یک کارشناس حوزه فناوری با اشاره به اینکه ایجاد محدودیت در اینترنت ماهواره‌ای شرکت اسپیس‌ایکس (SpaceX) موسوم به استارلینک (Starlink) امکان‌پذیر نیست، گفت: «اینترنت استارلینک یا اینترنت ماهواره‌ای خیلی سریع‌تر از آنچه فکر می‌کنیم در ایران در دسترس خواهد بود و تا چند ماه آینده در آسمان ایران ظاهر می‌شود.» امید رهبر درباره پروژه استارلینک که در ایران به‌عنوان اینترنت ماهواره‌ای شناخته می‌شود، اظهار کرد: «خدمات استارلینک ابتدا در سال گذشته در آمریکای شمالی ارائه شد و به افراد این امکان را داد تا از شبکه پرسرعتی که از منظومه ماهواره‌ای اسپیس‌ایکس ارسال می‌شد، استفاده کنند. در حال حاضر بیش از هزار ماهواره استارلینک در مدار استقرار یافته و طرحی در دست است که طی چند سال آینده ده‌ها هزار ماهواره دیگر نیز به آن‌ها اضافه شود.»
درآمد اینترنت ماهواره‌ای صرف استقرار انسان در مریخ می‌شود
رهبر با بیان اینکه استارلینک یک پروژه خصوصی است، گفت: «ایلان ماسک (Elon Musk)، رئیس اسپیس‌ایکس، اعلام کرده است که استارلینک با دستیابی به رشد پایدار سوددهی می‌تواند عمومی شود و هر ثروتی که از این راه به‌دست آید، به سرمایه‌گذاری او برای استقرار انسان در مریخ کمک خواهد کرد.»
وی در ادامه افزود: «ایلان ماسک امیدوار است که فناوری استارلینک در پر کردن شکاف اتصال به اینترنت بین مناطق روستایی و شهری کارآمد باشد. ماهواره‌های استارلینک سیگنال اینترنت را مستقیما به رایانه کاربر ارسال می‌کنند. این یعنی زیرساخت بسیاری کمتری برای دریافت سیگنال اینترنت در خانه‌های روستایی مورد نیاز است. علاوه‌براین، اسپیس‌ایکس می‌گوید اینترنت استارلینک، سریع‌تر و با تاخیری کمتر از اینترنت‌های ماهواره‌ای کنونی ارائه خواهد شد.»
این کارشناس حوزه فناوری در خصوص اینکه تاخیر در اینترنت استارلینک کمتر از سایر اینترنت‌های ماهواره‌ای است، توضیح داد: «تاخیر، به مدت زمانی گفته می‌شود که برای ارسال داده‌ها از یک نقطه به نقطه دیگه لازم است. هنگامی که ماهواره‌ها از زمین دور هستند، تاخیر زیاد است و در نتیجه عملکرد ضعیفی برای فعالیت‌هایی مثل تماس‌های تصویری یا بازی‌های آنلاین وجود دارد، اما ماهواره‌های استارلینک ۷۰ تا ۱۰۰ برابر از ماهواره‌های مخابراتی متداول به‌زمین نزدیک‌تر هستند و ازاین‌رو اینترنت استارلینک با تاخیر کمتری مواجه خواهد بود.»
همه تجهیزات مورد نیاز برای دریافت اینترنت استارلینک
چرا دنیا بی صبرانه منتظر اینترنت استارلینک است؟
رهبر در ادامه با بیان اینکه اینترنت ماهواره‌ای پدیده جدیدی نیست و همین حالا نیز شرکت‌هایی وجود دارند که خدمات اینترنت ماهواره‌ای ارائه می‌دهند گفت: «بزرگترین ارائه‌دهنده‌های اینترنت ماهواره‌ای درحال‌حاضر دو شرکت آمریکایی ویاست (ViaSat) و هیوزنت (HughesNet) هستند. جالب است بدانید هر دوی این شرکت‌ها برای اولین‌بار در سال ۲۰۱۲ خدمات اینترنت ماهواره‌ای خود را ارائه دادند و هیوزنت اکنون یک میلیون و ۳۰۰ هزار مشترک در آمریکا دارد.»
وی در پاسخ به این سوال که چرا با وجود اینکه اینترنت ماهواره‌ای از حدود یک دهه پیش ارائه شده است، اکنون بسیاری از مردم دنیا با اشتیاق فراوان اخبار پروژه استارلینک را دنبال می‌کنند و بی‌صبرانه منتظر عرضه اینترنت ماهواره‌ای اسپیس‌ایکس هستند، اظهار کرد: «یکی از دلایل این است که استارلینک سرعت بسیار بیشتر و تاخیر بسیار کمتری نسبت به دیگر اینترنت‌های ماهواره‌ای دارد. استارلینک قرار است جهانی باشد و از لحاظ نظری قابلیت خدمات‌دهی آن مختص منطقه جغرافیایی خاصی نخواهد بود. استارلینک با توجه به تعداد بیشتر ماهواره، پهنای باند بسیار بیشتری خواهد داشت و درنتیجه به کاربران بسیار بیشتری خدمات خواهد داد.»
رهبر در خصوص آخرین وضعیت پروژه استارلینک هم گفت: «استارلینک تاکنون بیش از ۱۰ هزار کاربر در کشورهای استرالیا، نیوزلند، مکزیک و بخش‌هایی از آمریکا و کانادا داشته است. هدف این است که دیگر نقاط جهان نیز در سال ۲۰۲۱ مورد پشتیبانی قرار گیرند. شرکت مذکور نخستین ماهواره‌های آزمایشی خود را در سال ۲۰۱۸ به فضا پرتاب کرد. بعد از آن هم شاهد ارسال ۶۰ ماهواره رسمی استارلینک در سال ۲۰۱۹ بودیم. اسپیس‌ایکس تاکنون بیش از هزار ماهواره به مدار زمین فرستاده است که به‌تدریج افزایش خواهند یافت.»
وی در خصوص سرعت اینترنت استارلینک هم گفت: «بنابر اعلام وبسایت رسمی پروژه استارلینک، سرعت بین ۵۰ مگابیت بر ثانیه تا ۱۵۰ مگابیت بر ثانیه و تاخیر آن بین ۲۰ الی ۴۰ میلی‌ثانیه است.»
سرنوشت اینترنت ماهواره‌ای در ایران چه می‌شود؟
وی در پاسخ به اینکه اینترنت استارلینک چه زمانی به ایران خواهد رسید و بهترین سیاست در قبال این موضوع چه باید باشد، اظهار داشت: «اینترنت استارلینک خیلی سریع‌تر از آنچه فکر می‌کنیم در ایران در دسترس خواهد بود و تا چند ماه آینده در آسمان ایران ظاهر می‌شود، اما باید صبر کرد و دید شرایط ارائه خدمات اینترنت ماهواره‌ای اسپیس‌ایکس در ایران چگونه خواهد بود.»
رهبر افزود: «به‌علاوه، سوال اینجاست که آیا وزارت ارتباطات ایران مجوز استفاده از این نوع اینترنت را صادر می‌کند. ازآنجایی‌که اسپیس‌ایکس یک شرکت آمریکایی است، ملزم به رعایت قوانین دولت آمریکاست، بنابراین ارائه این خدمات مانند سایر خدمات دیگر دستخوش برخی جهت‌گیری‌های سیاسی خواهد بود. مواضعی که در همین ابتدای کار دیده می‌شود، بدون شک بر کیفیت و کمیت ارائه خدمات اینترنت موثر خواهد بود.»
وی ادامه داد: «جدای از بحث مشکلات گرفتن مجوزها واقعیت امر این است که هزینه اشتراک ماهانه برای دریافت خدمات اینترنت ماهواره‌ای بسیار بیشتر از هزینه دیگر راه‌های دریافت اینترنت است، به‌طوری‌که یک بار باید ۴۹۹ دلار برای سخت‌افزارهای زمینی لازم هزینه کرد و سپس ماهانه ۹۹ دلار برای اشتراک ماهیانه اینترنت پرداخت. ازاین‌رو استفاده از اینترنت ماهواره‌ای در حال حاضر نه‌تنها در ایران بلکه در کل دنیا یک روش رایج نیست.
اینترنت ماهواره‌ای را نمی‌توان محدود کرد
این کارشناس حوزه فناری در پاسخ به اینکه آیا امکان اختلال در اینترنت ماهواره‌ای استارلینک به‌وسیله ارسال پارازیت وجود دارد یا خیر، گفت: «شرکت اسپیس‌ایکس اعلام کرده است قطر هر دیش موجود در بسته خریداری‌شده ۰.۷ متر است. دیش را هر جا که قرار دهید از غرب به شرق به‌ازای هر ۰.۱ سانتی‌متر یک سیگنال ماهواره‌های استارلینک دریافت می‌کند. بااین‌حساب تا امروز هر دیش در هر جایی که قرار بگیرد از سه ماهواره سیگنال دریافت خواهد کرد. دیش‌ها دارای سامانه‌ای هستند که به‌صورت کاملا هوشمند چرخیده و قوی‌ترین سیگنال از بین سه سیگنال را تشخیص داده و روی بهترین و قوی‌ترین آن‌ها متمرکز می‌شوند. اوج فناوری اینجاست که با جابه‌جا کردن محل دیش، مثلا ۰.۷ متر، کاربر سیگنال را از سه ماهواره دیگر دریافت خواهد کرد. قرار است تا دو سال دیگر سه سیگنال تبدیل به ده سیگنال شود. بنابراین جلوگیری رسیدن سیگنال به دیش کاری بسیار دشوار است.»
وی اضافه کرد: «همچنین کسانی که به‌دنبال مقابله با اینترنت ماهواره‌ای هستند به‌اندازه کافی با استارلینک آشنا نیستند، زیرا شبکه جی‌پی‌اس که در دنیا دارای ۶۰ ماهواره است در آینده روی ماهواره‌های استارلینک می‌رود. این اتفاق ابعاد عجیب و غریبی دارد و مقابله با آن با طرح‌های خنده‌دار ممکن نیست.»
اینترنت استارلینک خواه ناخواه در ایران فراگیر خواهد شد
رهبر در پایان با اشاره به توییت ایلان ماسک در خصوص توسعه اینترنت ماهواره‌ای و امکان استفاده مردم ایران از آن، تصریح کرد: «طی چند سال آینده خواه‌ناخواه اینترنت استارلینک در دنیا و ایران فراگیر خواهد شد، بنابراین در چنین شرایطی به‌جای سیاست مقابله، همکاری با شرکت اسپیس‌ایکس منطقی‌تر خواهد بود. البته با توجه به تحریم‌ها این همکاری می‌تواند غیررسمی باشد. ضمن اینکه فناوری هیچ مرزی ندارد و امکان دریافت مستقیم در آینده دور از ذهن نخواهد بود و در بحث هزینه اینترنت ماهواره‌ای، ایلان ماسک نوید کاهش قیمت‌ها را در آینده داده است.»