جو مریخ روزی، مملو از متان بوده است
تحقیقات جدید نشان میدهد که مریخ در گذشته اتمسفری غنی از متان یا همان گاز شهری داشته است.
اگر اخبار فضا را دنبال میکنید، احتمالا هیجانی را که
دانشمندان ناسا و سازمان فضایی اروپا (ESA) در حوالی سال های ۲۰۰۳ و ۲۰۰۴
به پا کرده بودند، به یاد میآورید؛ هنگامی که اعلام کردند در سیاره سرخ
مریخ توانستهاند ملکول های متان را پیدا کنند. آن زمان به این نکته اشاره
میشد که این کشف می تواند نشانهای از حیات فرازمینی در گذشته و یا حال
این سیاره باشد. این اکتشاف مجددا در سال ۲۰۱۴ توسط مریخ نورد کنجکاوی (Curiosity) تکرار و البته تایید شد. مریخ نوزد کنجکاوی از سال ۲۰۱۳ تاکنون به گشت زنی در سطح سیاره سرخ مشغول است.
اکنون با توجه به مقالهای که هفته گذشته در همایش ستارهشناسان آمریکایی
اروپایی در اتحادیه ژئوفیزیک امریکا برگزار شد، بررسیهای جوی مریخ این
پرسش را مجددا مطرح میکند که آیا گاز متان در جو این سیاره وجود دارد یا
خیر. آنچه میدانیم از این قرار است: مدارگرد شناسایی گاز
اگزومارس (Exomars) متعلق به سازمان فضایی اروپا در سال ۲۰۱۶ به مدار خودش
در سیاره مریخ رسید و ماموریت خود را برای پایش و تجزیه و تحلیل اتمسفر
سیاره سرخ آغاز کرد. دانشمندان انتظار داشتند که حسگرهای به شدت حساس این
مدارگرد بتوانند تا متان موجد در اتمسفر مریخ را به دام خود بیاندازند؛
اتفاقی که هنوز هم رخ نداده است.
این مدارگرد این قابلیت را دارد که مقادیر بسیار اندکی
از متان (یعنی غلظتهای کمتر از ۵۰ قسمت در تریلیون) را در هر ارتفاعی از
اتمسفر مریخ مورد شناسایی قرار دهد. با این وجود نیز کماکان دادهای شاهد
بر این موضوع از سوی اگزومارس گزارش نشده است.
یافتههای اولیه این تحقیق نشان میدهند که با اینکه
شواهدی مبنی بر عدم وجود متان در جو مریخ وجود ندارد، اما این موضوع به این
معنی نیست که یقینا متان در اتمسفر سیاره سرخ وجود ندارد. به نظر میرسد
برای ارائه نظر قطعی در این زمینه بسیار زود باشد.
با این همه کماکان دانشمندان ماموریت مدارگرد اگزومارس
کاملا یقین دارند که حسگرهای سازهشان به درستی کار میکند. آنها همچنین
میگویند که یافتههای پیشین ناسا و سازمان فضایی اروپا نمی تواند به طور
کلی نادرست باشد. برخی از محققان نیز این نکته را مطرح میکنند که شاید
منشاء متان مریخ جایی غیر از اتمسفر این سیاره و شاید در سطح آن وجود داشته
باشد.