کمک فسیلهای حاصل از رسوبات مواد معدنی به کشف حیات در مریخ!
در جستجو برای کشف حیات باستانی در مریخ، فسیلهایی که زمان رسیدن به مریخ به آنها خواهیم دست خواهیم یافت همواره مورد توجه بودهاند. اما بهتازگی مشخص شده که برخی فسیلها فقط محصول واکنشهای شیمیایی هستند، نه فسیل یک موجود زنده که بتواند به دانشمندان کمک کند.
در همین راستا پژوهشی در دانشگاه ادینبرو (University of Edinburgh) میتواند به جستجوی حیات در سیاره مریخ با استفاده از روشی موسوم به باغبانی شیمیایی (chemical gardening) کمک نماید. یک اخترشناس این دانشگاه به نام سین مکماهون (Sean McMahon) نشان داده است که برخی از فسیلهای باستانی ممکن است بقایای موجودات زنده نباشند؛ بلکه رسوبات معدنی طبیعی باشند. این کشف تازه میتواند به کاوشگران آینده راههای امیدوارکنندهتری را برای یافتن نشانههای زندگی در سیاره سرخ ارائه دهد.
براساس آنچه در مورد مریخ و گذشته باستانی آن متوجه شدهایم، احتمال وجود حیات در آن وابسته به فسیلهای میکروبهای فردی یا کلونیهای آنها خواهد بود. این فسیلها غالباً خود را در پیشینه زمینشناسی در شکلهای معدنی نشان میدهند که یک ساختار غیرکریستالی، توخالی و دایرهای میباشند.
با این حال به گفته مکماهون برخی لولهها و رشتههای میکروسکوپی وجود دارند که مانند موجودات زنده هستند، اما در واقع با واکنشهای شیمیایی بسیار ساده شامل مواد معدنی غنی از آهن تولید شدهاند و نباید با فسیل موجودات زنده اشتباه گرفته شوند. بنابراین میتوان این فسیلها را از جستجوی حیات در مریخ حذف کرد تا هزینه این کار به طور قابل توجهی کاهش یابد.
مکماهون ذرات غنی از آهن را با مایعات قلیایی حاوی سیلیکات یا کربنات در یک محیط آزمایشگاهی ترکیب کرد. این کار منجر به تولید ساختارهای ظریف و پیچیدهای شد که شکل و ترکیب شیمیایی بسیار مشابهی با ساختارهای غنی از آهن دارند که در سنگهای مریخمانند روی زمین یافت میشوند.
این نوع از باغبانی شیمیایی در جاهایی مانند چالههای هیدروترمال در بستر دریا نیز یافت میشود. حال این سؤال مطرح میشود که آیا بعضی از فسیلها میتوانند به عنوان ماده شیمیایی و نه زیستشناسی اثبات شوند؟
مک ماهون میگوید: «چنین واکنشهای شیمیایی صدها سال است که مورد مطالعه قرار گرفتهاند، اما تاکنون این موضوع که آنها از ساختارهای کوچک غنی از آهن درون سنگها تقلید میکنند، مشخص نشده بود. این نتایج به بررسی مجدد بسیاری از نمونههای باستانی در دنیای واقعی منجر میشود تا مشاهده کنیم که آنها فسیل موجودات زنده هستند یا فقط فسیل مواد غیرمرتبط با زیستشناسی میباشند.»