مبارزه برای زنده ماندن در دمای زیر صفر
سیروس برزو: یکی از دشوارترین تمرینهای فضایی که هریک از کیهاننوردان باید از آن نمره مطلوب بگیرند، تمرین فرود در جنگل پر از برف زمستانی است. بعدازآن که در ماه مارس سال ۱۹۶۵ الکسی لئونوف (Aleksey Leonov) و پاول بیلیاف (Pavel Belyaev) خدمه ناو کیهانی وسخد-۲ (Voskhod-2) در یک وضعیت پیشبینینشده در جنگلهای پرم (Perm) فرود آمدند و ۲ روز سرگردان و در انتظار گروه نجات ماندند، تمرین فرود در جنگل به آموزشهای فضایی اضافه شد. نام این تمرین را ” مبارزه برای زنده ماندن در دمای زیر صفر” گذاشتند و همه گروههایی که قرار است به فضا سفر کنند باید آموزش ببینند تا اگر سفینه آنها در مناطق پربرف فرود آمد بتوانند خود را نجات دهند.
آناتولی زابروسکف (Anatoly Zabruskov) رئیس بخش آموزش فضانوردان در مورد این تمرین میگوید: «وظیفه ما این است که تدابیر لازم برای حل مشکلات در شرایط اضطراری را به فضانوردان آموزش دهیم و در زمان تمرینها با دقت نقاط قوت و ضعف آنها را به آنان گوشزد کنیم. فضانوردان حتی بیشتر از چیزی که امکان دارد پس از پرواز فضایی بیفتد میآموزند. آنها در شرایط بروز حوادث باید علیرغم داشتن فشار روحی و جسمی ناشی از یک فرود پیشبینینشده در شرایط اضطراری، بهگونهای فشارهای جسمی و احساسی را کنترل کنند که بتوانند در مرحله اول برای خود پناهگاهی بسازند، آتش روشن کنند و در مرحله بعد راهی برای نجات خود بیابند.»
وی میگوید آموزش توسط گروه کارشناسان مرکز آموزش فضانوردان صورت میگیرد که شامل مربیان، پزشکان، روانشناسان و متخصصین دیگر است.
تمام فضانوردان شرکتکننده در جلسات آموزشی، ابتدا درسهای نظری و عملی را در مورد روشهای عملیات پس از فرود و ساختن وسایل نقلیه با استفاده از تجهیزات موجود در سفینه خود را فرامیگیرند. طبق این آموزش، فضانوردان بعد از فرود، باید وسایل مختلفی ازجمله لباس گرم را از سفینه خود بیرون بیاورند. با استفاده از پارچههای موجود در سفینه و چتر نجات برای خود پناهگاهی بسازند، اگر کسی از همراهان در زمان فرود زخمی شده و یا حتی مشکل حادتری مثل شکستگی دارد را در حد امکان درمان کنند یا شرایطی را فراهم آورند که بیشتر صدمه نبیند. در نهایت با نیروهای جستجو و نجات ارتباطات رادیویی برقرار کنند.
در ظاهر بهنظر میرسد که شرایط تمرینها یکسان است، اما مربیان مرکز آموزش فضایی این نظر را رد میکنند و میگویند جلسههای تمرینی یکسان نیستند. با توجه به وضعیت جسمی و روحی هر یک از خدمه، شرایط روابط بین افراد گروه، وضعیت آب و هوایی و سایر عوامل، همیشه تفاوتهایی وجود دارد.
الکساندر گرمان (Alexander German) مدرس مرکز آموزش فضانوردان میگوید: «تمامی حرکات و اقدامات خدمه در جریان آموزش بهطور دقیق ارزیابی میشود. اما مهمترین مسئله برای ما این است که کم کاستی یا خطایی برای امنیت فضانوردان وجود نداشته باشد.»
در دوره جدید مبارزه برای زنده ماندن در دمای زیر صفر، فضانوردانی از کشورهای مختلف شرکت دارند که عبارتند از کنستانتین باریسف (Konstantin Borisov)، اولگ پلاتونف (Oleg Platonov)، سرگئی میکاوف (Sergey Mikayev)، آناتولی ایوانشین (Anatoly Ivanishin)، ایوان واگنر (Ivan Wagner)، نیکولای تیخونف (Nikolai Tikhonov) و آندری بابکین (Andrey Babkin) از روسیه، توماس مارشبورن (Thomas Marshburn) فضانورد ناسا و شهروندان امارات هزا المنصوری و سلطان النیادی.