لزوم مشارکت دانشگاهها در تمامی ارکان زنجیره ارزش فضایی کشور
رییس سازمان فضایی ایران در نشست مشترک با معاونین پژوهشی تعدادی از دانشگاههای برتر که با حضور دکتر مسعود برومند، معاون پژوهش و فناوری وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و دکتر حسین صمیمی، رئیس پژوهشگاه فضایی ایران، برگزار شد با تأکید بر ضرورت حضور جدی و پررنگ دانشگاهها در تمامی ارکان زنجیره ارزش فضایی کشور، گفت: «تاکنون دانشگاهها دستاوردهای ارزشمندی در حوزه توسعه فناوری فضایی کسب نمودهاند که بایستی این دانش و فناوری ازطریق مشارکت بخش خصوصی توسعه یافته و تجاریسازی شود.»
دکتر مرتضی براری، معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و رئیس سازمان فضایی ایران، در این نشست ضمن اشاره به تدوین نگاشت برنامه توسعه فضایی کشور تا افق ۱۴۰۴ و تأکیدات مقام معظم رهبری بر اهمیت توسعه فناوری فضایی، اظهار داشت: «در حال حاضر در تولید علمی در حوزه فضایی رتبه اول منطقه هستیم که بایستی براساس اسناد بالادستی تا افق ۱۴۰۴ در سایر شاخصهای دیگر این بخش نیز به رتبه اول برسیم که در این راستا سازمان فضایی ایران به دنبال حضور مؤثر و اثربخش دانشگاهها در تمامی ارکان زنجیره ارزش فضایی به منظور تحقق اهداف مورد نظر میباشد.»
وی با بیان اینکه اغلب کشورهای پیشرفته از توسعه فناوری به اقتصاد رسیدهاند و برخی از کشورها مانند کشورهای منطقه از اقتصاد به دنبال توسعه فناوری میباشند که آن هم با مشارکت و کمک کشورهای پیشرو در این زمینه است، افزود: فناوری به دست آمده در کشور در حوزه فضایی با توان متخصصان داخلی و بومی و با تکیه بر دانش مراکز علمی، پژوهشی و دانشگاهی داخل کشور میباشد و با برنامهریزی صورتگرفته، توسعه فناوری فضایی تا تثبیت کامل آن به عنوان اولویت اول فضایی کشور با جدیت دنبال خواهد شد.
دکتر براری با تشریح نحوه حضور دانشگاهها در زنجیره ارزش فضایی بویژه توسعه کسب و کارهای فضاپایه تصریح کرد: دانشگاهها میتوانند از سه حوزه مورد نظر در این زنجیره شامل توسعه فناوری و تجاریسازی و صادرات آن، اپراتوری فعالیتهای فضایی و ایجاد و توسعه کسب و کارهای فضاپایه و ارایه خدمات، در دو لایه اصلی توسعه فناوری و ارایه خدمت ایفای نقش اساسی نمایند.
معاون وزیر ارتباطات با اشاره به تجربه موفق سرمایهگذاری بخش خصوصی در حوزه ICT که از ابتدای دولت یازدهم تاکنون درحدود ۵ برابر بخش دولتی در این زمینه بوده است و واگذاری ۹۲ درصد از فعالیتهای این حوزه به بخش خصوصی، افزود: دادهها و اطلاعات سازمان فضایی ایران که زیرساختهای آن در حال آمادهسازی میباشد، میتواند دراختیار دانشگاهها برای توسعه کسب و کارهای فضاپایه و حضور دانشگاهها برای رفع نیازها و چالشهای جدی کشور قرار بگیرد.
دکتر براری در ادامه با تأکید بر نقش محوری دانشگاهها در زمینه آموزش کسب و کارهای فضاپایه، استفاده از بستر مراکز رشد و پارکهای علم و فناوری برای استقرار شرکتهای نوپای فضایی را از ظرفیتها و خدمات قابل ارایه در این حوزه برشمرد و افزود: سازمان فضایی ایران نیز در تعامل با دانشگاهها برنامههایی از قبیل شبکهسازی و تسهیلگری از طریق حمایت از ثبت پتنت بینالمللی و صادرات محصولات و خدمات، پشتیبانی از تعریف خدمات و کاربردهای فضاپایه نوین با تضمین خرید در برابر تضمین کیفیت و اشتراک سیلوهای داده سازمانها در بستر دولت الکترونیک را در دست اقدام دارد.
در ادامه این نشست دکتر مسعود برومند معاون پژوهش و فناوری وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با اشاره به ضرورت تدوین طرح جامع توسعه فضایی کشور و تعیین نقش دانشگاهها در آن، گفت: تمرکز فعالیتها بایستی به صورت همزمان بر موضوع توسعه فناوری و توسعه اقتصاد بخش باشد تا ان شاءالله با حمایت سازمان فضایی ایران و ایجاد زیرساختهای لازم، دانشگاهها بتوانند کسب و کارهای فضاپایه را توسعه دهند.
دکتر برومند با بیان اینکه دوره رقابت در دانشگاهها را پشت سر گذاشتهایم و اکنون در حال ایجاد همکاری استراتژیک بین دانشگاهها هستیم، خواستار حمایت سازمان فضایی ایران از این رویکرد شد و افزود: «لازم است تمهیدات لازم برای همکاری و توسعه فعالیتها براساس این الگو اندیشیده شده و ضروری است ابزارهای حمایتی نظیر ارایه تسهیلات، جذب VC و پرداختهای حمایتی در این الگو پیشبینی گردد.»
خاطر نشان میسازد در این نشست که با حضور معاونین پژوهشی و نمایندگان دانشگاههای تهران، شریف، امیرکبیر، علم و صنعت، خواجه نصیر و صنعتی اصفهان برگزار شد، مقرر گردید کارگروههای مشترک در حوزه توسعه فناوری و اقتصاد فضا تشکیل و با انعقاد تفاهمنامه بین وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، برنامههای تعیینشده اجرایی شود.