پائول وایتز فضانورد کهکنهکار ماموریتهای چلنجر و اسکایلب درگذشت
پائول وایتز، فضانورد کهنهکار آمریکایی، در سن ۸۵ سالگی درگذشت. او در طول سالهای فعالیت خود دستاوردهای زیادی داشت. وی یکی از خلبانهای ایستگاه فضایی اسکایلب (Skylab) و اولین سرنشین شاتل فضایی چلنجر (Challenger) بود. وایتز درمجموع بیش از ۸۰۰ ساعت را در فضا سپری کرد.
وایتز روز دوشنبه، ۲۴ اکتبر، در فلاگاستاف ایالت آریزونا، چشم از جهان فروبست. او در سالهای پایانی عمر خودش، با سندرم ملودیس پلاستیک که نوعی سرطان خون است دستوپنجه نرم میکرد. از او بهعنوان یکی از ماهرترین افرادی که لباس فضایی به تن داشته یاد خواهد شد. هیچگاه حضور او در مأموریت فضایی اسکایلب ۲، برنامه فضایی شاتل و همچنین سالهای فعالیت او بهعنوان یکی از مدیران ناسا از یادها نخواهد رفت.
وایتز در ۲۵ جولای ۱۹۳۲ در پنسیلوانیا به دنیا آمد و در همانجا وارد دانشگاه شد. سپس به مدت یک سال قبل از آنکه به تمرینات پروازی مشغول شود، در یک ناوشکن آمریکایی خدمت کرد. او گواهینامه پرواز خود را در سپتامبر ۱۹۵۶ دریافت و در گروههای پروازی مختلف نیروی هوایی انجاموظیفه کرد. پائول رکورد ۷۷۰۰ ساعت زمان پرواز را به ثبت رساند که از این زمان ۶۴۰۰ ساعت آن با هواپیما جت بوده است. سرانجام او در آوریل ۱۹۶۶ بهعنوان فضانورد به ناسا ملحق شد.
وایتز یکی از خلبانهای مأموریت اسکایلب ۲ بود. (اولین مأموریت از سری اسکایلب که خدمه فعال داشت). خدمه این پرواز از ۲۵ می تا ۲۲ ژوئیه ۱۹۷۳ در ایستگاه فضایی مستقر بودند. بهعبارتدیگر مدتزمان ۶۷۲ ساعت و ۴۹ دقیقه را در این مأموریت سپری کردند که در آن زمان رکورد جهانی بیشترین مدت حضور در یک مأموریت را جابجا کرد. (رکورد قبلی نصف این مقدار بود.)
اما مأموریت اسکایلب جلوهی بهیادماندنی دیگری نیز داشت. برای محافظت از ایستگاه فضایی در مقابل گرمای شدید و برخورد با خردهسنگهای آسمانی یک سپر طراحیشده بود. ناسا تصمیم گرفت مأموریت را به تأخیر بیاندازد تا وایتز و دو عضو دیگر خدمه بتوانند تعمیرات را روی زمین تکرار کنند. بیبیسی این مأموریت را اینطور توصیف میکند:«سرانجام در ۲۵ می، فضانوردان در مرکز فرماندهی فضاپیما آپولو مستقرشده و به سمت ایستگاه اسکایلب پرتاب شدند. فضاپیما در نزدیکی پنل خورشیدی اسکایلب قرارگرفته، در این هنگام وایتز محفظه بیرونی آپولو را بازکرده و با گستردن ستون ۳ متری آن محفظه را آزاد کرد. درحالیکه جو کروین مچ پای پائول را گرفته بود، او موفق شد در پنل خورشیدی را بهسختی باز کند.»
پائول وایتز در مصاحبه خود در سال ۲۰۰۰ با ناسا گفته است:«ما فکر میکردیم باید فقط کمی آن را شل کنیم. بر همین اساس ما به بخش انتهایی پنل نزدیک و بهوسیله قلاب به آن متصل شدیم. اما آنچه ما واقعاً به آن فکر نکرده بودیم، جابجا کردن و شکستن آن بود. کار مؤثری که من میخواستم انجام دهم، کشیدن بخش مرکزی فضاپیما به سمت اتاق کار بود. نکته شگفتآور این بود که تمام فعالیتها را در بیوزنی کامل انجام دادیم. سرانجام ما توانستیم کارگاهها را برای حفظ حالت موتورهای محرک جابجا کنیم … در تمام این مدت ما بهطور بالقوه خطر را احساس میکردیم.»
کاملاً روشن بود که فضانوردان قادر به جابجایی پنل ها نبودند، به همین دلیل هم بود که به داخل فضاپیما بازگشتند.
نهتنها این تلاشهای اولیه بیثمر بود، بلکه مقدار زیادی از سوخت اسکایلب در اینجا صرف حفظ ثبات شد. دو هفته بعد، راهپیمایی فضایی بعدی موفقیتآمیز بود. چارلز کونارد و جو کروین توانستند ساختار پنل خورشیدی را تنظیم کنند. در پایان جابجایی ناگهانی باعث شد فضانوردان از درون فضاپیما به فضای اطراف آن پرتاب شوند ولی خوشبختانه توسط قلابهایشان نجات یافتند. درمجموع در طول این مأموریت، پائول وایتز ۲ ساعت و ۱۱ دقیقه راهپیمایی فضایی انجام داد.”
نکته جالب اینجاست، اگر ناسا مأموریتهای آپولو را توسعه میداد، احتمالاً در پروژه آپولو ۲۰ (که هرگز انجام نشد) پائول وایتز میتوانست به ماه فرستاده شود.
۱۰ سال پس از مأموریت اسکایلب، والتز در سن ۵۱ سالگی فرماندهی مأموریت STS-6 را بر عهده گرفت. نخستین سفر شاتل فضایی چلنجر، که در ۴ آوریل ۱۹۸۳، از مرکز فضایی کندی در فلوریدا پرتاب شد. در طول مأموریت، خدمه تحت رهبری وایتز، آزمایشهای مختلفی را مانند ثبت رعدوبرق در اتمسفر زمین، قرار دادن یک ماهواره در مدار و آمادهسازی تجهیزات برای راهپیماییهای فضایی آینده را انجام دادند. این مأموریت که ۱۲۰ ساعت به طول انجامید، تعداد ساعات حضور وایتز در فضا را به عدد ۷۹۳ رساند. نکته غمانگیز در مورد چلنجر این است که در ۲۸ ژانویه ۱۹۸۶، در حین بلند شدن از سکوی خود بهطور کامل تخریب شد.
پس از خداحافظی از دنیای فضانوردی، پائول وایتز بهعنوان معاون مرکز فضایی جانسون به کار ادامه داد و سرانجام در می ۱۹۹۴ به بازنشستگی سرویس ناسا رسید.