نخستين خودرو در سطح كره ماه(۱)
سیروس برزو: خودرو ماهنورد ((Lunar Roving Vehicle (LRV) اتومبیلی برقی بود که در سه مأموریت پایانی فضانوردان آمریکا به کره ماه طی سالهای ۱۹۷۱ و ۱۹۷۲، یعنی مأموریت آپولوهای ۱۶،۱۵ و ۱۷ در ماه مورداستفاده قرار گرفت و نقش مهمی ایفا کرد. این خودرو میتوانست یک یا دو فضانورد و تجهیزات مورد نیاز برای نصب در سطح ماه را جابجا کند.
خودرو ماهنورد نخستین وسیله نقلیهای که بود برای حمل و نقل در سطح ماه درست شد. این وسیله، علاوه بر وسعت بخشیدن به منطقه مورد اکتشاف توسط فضانوردان آپولو، خودرو ماهنورد در حمل ابزار لازم و تجهیزات علمی و مخابراتی و نمونههای سنگ و خاک ماه، فضانوردان را کمک کرد. چهار دستگاه خودرو ماهنورد به قیمت ۳۸٬۰۰۰٬۰۰۰ دلار برای ناسا ساخته شد که سه دستگاه آن در مأموریتهای آپولو ۱۵، ۱۶ و ۱۷ به کار گرفته شد اما آخرین خودرو به دلیل لغو مأموریتهای آپولو ۱۸، ۱۹ و ۲۰، هرگز به ماه نرسید.
ماهنورد برای اولین بار در ۳۱ ژوئیه سال ۱۹۷۱ طی مأموریت آپولو ۱۵ مورداستفاده قرار گرفت. این کار توانست به طرز چشمگیری محدوده کار فضانوردان آپولو-۱۵ را نسبت به مأموریتهای قبلی آپولو در سطح ماه را گسترش دهد. گروههای قبلی فضانوردان به دلیل محدودیتهای زمانی بهرهبرداری از تجهیزات لباس فضایی، تنها در فاصلههای کوتاه در اطراف محل فرود میتوانستند فعالیت کنند. اما بهرهگیری از خودروی ماهنورد، اجازه داد در همان زمان، فضانوردان، کیلومترها پیش بروند و نقاط بسیار دورتر را بررسی کنند. دیوید اسکات فرمانده آپولو- ۱۵ نخستین راننده در سطح ماه بود و دوره ویژهای برای رانندگی درروی کره ماه را طی کرد. او و همکارش جیمز ایروین مدت سه روز که در کره ماه بودند با ماهنورد ۲۴ کیلومتر در ماه، راه پیمودند. دوربین تلویزیونی که در بالای سپر چرخ جلوی خودرو ماهنورد نصبشده بود و توسط مرکز هدایت پرواز در هیوستن به حرکت درمیآمد، برنامههای زنده تلویزیونی مختلفی به زمین میفرستاد. در این ماهنورد همچنین یک دوربین فیلمبرداری و یک دوربین عکسبرداری ۷۰ میلیمتری نصبشده بود.
ايروين فضانورد آپولو-۱۵ در كنار خودرو ماه نورد
خودرو ماهنورد میتوانست حداکثر با سرعت ۱۳ کیلومتر در ساعت حرکت کند گرچه یوجین سرنان فرمانده آپولو-۱۷ با سرعت ۱۸ کیلومتر در ساعت نیز حرکت کرد و رکورد به دست آورد.
سرنان ضمن فعاليت در ماه با خودرو
این وسیله نقلیه چهارچرخ سبکوزن، در یک بسته کوچک به شکل تاشده در بدنه ماه نشین سفینه آپولو، که بر سطح ماه فرود میآمد، جاسازیشده بود برای جدا کردن خودرو مزبور از ناوچه ماه نشین، ابتدا دو نفر از فضانوردان، تسمههایی را که به همین منظور تهیهشده است به حلقههای مخصوص وصل میکنند، این تسمهها، به هنگام عملیات مانع عقبگرد ماشین به داخل مدول میشوند، آنگاه یکی فضانوردان از نردبان کنار مدول بالا میرود و پس از گشودن دریچه مدول تسمه را آهسته آزاد میکند. مراحل ششگانه کار در طرح تصویر که ملاحظه میکنید نشان دادهاست.
مراحل آزاد کردن خودرو ماهنورد از سفینه ماهنشین
ماهنورد توانایی کار در شرایط خلاء، در درجههای حرارتی زیر صفر و جاذبه کم را که بر سطح ماه حاکم است را داشت. سامانههای نیرو و هدایت خودروی ماهنورد که در بر روی یک شاسی آلومینیومی قرارگرفته بودند با دو باتری ۳۶ ولتی به کار میافتادند. درعینحال هر یک از این باتریها به تنهائی میتوانست تمام دستگاههای وسیله نقلیه را به کار اندازد.
فضانوردان آپولو-۱۶ در زمان تمرين و آموزش قبل از سفر
ماهنورد که ۳ متر طول و ۲.۳ متر عرض و در حدود ۲۰۸ کیلوگرم وزن داشت، میتوانست جمعاً در حدود ۴۹۰ کیلوگرم بار، ازجمله فضانوردان، تجهیزات و نمونههای سنگ و خاک ماه را حمل کند. ماهنورد طوری ساختهشده بود که از موانع سطح ماه تا حدود بلندی ۳۰ سانتیمتر بگذرد و از شکافهایی به عرض ۷۰ سانتیمتر عبور کند. این وسیله نقلیه همچنین میتوانست از شیبهای ۲۵ درجه بالا رود و درشیبهایی تا حدود ۳۵ درجه متوقف شود.
ادامه دارد…