کشف یک سیاره فراخورشیدی با استفاده از امواج رادیویی و نوسانهای ستاره

دانشمندان برای اولینبار با استفاده از نوسانهای یک ستاره و تلسکوپ رادیویی VLBA در آمریکا موفق به کشف سیارهای فراخورشیدی (خارج از منظومه شمسی) در فاصله ۳۵ سال نوری از زمین شدند؛ روشی که به آن اخترسنجی گفته میشود. این سیاره فراخورشیدی دارای جرمی تقریباً بهاندازه زحل است که در اطراف یک کوتوله سرخ در حال چرخش میباشد.
با نگاه کردن به سیارههای فراخورشیدی که دارای ستارههای غولآسا در مدار نزدیک خود هستند، میتوان اثر گرانشی را ازطریق طول موجهای نوری فشردهشده یا کشآمده شناسایی کرد. این طول موجها بهدلیل حرکت ستاره بهوجود میآیند. به این روش سرعت شعاعی گفته میشود که یکی از روشهای متداول برای جستجوی سیارههای فراخورشیدی است.
روش اخترسنجی اندکی متفاوت است. ستارههای راه شیری در موقعیت ثابتی قرار ندارند، بلکه در اطراف کهکشان میچرخند؛ به بررسی این حرکت، اخترسنجی گفته میشود. بنابراین در روش اخترسنجی بهجای استفاده از تغییرات طول موج، انحراف از خط حرکت مستقیم بررسی میشود. از روش اخترسنجی میتوان برای کشف آن دسته از سیارههای فراخورشیدی که در فاصله دورتری از ستاره خود قرار دارند، استفاده کرد. کشف این سیارهها با روش سرعت شعاعی غیرممکن است.
گیسلا اورتیز-لئون (Gisela Ortiz-Leon)، اخترفیزیکدان نجوم رادیویی در مؤسسه مکس پلانک (Max Planck Institute) آلمان میگوید: «روش اخترسنجی مکملی برای روش سرعت شعاعی است. روش سرعت شعاعی به سیارههای نزدیک به ستاره حساستر است اما اخترسنجی به سیارههایی که در مدارهای دورتر قرار دارند حساس است. روشهای دیگر کمتر به نتایجی مثل جرم سیاره، اندازه مدار یا جرم ستاره میزبان میرسند.»
تحلیل دادهها نشان میدهد ستاره یادشده در مسیر صافی حرکت نکرده و مسیر آن مارپیچی بوده است. طبق دوره و دامنه تغییرات حرکتی، سیارهای در مدار این ستاره قرار دارد که دوره چرخش آن ۲۲۱ روز و جرم آن بین ۳۸ تا ۴۶ درصد جرم مشتری (کمی سنگینتر از زحل) است.