هابل یک «ساختار غیرممکن» را اطراف یک سیاهچاله شناسایی کرد
ستاره شناسان با استفاده از تلسکوپ فضایی هابل (Hubble)، ساختارهایی را در اطراف یک سیاهچاله کشف کردند که فکر میکردند وجود آنها غیر ممکن است. این تلسکوپ ستارهشناسان را با تصویر و دادههایی از سیاهچاله کوچک و اصطلاحا سوءتغذیهای واقع در مرکز کهکشان انجیسی ۳۱۴۷ (NGC 3147) که یک دیسک شناور متشکل از گرد و غبار و گاز دارد، شگفت زده کرده است.
آنها دریافتند که یک سیاهچاله کوچک و سو تغذیهای واقع در مرکز کهکشان انجیسی ۳۱۴۷ دارای یک دیسک صاف از مواد است که به دور آن میچرخند؛ یک ویژگی که منحصر به ابرسیاهچالهها است. این دیسک همچنین آن قدر به سیاهچاله نزدیک است که نور را منحرف میکند. برخلاف چیزی که نام سیاهچاله نشان میدهد، به نظر میرسد که از آنها اغلب نور منتشر میشود. معمولا زمانی این اتفاق میافتد که دیسکهای متشکل از گرد و غبار و گاز، مانند آبی که در حال پایین رفتن از دریچه چاه است، در اطراف آنها میچرخند و موجب حرارت گرفتن مواد و درخشش آنها میشوند. اما تاکنون تصور میشد که این اتفاق تنها در سیاهچالههای بزرگتر و ابرسیاهچالهها که دارای دیسکهای بزرگی از مواد هستند، رخ میدهد. به طور کلی، سیاهچالههای کوچکتر به همین دلیل سوءتغذیهای خوانده میشوند، چرا که دیسکهای اطراف آنها مواد کافی برای سقوط و تغذیه آنها ندارد.
کهکشان مارپیچی انجیسی ۳۱۴۷ در حدود ۱۳۰ میلیون سال نوری با ما فاصله دارد و سیاهچاله مرکزی آن بسیار کوچک است و تنها حدود ۲۵۰ میلیون برابر خورشید است و با نور کمی که از آن ساطع میگردد تصور میشد که دیسکی وجود ندارد تا دیده شود. اما زمانی که محققان در مطالعه جدید، آن را با تلسکوپ هابل بررسی کردند، یک شگفتی پدید آمد.
نویسنده این مطالعه میگوید: «ما فکر میکردیم این سیاهچاله بهترین مثال برای تأیید آن است که سیاهچالههای کمنور، دیسک ندارند، اما چیزی که ما شاهد آن بودیم کاملاً غیر منتظره بود. ما به ویژگیهای تولید گاز رسیدیم که میتوانیم آن را تنها با یک دیسک نازک بسیار نزدیک به سیاهچاله مرتبط بدانیم.» کهکشان انجیسی ۳۱۴۷ اساسا تبدیل به یک نسخه مینیاتوری از سامانههای بزرگتر شد که درخشانترین و فعالترین آن «اختَروَش» (Quasar) نامیده میشود. این کشف موجب زیر سوال رفتن برخی از مدلهایی شد که اخترشناسان مدتهاست به صحت آنها اعتقاد دارند.
یکی از محققان این مطالعه میگوید: «نوع دیسکی که ما با آن مواجه شدیم یک اختَروَش مقیاس کوچک است که ما انتظارش را نداشتیم. این دیسک از همان نوع دیسکی است که ما در اجرامی هزار یا حتی ده هزار بار درخشانتر میبینیم. بنابراین مدلهای پیشبینی شده فعلی برای دینامیک گاز در کهکشانهای فعال بسیار کمنور به وضوح شکست خورده است.»
یکی دیگر از مسائل جالب در مورد انجیسی ۳۱۴۷ این است که این دیسک بسیار نزدیک به سیاهچاله است که منجر به چند اتفاق عجیب و غریب میشود. نیروهای گرانشی شدید در آن محدوده، سرعت ماده را به بیش از ۱۰ درصد از سرعت نور میرسانند. نور تولید شده به چشم ما قرمز است، زیرا دوران بسیار سختی را در فرار از منطقهای که گرانش، طول موج را کش میدهد طی کرده است.
این تیم مطالعاتی قصد دارد از هابل برای جستجوی بیشتر این نوع سامانهها استفاده کند. به این ترتیب، ستارهشناسان میتوانند مدلهای جدیدی را ایجاد کنند که این کشف جدید و عجیب را توضیح دهد.