سیروس برزو: هر چند ماه یک بار در خبرها می‌خوانیم که یک یا دو کیهان‌نورد یک راهپیمایی فضایی را انجام دادند. برای بسیاری این سوال‌ها پیش می‌آید که اصولاً راهپیمایی در فضا یعنی چه؟ چه سودی دارد؟ چطور انجام می‌شود؟ و…
با توجه به اهمیت این کار در پژوهش‌های فضایی در این مقاله هر چند گذرا کوتاه میخواهیم به این سوالات پاسخ دهیم.
قضیه راهپیمایی فضایی در آغاز مثل دیگر پدیده‌های تاریخ کیهان‌نوردی با یک رقابت شروع شد. بر اساس برنامه ناسا (NASA) کیهان‌نوردان این کشور باید برای سفر به ماه از روش اتصال دو ناو و جابه‌جایی فضانورد استفاده می‌کردند. کارشناسان پیش‌بینی کردند ممکن است دریچه بین دو ناو، پس از اتصال آن‌ها باز نشود لذا لازم بود فضانورد با استفاده از راهپیمایی فضایی، خود را از ناو مه نشین به ناو اصلی برساند. به همین دلیل یکی از کارهای اساسی در طرح جمینی که به‌عنوان تمرین عملیات سفر به ماه به اجرا درآمد، راهپیمایی فضایی بود. در شرایط آغاز عصر فضا و رقابت فشرده بین دو ابرقدرت، روس‌ها مرتباً برگ‌های برنده‌ای رو می‌کردند و آمریکایی‌ها برای آن‌که در اذهان عمومی از زهر تبلیغاتی کارهای روس‌ها بکاهند و موقعیتی کسب کنند، برای برنامه‌های فضایی آینده خود را پیشاپیش با جاروجنجال راه می‌انداختند. این اعلام قبلی برنامه‌ها، به روس‌ها امکان می‌داد تا با استفاده ازآنچه دارند پیش از آمریکایی‌ها وارد عمل شوند! به‌این‌ترتیب بود که بعد از اعلام طرح ناو کیهانی دو نفره جمینی توسط آمریکایی‌ها، سرگئی کارالیف (Sergei Korolev) و گروه طراحان دفترش با برنامه‌ای شتاب‌زده، از ناو کیهانی یک‌نفره وستک-۱ (Vostak-1) سفینه فضایی سه‌نفره وسخد را ساختند! البته این کار به‌راحتی انجام نشد. فضانوردان وسخد-۱ (Voskhad-1) مجبور شدند از لباس مخصوص صرفه نظر کنند و خطری بالا را بپذیرند . این پرواز با موفقیت به پایان رسید و به‌این‌ترتیب حنای ناو دونفره آمریکا بی‌رنگ شد. در مرحله بعد آمریکایی‌ها می‌خواستند با انجام یک راهپیمایی فضایی موقعیتی تبلیغاتی برای خود دست‌وپا کنند. اما درست چند روز قبل از پرواز نخستین ناو جمینی، وسخد-۲ با دو سرنشین راهی مدار زمین شد و در جریان سفر آن، الکسی لئونف در فضا به راهپیمایی پرداخت و نام خود را به‌عنوان نخستین فضانوردی که دست به چنین کاری زده به ثبت رساند.
در جریان پرواز ناوهای جمینی عملیات راهپیمایی در فضا چند بار تکرار شد که هیچ‌یک اهمیت کار را نشان نمی‌داد. نخستین راهپیمایی جنجالی را بازهم روس‌ها انجام دادند. در جریان پرواز سایوزهای ۴ و ۵ (Soyuz)، در ناو کیهانی به هم متصل شد و دو کیهان‌نورد سایوز-۵ پس از یک راهپیمایی، خود را به سایوز-۴ رساندند و به‌این‌ترتیب نخستین جابه‌جایی کیهان‌نورد در فضا صورت گرفت. سفینه‌ای که با یک کیهان‌نورد به مدار زمین رفته بود با ۳نفر بازگشت و سایوز-۵ که با سه سرنشین راهی فضا شده بود با یک نفر.
در جریان طرح آپولو، راهپیمایی‌های فضایی شامل دو شکل گام زدن بر سطح ماه و راهپیمایی آزاد در مدار این کره شد. طی سفر به ماه ، فضانوردان ساعت‌های متمادی بر ماه قدم زدند و فعالیت کردند. همچنین در جریان بازگشت به زمین و در مدار ماه ( طی سفرهای آپولو۱۵، ۱۶ و ۱۷) یکی از فضانوردان به راهپیمایی پرداخت. اما شاید بتوان گفت که نخستین بار نقش مهم راهپیمایی فضایی در زمان پرواز کیهان‌نوردان در ایستگاه مداری اسکای لب خود را نشان داد. بروز اشکال در ایستگاه مداری اسکای لب و راهپیمایی کیهان‌نوردان آن برای رفع مشکل، نقش واقعی این نوع عملیات در پژوهش‌های کیهانی را مشخص کرد.
اواخر دهه ۱۹۷۰ راهپیمایی فضایی به‌عنوان بخش مهمی از تمرین‌های کیهان‌نوردان شوروی وارد آموزش آن‌ها شد. استخر بزرگی در مرکز آموزش فضانوردان ایجاد گردید و کارشناسان موسسه بوزدا که طراحی و ساخت لباس‌های فضایی شوروی را بر عهده داشتند، بر پایه آنچه برای انجام عملیات در سطح ماه ساخته بودند، لباس جدیدی طراحی کردند که در زمان راهپیمایی باید پوشیده می‌شد تا فضانوردان بتوانند ضمن انجام راحت کار، از آسیب تشعشعات، غبارهای فضایی و غیره در امان باشند.
چرا راهپیمایی در فضا ضروری است؟
ایستگاه‌های فضایی شامل سه قسمت هستند:
۱-بدنه و دیگر بخش‌های غیرقابل تعویض. این قسمت‌ها به‌طورمعمول از مواد بسیار سخت ساخته می‌شود که در زمان پیش‌بینی‌شده برای کار، به آن‌ها خسارت عمده وارد نیاید.
۲-قطعات قابل تعویض در داخل ایستگاه فضایی این بخش‌ها در صورت خراب شدن و یا شرایط بهینه‌سازی قابل تعویض و یا تعمیر هستند و ناوهای باربری بدون سرنشین و یا سرنشین دار می‌توانند قطعات آن‌ها را با خود به مدار ببرند و کیهان‌نوردان با تعویض قطعه‌ها، کار دستگاه را تداوم بخشند.
۳-قطعات قابل تعویض در بدنه خارجی ایستگاه فضایی دشوارترین عملیات برای تعویض و یا تعمیر قطعات صورت می‌گیرد. به‌طور مثال باتری‌های خورشیدی ایستگاه‌های مداری، پس از مدتی به دلیل برخورد غبارهای فضایی و دیگر عوامل تخریبی در شرایط خلأ حاکم بر فضا، کار آیی خود را از دست می‌دهند و یا به‌کلی از کار می‌افتند. حتی اگر حوادثی مثل برخورد ناو تدارکاتی بدون سرنشین پروگرس با باتری خورشیدی ایستگاه مداری میر را جزو استثناءها به شمار آوریم.
تعمیر اجزای دیگر، نصب و برداشتن دستگاه‌های پژوهشی نمونه‌برداری در بخش بیرونی بدنه ایستگاه‌های مداری، مونتاژ و راه‌اندازی دستگاه‌های جدید و سکوهای مخصوص توسعه و تکامل مجتمع‌های فضایی از دیگر وظایف کیهان‌نوردان بود که تنها با انجام راهپیمایی در فضایی توانست جامه عمل به آن پوشید.
آمریکایی‌ها هم که در جریان طرح اسکای لب به‌طور عملی از راهپیمایی‌های فضایی برای رفع نیازهای خود بهره‌برداری کردند، در برنامه شاتل فضایی به آن اهمیت دادند و بخش مهمی از فعالیت سرنشینان این کیهان پیما به انجام فعالیت در بخش باربری شاتل و در فضای باز کیهانی باید صورت می‌گرفت. که ازجمله می‌توان به بازیابی و یا تعمیر ماهواره‌ها و تجهیزات فضایی معیوب اشاره کرد. در پرونده پروازهای کیهان پیمای شاتل، عملیاتی چون تعمیر ماهواره سولارمکس، بازیابی ماهواره ….. و تعمیر تلسکوپ هابل به چشم می‌خورد که هر یک از اهمیت اقتصادی و علمی ویژه‌ای برخوردارند.
یکی دیگر از موارد راهپیمایی نجات فضانوردان گرفتار است. احتمال دارد سفینه‌ای در مدار دچار نقص فنی شود و قادر به بازگشت به زمین نباشد. مسلماً در چنین حالتی با اتمام ذخیره هوا معلوم است چه بر سر سرنشینان خواهد آمد. پس از فرستادن سفینه نجات، فضانوردان با یک راهپیمایی ناو معیوب خود را ترک و به درون سفینه جدید خواهند آمد و خود را از کام مرگ رها می‌سازند.
آموزش برای راهپیمایی در فضا
جدای از مشکلات فنی کار، انجام راهپیمایی در فضا نیاز به دیدن دوره‌های آموزش ویژه است. شاید برای بسیاری، دیدن تصاویر فضانوردی که در شرایط بی‌وزنی در فضا شناور است و یا در فضای بیکران در اطراف ناو کیهانی به پرواز درآمده، تصویر کاری لذت‌بخش را تداعی کند اما آن‌ها که در شرایط کاری چنین عملیاتی قرارگرفته‌اند می‌دانند کار در فضا و وضعیت بی‌وزنی چقدر دشوار است.
برای عادت کردن به کار در بی‌وزنی، کیهان‌نوردان از دو راه استفاده می‌کنند: نخست پرواز با هواپیما در مسیری خاص دوم تمرین در استخرهای مخصوص.
در آموزش نخست، هواپیما در مسیر خاصی به پرواز درمی‌آید و فرآیند صعود و سقوط آن، چند ثانیه بی‌وزنی را به وجود می‌آورد که کیهان‌نوردان آینده را با طعم کار و فعالیت در این شرایط آَشنا می‌کند بخشی از آموزش کارهای پیش‌بینی‌شده نیز ظرف همین ۱۰-۲۰ ثانیه صورت می‌گیرد. به‌این‌ترتیب کیهان‌نورد درک می‌کند در فضا تکیه‌گاه ندارد و نمی‌تواند به چیزی تکیه کند. باز و بسته کردن یک پیچ در زمین کار دشواری نیست اما همین عمل در فضا دردسرهای فراوان دارد. شما زمانی که ایستاده و یا نشسته مشغول باز و بسته کردن یک پیچ هستید نمی‌توانید درک کنید که جاذبه زمین چه همیاری جالبی با شما در انجام کار دارد. و اما در شرایط بی‌وزنی این وضعیت کاملاً متفاوت است و کیهان‌نورد می‌تواند با حرکت دورانی آچار، به‌جای باز کردن پیچ، خود در فضا به چرخش درآید!
در مرحله بعدی عین عملیات باید در استخرهای آب صورت گیرد. به دلیل قانون ارشمیدس بخش مهمی از وزن کیهان‌نورد کم می‌شود و او می‌تواند تا حدودی بی‌وزنی را در عمل حس کند و تأثیر آن را بر انجام عملیاتش ببیند.
برای آن‌که خوانندگان با چگونگی کار فضانوردانی که قرار است به راهپیمایی در فضا دست بزنند قبل از پرواز آشنا شوند مثالی می‌آوریم.
طبق برنامه تنظیمی فضانوردان سایوز تی-۹ یکسری باطری خورشیدی به سامانه برقی سالیوت-۷ افزودند آن‌ها برای انجام این عملیات دست به یک راهپیمایی زدند.
شش ماه قبل از پرواز طراحان خبره دقیق‌ترین اسناد و دستورالعمل‌های مخصوص این کار را تهیه کردند. قسمتی از تجهیزات مانند چرخ بالا بردند، طناب‌های مخصوص، وسایل حفظ و تثبیت فضانوردان و غیره قبلاً روی بدنه خارجی ایستگاه مداری نصب‌شده بود و بقیه وسایل موردنیاز با سفینه باربری ارسال گردید اما قسمت مهم، تمرین و فراگیری چگونگی مونتاژ باطری‌ها بود.
سرنشینان در استخر آبی که شرایط تقریبی بی‌وزنی را به وجود می‌آورد ۱۵بار تمرین نمودند بر این آموزش‌ها باید چندین بارکار در آزمایشگاه پرنده را نیز افزود.
آخرین تمرین در استخر را کارشناسان مرکز کنترل پرواز نیز به همراه فضانوردان انجام داده و از نزدیک چگونگی کار آنان را بررسی نمودند. برای سوار کردن این باطری آفتابی می‌بایستی ۴۷عمل با درجات دشواری مختلف صورت می‌پذیرفت. در دستورالعمل‌ها ۱۸۹روش جهت جلوگیری و چاره حوادث غیرمترقبه ارائه‌شده بود به‌منظور تکمیل نظارت بر این کار دقیق از زمین و کمک به فضانوردان در صورت لزوم کلیه عملیات در بخش روشن مدار و در منطقه مرئی به‌وسیله دستگاه‌های ردیابی زمینی و دریایی صورت می‌گرفت درنتیجه استفاده از وسایل اضافی و تدابیر لازم برای مسیر حرکت سالیوت-۷ زمان خروج از ایستگاه به‌جای حدود ۲۵دقیقه که معمولاً وجود دارد کیهان‌نوردان ۵۵ دقیقه با زمین در تماس بودند. فضانوردان فیلم برداشته‌شده به هنگام تمرینات در استخر را همراه خود به ایستگاه مداری برده بودند و قبل از خروج برای راهپیمایی چندین بار آن را تماشا کردند.
در زمان خروج، عملیات به‌طور کامل در استخر مخصوص تمرین توسط کارشناسان موبه‌مو انجام می‌شد آن‌ها با مرکز کنترل و فضانوردان به‌صورت مستقیم، تلفنی و تلویزیونی تماس داشتند. عملیات را تقلید می‌کردند تا چنانچه آن‌ها با اشکالی برخورد کردند بتوانند راه چاره را فوراً یافته به آنان گزارش دهند.
ابزارها و وسایل
برای انجام راهپیمایی در فضا در مرحله نخست به لباس ویژه این کار نیاز است لباسی که بتواند در جریان عملیات فضانورد را از تشعشات کیهانی غبارهای فضایی و دیگر عوامل زیان‌آور محافظت کند. به همین دلیل لباس‌ها از چندین لایه درست می‌شود. همچنین یک کلاه‌خود مخصوص، سر کیهان‌نورد را از این عوامل محافظت می‌کند. کلاه‌خود فضایی یک‌لایه ضد نور هم دارد که در شرایط لازم می‌تواند عقب و جلو برود و از تابش شدید نور آفتاب به چشم کیهان‌نورد جلوگیری کند.
اما این تنها خاصیت لباس نیست. کار در فضای آزاد کیهانی همان‌گونه که گفته شد انرژی زیادی را از بدن دفع می‌کند. فعالیت شدید آن‌ها باعث بالا رفتن گرمای بدن می‌شود. برای مبارزه با این گرما، کیهان‌نوردان قبل از هر چیز لباسی می‌پوشند که کاملاً به بدن می‌چسبد و بافت آن شامل صدها متر لوله باریک است و نه نخ. آب از یک‌سو به داخل این لوله دمیده می‌شود و از سوی دیگر بیرون می‌آید. دمای این آب توسط دستگاه تنظیم درجه حرارت در حدی ثابت نگهداری می‌شود که فضانورد نه احساس سرما کند و نه تلاش و کوشش او باعث تعرق گردد.
به‌این‌ترتیب بخشی از مشکل راهپیمایی در فضا از بین می‌رود اما این تمام‌کار نیست و او برای راهپیمایی و انجام فعالیت در فضا با مشکلات دیگری هم روبه‌رو است.
وقتی الکساندر ولکف (Alexander Volkov) و همکار فرانسوی او، ژان لوکوتین، بعد از شش ساعت راهپیمایی در فضا، به ایستگاه برگشتند، قوایشان به‌کلی تحلیل رفته بود؛ به‌طوری‌که قادر نبودند قوطی‌های کنسرو را باز کنند و بند کفششان را ببندند. حتی باز کردن یک پاکت چای هم برای آن‌ها دشوار بود.
بخش دیگری از این ماجرا را از زبان دکتر والری پولیاکف (Valeri Polyakov) که در زمان این راهپیمایی در مجتمع مداری میر ناظر بر کار بوده بخوانید: «اگر در کره زمین پایتان به جایی گیر کند، کمی عصبانی می‌شوید و بعد به راه خودتان ادامه می‌دهید؛ اما در فضا همین حادثه ناچیز ممکن است باعث بروز فاجعه شود. در جریان راهپیمایی کرتین و ولکوف، قرار بود آن‌ها یک وسیله تاشو ساخت فرانسه را بازکرده و در محل مخصوصی نصب کنند، این وسیله نه‌تنها به‌راحتی، بلکه زیر ضربات پای ولکوف نیز باز نشد. حالا خودتان فکر کنید که در این شرایط، ضربه زدن با پا، چه نتایجی دارد. فشار داخل لباس فضانوردی معادل ۲۷۰میلی‌متر است. لباس فضایی، خود مثل یک توپ فوتبال باد شده ، در چنین وضعی، ضربه زدن با پا ازنظر جسمی واقعاً ضعیف کننده است. از سویی، این فکر که نکند ضربه پا به گوشه تیز این وسیله بخورد و لباس پاره شود، انسان را بسیار رنج می‌دهد. اگر لباس پاره شود، مرگ، فوری و حتمی است!
بالاخره وقتی‌که وسیله تاشو، باز شد و بچه‌ها تصمیم گرفتند برگردند، پای آن‌ها به قسمت دیگری گیر کرد و کرتین نتوانست قدم بعدی را بردارد و به‌قدری ضعیف شده بود که حتی قدرت نداشت پاهایش را از کابل نجات جدا کند. من از داخل ایستگاه آن‌ها را نگاه می‌کردم و حقیقتاً عرق روی پیشانی‌ام نشسته بود. ذخیره اکسیژن داخل لباس‌ها، کم می‌شد و ماده جذب‌کننده گازکربنیک، مدام کاهش می‌یافت. از داخل سفینه، امکان هیچ نوع کمکی به فضانوردان وجود نداشت. بنابراین فقط ولکوف می‌توانست به کرتین کمک کند. ولکوف تصمیمش را گرفت و از راهی که برنامه‌ریزی نشده بود، به کمک همکار فرانسوی‌اش شتافت. پنجاه دقیقه طول کشید تا او مسافت بیست متر را طی کند، چون می‌بایست در هر قدم، چند عمل مشابه را انجام می‌داد. یعنی کمربند را باز می‌کرد و دوباره چفت‌های آن را می‌بست و به همین ترتیب جلوتر می‌رفت. وقتی آن‌ها به سفینه بازگشتند، نیرو و توانی برای آن‌ها باقی نمانده بود.»
در جریان یک عملیات دیگر موسی مناران و ولادیمیر تیتوف (Vladimir Georgiyevich Titov) برای مدت پنج ساعت از سفینه خارج شدند. می‌بایست به مدول کوانت می‌رسیدند تا یک تلسکوپ گران‌قیمت ساخت هلند را که بر روی بدنه خارجی سفینه نصب‌شده بود، تعمیر می‌کردند. ولی طبق قانون بدشانسی ابراز تعمیر در حال انجام کار شکست و فضانوردان مجبور شدند بسیاری از کارها را با حرکت دادن مچ دستشان انجام دهند. درنتیجه، دسته‌ای هردوی آن‌ها به خاطر خستگی فوق‌العاده کرخت شد. زمان بازگشت فضانوردان به ایستگاه فرارسید؛ درحالی‌که توان این کار را نداشتند. فضانوردان قبل از خروج از سفینه، دستکش تازه دستشان می‌کنند. سطح دستکش‌ها برآمدگی‌های دستکش‌های آن‌ها که از ماده بسیار مقاومی ساخته‌شده بود، به‌کلی از بین رفته و سطح دستکش‌ها کاملاً صاف‌شده بود.
این‌گونه عملیات جزء اصلی پروازهای کنونی در ایستگاه فضایی بشمار می‌رود و کیهان‌نوردان خواه یا ناخواه باید آن‌ها انجام دهند . در جریان پرواز اخیر شاتل ديسکاوری راهپیمایی‌های فضایی کیهان‌نوردان بود که منجر به توسعه ایستگاه و بالا رفتن میزان تولید برق شد زیرا در جریان سه راهپیمایی فضايی کیهان‌نوردان توانستند سیم‌کشی صفحات تازه خورشيدی به شبکه برق را کامل کنند.
راهپیمایی چگونه انجام می‌شود؟
یک راهپیمایی فضائی چگونه صورت می‌گیرد؟ در جهت اهداف خاصی که برای یک پرواز در فضای آزاد طبق برنامه وجود دارد. کیهان‌نوردان باید از سفینه خارج و طرح پیش‌بینی‌شده را به انجام برسانند. شاید ظاهراً این عمل در ذهن ما بغرنج و پیچیده نباشد اما فضانوردانی که به آن دست‌زده‌اند بر خطر راهپیمایی در فضا تأکید می‌کنند به‌طور مثال ادوارد وایت یکی از سرنشینان جمینی-۴ در خاطرات خود نوشت چنانچه هم‌سفرش به وی کمک نمی‌کرد او هرگز قادر به بازگشت به درون سفینه نبود و در این حالت مسلم است که چه مرگ دردناکی در انتظار او بود. (و بعداً طی یک تمرین به علت آتش‌سوزی سفینه آپولو سوخت و خاکستر شد.) در سفر دیگر مایکل کالینز به علت یک اشتباه کوچک دوربین چند هزار دلاری را برای لحظه‌ای رها کرد و آن را برای همیشه از دست داد. در جریان راهپیمایی گرچکو به سال ۱۹۷۸ وی متوجه شد هم‌سفرش روماننکو که درون دهلیز خروجی ایستاده بود و از طناب ایمنی استفاده نمی‌کرد کم‌کم از سالیوت-۶ خارج می‌شود بدون آن‌که خود متوجه جریان باشد اگر با سرعت خود را به او نمی‌رساند این احتمال وجود داشت که روماننکو نتواند خود را حفظ نموده و جان خویش را از دست بدهد.
کار در حالت بی‌وزنی نیز دشواری‌های فراوانی در بردارد روی زمین ضمن جوشکاری و برشکاری مواد زائد مثل گدازه‌ها و براده‌ها به علت وجود جاذبه به‌طرف پائین سقوط می‌کنند اما در فضا بی‌وزنی حاکم است و این مواد فرود نیامده باعث دردسر می‌شود.
وضعیت کیهان‌نوردان برای راهپیمایی در فضا
برای فردی که قرار است راهپیمایی را صورت دهد دو حالت ممکن است یا آن‌که توسط رابطی به سفینه متصل باشد که شامل بخش نگهدارندِ محکم، رشته‌های مخابراتی ولوله هواست و یا به‌طور آزاد به گردش در اطراف سفینه بپردازد.
در حالت اول کیهان‌نورد پس از خروج مقدار مشخصی می‌تواند از ناو دور شود و فضای فعالیتش محدود است. درروش دوم که به‌تازگی انجام‌شده فضانورد با استفاده از یک سامانه حمل‌ونقل انفرادی سفینه را ترک و در اطراف آن تا فاصله موردنیاز به گردش می‌پردازد و هیچ‌گونه اتصالی با ناو مادر ندارد و می‌تواند حتی تا چند کیلومتری دور شود.
ذکر این نکته ضروری است که فضانوردان در هر دو حالت از لباس چندلایه مخصوصی استفاده می‌کنند که آن‌ها را از گزند حرارت، سرما، تشعشعات و غیره محافظت می‌کند.
سفاین مورداستفاده نیز دو حالت دارند در برخی فضانوردان درحالی‌که لباس مخصوص پوشیده‌اند هوای سفینه را به‌تدریج تخلیه و فشار داخلی و خارجی را یکسان می‌سازند سپس در ناو را باز و فرد یا افراد مأمور به راهپیمایی خارج‌شده به عملیات می‌پردازند.
درروش دوم که بیشتر در سفاین بزرگ‌تر و ایستگاه‌های فضائی به‌کاربرده می‌شود اتاقکی با دو در برای راهپیمایی داخل پایگاه مداری تعبیه‌شده است. فضانورد نخست در ورودی به اتاقک را از طرف سالن داخلی ایستگاه باز و وارد می‌شود. لباس‌های ویژه را پوشیده سپس در ورودی را می‌بندد، هوا را تخلیه و در خروجی اتاقک را که به فضای آزاد باز می‌شود گشوده و از آن خارج می‌گردد.
این سامانه ازنظر حفاظتی دارای ارجحیت بر نوع قبلی است و دستگاه‌ها و فضانوردان داخل سفینه از امنیت بیشتری برخوردارند.