بر اساس مدلهای رایانهای سیاره ونوس در گذشته احتمالا قابل سکونت بوده است
مدلهای رایانهای جدید نشان میدهند که سیاره ونوس احتمالا حدود ۷۰۰ میلیون سال پیش قابل سکونت بوده است. با توجه به برخی از سناریوهای ممکن، مایکل وی (Michael Way) و آنتونی دل جنیو (Anthony Del Genio) از مؤسسه علوم فضایی گودارد (GISS) نتیجهگیری کردهاند که شاید این سیاره ۲ یا ۳ میلیون سال قبل از تغییرات شدید در اتمسفر آن، حاوی آب مایع بوده باشد.
در حال حاضر ونوس را میتوان جایگزین خوبی از جهنم دانست! نه تنها ۹۶.۵ درصد جو این سیاره از دیاکسید کربن تشکیل شده و بارانهایی از جنس سولفوریک اسید در آن میبارد بلکه میانگین دمای سطحی آن در حدود ۴۶۲ درجه سانتیگراد است. بد نیست بدانید که این دما برای ذوب کردن سرب کافی خواهد بود. با چنین مشخصاتی نمیتوان شانسی برای وجود آب مایع یا امکان سکونت در ونوس در نظر گرفت.
با این حال نقشههای راداری دقیقی که از کاوشگرهای فضایی مختلف طی ۴۰ سال اخیر به دست آمده نشان میدهد که شاید یک اقیانوس کم عمق در ونوس جریان داشته است. اگر چنین چیزی صحت داشته باشد پس این سیاره احتمالا محیط بسیار متفاوتی نسبت به محیط امروزش داشته و برای حضور آب مایع به اندازه کافی سرد بوده است.
نمایی گرافیکی از ونوس پر آب
برای بررسی احتمال چنین فرضیهای، وی و جنیو پنج شبیهسازی مختلف بر مبنای سطوح مختلف آب موجود در سیاره ونوس انجام دادند که شامل اقیانوسی با عمق ۳۱۰ متر، اقیانوسی با عمق کم ۱۰ متر، وجود آب به صورت جذب شده در خاک، اقیانوس عمیقی با توپوگرافی مشابه اقیانوسهای کره زمین و در نهایت سناریویی که در آن کل سیاره با آبی به عمق ۱۵۸ متر پوشانده شده بود، میشد.
آنها به منظور تخمین وضعیت ونوس در ۴.۲ میلیارد سال پیش و ۷۱۵ میلیون سال پیش، سناریوهایشان را به صورت مدل سهبعدی به اجرا در آوردند که تغییرات اتمسفری و افزایش تابشهای رادیویی را با گذشت زمان اعمال میکرد.
این دو دانشمند دریافتند که در هر کدام از این حالتها، دمای ونوس در محدوده پایدار بین ۲۰ و ۵۰ درجه سانتیگراد باقی ماند. این محدوده دما شاید با مقیاسهای زمینی خیلی مناسب به نظر نرسد اما برای در بر داشتن آب مایع به اندازه کافی مناسب است.
نکته مهمتر اینکه این سیاره برای ۳ میلیارد سال چنین دمایی داشته است. اگر این مدلها همچنان هم قابل اعمال بودند، میتوانستیم بگوییم با وجود اینکه ونوس ۲ برابر بیشتر از زمین تشعشعات خورشیدی دریافت میکند اما همچنان در محدوده قابل سکونت منظومه شمسی قرار میگیرد. دلیل این موضوع به ۴.۲ میلیارد سال پیش برمیگردد؛. زمانی که این سیاره برای اولین بار شکل گرفت به سرعت سرد شد و دیاکسیدکربن موجود در اتمسفر آن توسط سیلیکات پوستهاش جذب گردید. این روند با مکانیزمی مشابه آنچه که سه میلیارد سال پیش برای زمین اتفاق افتاد، پیش رفت. چنین روندی میتوانست نوعی اتمسفر شبهزمینی حاوی نیتروژن، کربندیاکسید و متان به وجود آورد.
با این حال بر اساس گفتههای دانشمندان بین ۷۰۰ تا ۷۱۵ میلیون سال پیش، طغیان ناگهانی دیاکسیدکربن در این سیاره اتفاق افتاده که احتمالا به خاطر فعالیتهای آتشفشانی بوده است. بعد از خروج کربندیاکسید از ماگمای مایع، این ماگما بعد از سرد شدن به صورت درپوشی درآمد که از جذب مجدد گاز جلوگیری میکرد. چنین پدیدهای موجب به وجود آمدن اثر گلخانهای شده و با وجود اتمسفر متراکم این سیاره، دمای آن را تا میزان دمای حال حاضر افزایش داد.
محققان میگویند برای درک بهتر تاریخچه و تحولات سیاره ونوس به انجام مطالعات و مأموریتهای بیشتری نیاز است؛ با این حال، نتایج به دست آمده از مدلهای آنها نشان میدهد که احتمالا شرایط سکونت روزگاری در ونوس فراهم بوده و این سیاره تفاوت زیادی با شرایط امروزش داشته است. این یافتهها میتوانند برای بررسی سیارات فراخورشیدی مشابه ونوس بسیار مفید باشند.