ساخت تلسکوپ فضایی جدید برای رصد سیاهچالهها و انفجار ستارهها
مؤسسه تحقیقاتی DESY در شهر هامبورگ آلمان و مؤسسه صهیونیستی علوم وایزمن (Weizmann Institute of Science) اخیراً برای مشارکت در توسعه یک تلسکوپ فضایی موسوم به اولتراست (ULTRASAT) که تحت هدایت وایزمن در درست ساخت است، به توافق رسیدهاند. DESY زیرمجموعه انجمن هلمهولتس مراکز تحقیقاتی آلمان (Helmholtz Association of German Research Centres) میباشد و قرار است در پروژه یادشده با همکاری مرکز هوافضای آلمان (German Aerospace Center) دوربین ۱۰۰ مگاپیکسلی این تلسکوپ را بسازد.
اولتراست پنجره تازهای از جهان را توسط نور ماوراء بنفش به روی محققان باز خواهد کرد. این تلسکوپ بینشهای اساسی و جدیدی را در مورد پدیدههای پرانرژی مانند ابرنواخترها، برخورد ستارههای نوترونی و همچنین سیاهچالههای فعال فراهم میآورد؛ مواردی که قادر به ایجاد امواج گرانشی بوده و میتوانند به عنوان شتابدهنده ذرات کیهانی عمل نمایند. اولتراست آسمان را در محدوده ماوراء بنفش (طول موج ۲۲۰ تا ۲۸۰ نانومتر) طیف الکترومغناطیسی مورد مطالعه قرار خواهد داد و دارای میدان دید وسیعی معادل ۲۲۵ درجه مربع است.
بهگفته دیوید برژ (David Berge)، محقق مؤسسه DESY، اولتراست به فهم چگونگی ایجاد ذرات و همچنین انتشار و توزیع آنها در فضا کمک خواهد کرد. همچنین ازآنجایی که انفجار ابرنواخترها و برخورد ستارههای نوترونی، هر دو، از طریق نور ماوراء بنفش قابل رصد هستند، اولتراست در انجام مشاهدات آنها محققان را یاری خواهد نمود. برژ میافزاید: «بهعلاوه، ما میخواهیم دریابیم که کدام نوع ستاره در کدام نوع ابرنواختر منفجر میشود.»
این تلسکوپ بهویژه نسبت به پدیدههای پرانرژی حساس است. رالف بوهلر (Rolf Bühler)، مدیر پروژه دوربین اولتراست، عنوان میکند: «هر چیزی که بسیار گرم شود در نور ماوراء بنفش میدرخشد.» این امر شامل سیاهچالههای فعالی میشود که ماده را از محیط خود جذب کرده، حرکت ذرات را تسریع نموده و همچنین سبب برخورد ستارههای نوترونی میگردند. مشاهده برخورد ستارههای نوترونی نه تنها میتواند اطلاعاتی در مورد ترکیب و تلفیق عناصر در کیهان ارائه دهد، بلکه از اهمیت بهسزایی برای انجام تحقیقات در رابطه با موج گرانشی برخوردار است. بنابر اظهارات بوهلر، موقعیت برخورد ستارههای نوترونی تاکنون تنها از طریق ثبت امواج گرانشی حاصل از ادغام آنها قابل ردیابی بود. این در حالی است که اولتراست میتواند ظرف مدت حداکثر ۳۰ دقیقه جهت خود را به منطقه مورد نظر متمرکز کرده و بهلطف میدان دید گستردهاش قادر است تقریباً بلافاصله موقعیت دقیق را تعیین نماید.
اوتمار ویستلر (Otmar Wiestler)، رئیس انجمن هلمهولتس، نیز با بیان اینکه این انجمن برای دههها همکاریهای علمی بسیار خوبی با شرکای صهیونیستی داشته است، اظهار میکند: «همکاری در پروژه تلسکوپ فضایی اولتراست این پتانسیل را دارد که زمینهای کاملاً جدید برای کشف امواج گرانشی و وقایع اخترفیزیکی مرتبط با آن، در بالاترین سطح در جهان ایجاد نماید.»