ناسا با انتشار تازه‌ترین تصاویر ارسالی مدارگرد شناسایی مریخ، شبکه‌ای عظیم از آبراهههای کربن‌دی‌اکسید را آشکار کرده است که سراسر تپه‌های شنی سیاره سرخ را فرا گرفته‌اند.
ناسا تازه‌ترین تصویر دریافتی از مدارگرد شناسایی مریخ (MRO)، فضاپیمای چندمنظوره‌ای را که چند سالی است به شناسایی و اکتشاف مریخ مشغول است، منتشر کرد. این تصویر را دوربین‌های رایز (HiRISE) از دهانه ماتارا (Matara) و شبکه آبراهههای (آبکندهای) اطراف آن (gullies) ثبت کرده است.
بررسی‌ها حاکی از آن است که این آبراهههای کوچک طی دهه‌های اخیر فعال بوده‌اند و مایعاتی درون آن‌ها جریان داشته است. در تصویری که مدارگرد شناسایی مریخ ثبت کرده، کریستال‌های کوچک یخ در اطراف دو دره کوچک دیده می‌شود. هرچند این اواخر جریان تازه‌ای فعال نبوده، اما دوربین‌های رایز همچنان به جست‌وجوی نشانه‌های جریان‌های تازه ادامه می‌دهد.
آبراهههای کوچک مریخ، ویژگی مشترکی دارند و آن، این‌که اغلب در محدوده عرض‌های جغرافیایی ۳۰ تا ۵۰ درجه هر دو نیم‌کره شمالی و جنوبی دیده می‌شوند. تجزیه‌وتحلیل این آبراهه‌ها حاکی از آن است که برخلاف آبراهههای زمین که آب مایع در آن‌ها جریان دارد، آبراهههای مریخ احتمالا به‌واسطه جریان مایعاتی غیر از آب شکل گرفته‌اند.
پژوهشگران به سرپرستی خورخه نونز (Jorge Núñez)، استاد دانشگاه جانز هاپکینز، معتقدند که این آبراهه‌ها از انجماد و ذوب شدن یخ خشک (کربن‌دی‌اکسید) تشکیل شده‌اند.
نونز می‌گوید:«می‌دانیم که در زمین و مریخ، حضور فیلوسیلیکات‌ها یا دیگر مواد معدنی هیدراته، نشان‌دهنده تشکیل این آبراهههای کوچک با آب مایع است. اما آب‌های مریخ بیشتر در نواحی قطبی یا عمق چند متری خاک ذخیره شده‌اند؛ درحالی‌که فراوانی کربن‌دی‌اکسید در جو مریخ بیش از ۹۵درصد است و تغییرات دمایی حاصل از توالی فصول در این سیاره، سبب می‌شود چرخه اقلیمی کربن‌دی‌اکسید در این سیاره ایجاد شود. در طول زمستان، کربن‌دی‌اکسید جو چگالیده می‌شود و یخ خشک، سطح سیاره را می‌پوشاند. با ذوب و تصعید شدن یخ خشک، این آبراهه‌ها و حفره‌ها را در سطح سیاره سرخ پدید می‌آیند.