزامبورگ نیز در مورد راهبردهای چند مداری اظهاراتی داشته‌اند. بر اساس صحبت‌های پیشین مسئولان اینتلست، این شرکت در حال بررسی مشارکت با اپراتورهای مدارهای غیر زمین‌ثابت (غیر از ژئو) و همچنین ایجاد منظومه ماهواره‌ای خود است.
اپراتورهای کوچکتر ماهواره‌های مدار ژئو نیز به راهبردهای چند مداری فکر می‌کنند، اما از آنجایی که آن‌ها اغلب منابع لازم برای توسعه منظومه‌های مدار لئو را ندارند، به دنبال مشارکت با اپراتورهای این منظومه‌ها هستند. با این اوصاف به نظر می‌رسد صنعت ماهواره در آینده به سمت تلفیق داده‌های ماهواره‌های مدارهای کم‌ارتفاع با ماهواره‌های مدارهای مرتفع به منظور استفاده همزمان از نقاط قوت هر دوی آن‌ها پیش رود.