مریم فخیمی: اخیراً خبری در رسانه‌های مختلف منتشر شده مبنی بر اینکه سیارکی قاتل به‌زودی با برخورد به زمین تمدن بشری را نابود خواهد کرد. این خبر به‌سرعت در فضای مجازی پخش شد و موج جدید از نگرانی‌ها را در میان مردم به وجود آورد. اما حقیقت ماجرا چیست؟
۲۹آوریل سال جاری میلادی سیارکی به‌اندازه ۴.۱ کیلومتر از کنار زمین عبور خواهد کرد. اما خوشبختانه قرار نیست این مهمان آسمانی با زمین برخورد کند؛ چراکه از فاصله ۶.۳ میلیون کیلومتری زمین عبور خواهد کرد. سیارک مذکور موسوم به 1998 OR2 یا 52768 نخستین بار در ۲۴ژوئیه۱۹۹۸ توسط رصدخانه هالیکالا (Haleakala) ناسا واقع در ایالت هاوایی کشف شد و در گروه سیارک‌های آپولو (Apollo asteroids) قرار گرفت.
سیارک‌های آپولو یک گروه از سیارک‌های نزدیک به زمین هستند که پس از سیارک آپولو ۱۸۶۲، نخستین سیارک این گروه که در دهه ۱۹۳۰ توسط کارل ویلهلم راینموت (Karl Wilhelm Reinmuth) ستاره‌شناس آلمانی کشف شد، به این نام خوانده می‌شوند. آن‌ها سیارک‌های زمین‌گذری هستند که محور نیم‌قطر بزرگ مدارشان بیشتر از زمین است اما فاصله حضیض خورشیدی آن‌ها کمتر از فاصله اوج زمین است. این اجرام مدار چرخش زمین به دور خورشید را قطع می‌کنند و در نتیجه دارای احتمال برخورد با زمین می‌باشند.
طبق اعلام ناسا، این جرم روز چهارشنبه ۲۹آوریل (۱۰اردیبهشت) سال جاری میلادی در ساعت ۴:۵۶ بامداد به وقت منطقه زمانی شرقی (ET)، با سرعت ۳۱۳۲۰ کیلومتر بر ساعت از فاصله ۶،۲۹۰،۵۸۹ کیلومتری زمین عبور می‌کند؛ فاصله‌ای که تقریباً ۱۶ برابر فاصله زمین تا ماه است (متوسط فاصله زمین تا ماه ۳۸۴،۴۰۳ کیلومتر می‌باشد). برخورد چنین سیارکی با زمین البته می‌توانست حیات را روی این سیاره تهدید نماید؛ اما خوشبختانه 1998 OR2 از فاصله بسیار زیادی از زمین گذر خواهد کرد. این سیارک دارای مداری معین بوده و مسیر آن تا سال ۲۱۹۷ مشخص گردیده است.
گفتنی است جرم مذکور بزرگ‌ترین سیارکی نیست که از کنار زمین گذر می‌کند. در ۱سپتامبر۲۰۱۷ سیارک فلورانس ۳۱۲۲ (3122 Florence) با قطر بیش از ۴.۵ کیلومتر رکورد بزرگ‌ترین سیارک در نزدیکی زمین را به نام خود ثبت کرد. این سیارک در ۲سپتامبر۲۰۵۷ دوباره به نزدیکی زمین باز می‌گردد.
ناسا با کمک رصدخانه‌ای در شمال شیلی اجرام نزدیک به زمین را رصد می‌کند تا سیارک‌هایی را که از کنار زمین عبور می‌کنند یا برای این سیاره خطرناک هستند، مورد شناسایی قرار دهد. علاوه‌بر ردیابی اجرام نزدیک به زمین که می‌توانند تهدیدی برای ما باشند، ناسا و سایر آژانس‌های فضایی مأموریت‌هایی برای مطالعه سیارک‌های نزدیک به زمین دارند؛ مأموریت‌هایی که در آن‌ها آگاهی از اندازه و مدار یک سیارک چالش اصلی محسوب می‌شود، زیرا این امر پیش‌بینی مدار اجرام نزدیک به زمین را امکان‌پذیر می‌کند.
در‌حال‌حاضر مأموریت‌هایی مانند اسیریس-رکس (OSIRIS-REx) ناسا و هایابوسا-۲ (Hayabusa-2) آژانس کاوش‌های هوافضای ژاپن (JAXA) در حال اکتشاف سیارک‌ها در منظومه شمسی هستند و قصد دارند در سال‌های آینده نمونه‌هایی را به زمین بازگردانند. همچنین مأموریت «رصد اجرام نزدیک به زمین» (NEOCam) ناسا که قرار است تا سال ۲۰۲۵ اجرایی شود، رصدخانه‌ای فضایی است که توسط یک تلسکوپ مادون قرمز به کشف و بررسی اجرام نزدیک به سیاره خاکی خواهد پرداخت.