ابزار فضایی نوآورانه برای نظارت بر جنگلها
در سال 1991 برایان بلیر (Bryan Blair) یکی از دانشمندان ناسا که تازه برنامهنویسی نرمافزار پرواز ارتفاعسنج لیزری مدارگرد ماه این سازمان با نام مخفف مولا MOLA)) را به پایان رسانده بود، برای آزمایش فناوری رادار لیزری (Lidar) هواپیمای تحقیقاتی P-3 عازم گرینلند بود. وی در مسیر پرواز خود اطلاعاتی از مناطق جنگلی نیویورک جمعآوری کرد که نتایج شگفتآوری را برایش به دنبال داشت و باعث شروع یک برنامه 27 ساله به منظور ساخت یک رادار لیزری برای نظارت بر جنگلها گردید.
این ابزار که بررسی دینامیک اکوسیستم جهانی یا به اختصار جدای (GEDI) نام گرفته است، اکنون به عنوان محمولهای متصل به ماژول ژاپنی ایستگاه فضایی فعالیت میکند و انتظار میرود که حداقل تا دو سال دیگر به ماموریت خود ادامه دهد. بلیر که اکنون یکی از محققین ارشد این پروژه در مرکز فضایی گودارد ناسا میباشد، میگوید: «ما پرتوهای لیزر را به سمت جنگلها شلیک میکردیم و چیزی که مشاهده کردیم حیرتآور بود؛ نتایج پیچیده در سیگنالهایی که باز میگشتند احتمالا ساختار جنگلها را نشان میدادند.»
هواپیمای P-3 و ماموریت اکتشافی آن بلیر را به این فکر فرو برده بود که آیا میتوان از فناوریای که برای نقشهبرداری از توپوگرافی مریخ طراحی شده، برای نقشهبرداری از جنگلها نیز استفاده کرد؟ وی با دریافت بودجههای تحقیق و توسعه از برنامههای مختلف ناسا موفق شد تا ایده نوآورانه خود را به نخستین ماموریت اختصاصیافته به مدلسازی سهبعدی جنگلها و بررسی نقش آنها در سیکل کربن تبدیل کند.
پروژه جدای که توسط پروفسور رالف دوبایاه (Ralph Dubayah) از اساتید دانشگاه مریلند مدیریت میشود، ماموریت خود را به کمک چندین فناوری نوآورانه انجام میدهد. در قلب این ابزار فضایی، سه فرستنده لیزری قرار دارند که اشعههای لیزر را به به سمت زمین ارسال میکنند. این اشعهها به داخل جنگلها نفوذ کرده و در برخورد با هر از برگ و شاخه گرفته تا زمین، مسیر خود را تغییر میدهند. سپس تلسکوپی که روی جدای نصب شده، سیگنالهای بازگشتدادهشده را دریافت و زمان بازگشت آنها را مشخص میکند. این ابزار همچنین بر خلاف دیگر رادارهای لیزری شناور در فضا، علاوه بر زمان دریافت سیگنال، شکل سیگنالهای دریافتی را نیز بررسی میکند. این عمل برای مطالعه تراکم و ساختار درختها و پوشش گیاهی موثر میباشد.
ابزار جدای 1160 پوند وزن داشته و ساخت آن در حدود 94 میلیون دلار هزینه داشته است. این ابزار در اواخر سال 2018 توسط یک ماهوارهبر فالکون 9 به ایستگاه فضایی ارسال شد.