پنجشنبه ۲۳ فروردین، مصادف با سالگرد پرواز یوری گاگارین (نخستین فضانورد جهان) به فضا بوذ. او ۵۷ سال پیش در چنین روزی سوار بر فضاپیمای وُستُک ـ ۱(1- Vostok)، از پایگاه فضایی بایکونور در قزاقستان به فضا اعزام شد.
او پس از ۱۰۸دقیقه سفر فضایی و یک بار گردش به دور زمین به سلامت به زمین بازگشت و عنوان پرافتخار نخستین فضانورد جهان را از آن خود کرد. در سال‌های گذشته علاقه‌مندان به فضا در سراسر جهان، سالگرد این رویداد تاریخی را با عنوان شب یوری جشن می‌گیرند.
از زمان پرواز گاگارین تا امروز بیش از ۵۵۰ نفر این شانس را داشته‌اند به فضا سفر کنند که بعضی از آن‌ها چند بار سفر به فضا را تجربه کرده‌اند. ۱۲ نفر از این فضانوردان هم توانستند بین سال‌های ۱۳۴۸ تا ۱۳۵۱ روی ماه فرود بیایند. در حقیقت ماه در فاصله حدود ۳۸۴ هزار کیلومتری از زمین، دورترین جایی است که انسان توانسته سفر کند. متاسفانه در جریان پروازهای فضایی، ۲۱نفر هم جان خود را تا امروز از دست داده‌اند.
طی یک دهه گذشته، صنعت فضانوردی جهان در حال پوست‌اندازی است. از یک طرف سازمان‌های فضایی روسیه، آمریکا و چین در فکر تسخیر مجدد ماه و بازگشت به آنجا هستند. از طرفی همین سازمان‌ها به طور عملیاتی و جدی برنامه‌هایی را برای اعزام انسان به مریخ دنبال می‌کنند. به نظر می‌رسد در این میان عزم سازمان فضایی آمریکا جدی‌تر از بقیه باشد.
در کنار تمام این سازمان‌های دولتی، شرکت‌های فضایی خصوصی را نیز باید قدرت‌های نوظهور فضایی جهان بدانیم؛ مثلا شرکت اسپیس ایکس (SpaceX) که طرح جاه‌طلبانه‌ای برای مهاجرت انسان به مریخ را دنبال می‌کند. همچنین شرکت بیگلو (Bigelow) که به دنبال ایجاد نخستین هتل‌های فضایی در مدار زمین و ماه طی یک دهه آینده است. در همین بین شرکتی مانند ویرجین گلکتیک هم آخرین مراحل آماده‌سازی فضاپیمای خود را برای اعزام گردشگران به فضا پشت سر می‌گذارد.
به نظر می‌رسد در آینده نزدیک علاوه بر اعزام فضانوردان حرفه‌ای به فضا برای انجام تحقیقات علمی، شاهد پرواز شهروندان معمولی تحت عنوان گردشگران فضایی نیز به فضا باشیم. حال باید ببینیم راهی که حدود شش دهه قبل گاگارین و همدوره‌ای‌های او برای سفرهای فضایی باز کرده‌اند تا کجا ادامه دارد؟ آیا روزی سفرهای فضایی، همانند سفر با هواپیما عادی و روزمره خواهد شد؟