کشف حیات بیگانه دغدغه بنیادین بشر امروز است. انسان مدرن شواهد بسیاری را در دست دارد که بیانگر احتمال بالای وجود حیات فرازمینی و تمدن‌های بیگانه است، اما همچنان درصدد کشف حیات بیگانه با شواهد کافی علمی است. یکی از بهترین راهکارها برای تحقق این هدف به‌کارگیری تلسکوپ‌های فضایی عظیم و قدرتمند خواهد بود.
کشف حیات بیگانه یکی از دل‌مشغولی‌های ناسا نیز بوده و اخیراً این سازمان جدیت بیشتری از خود در جهت تحقق این مهم نشان داده است. کارشناسان و پژوهشگران ناسا اخیراً پیشنهادی را مطرح کرده‌اند که تازگی چندانی ندارد اما درهرصورت بر روی این پیشنهاد پافشاری خاصی دارند. آنان معتقدند که ناسا به‌منظور کشف حیات بیگانه می‌بایست مبادرت به ساخت تلسکوپ‌های عظیم نماید و آن‌ها را در فضا مورداستفاده قرار دهد.
وقتی کارشناسان از صفت عظیم در مورد تلسکوپ موردنظر خود استفاده می‌کنند درواقع منظورشان ساخت تلسکوپ یا تلسکوپ‌هایی است که بتوانند به‌صورت مستقیم از سیارات خارج از منظوم شمسی عکس بگیرند.
پژوهشگران ناسا اعلام کرده‌اند که در حال حاضر فناوری که بتواند از خارج منظومه شمسی عکس‌های قابل‌قبول را به ثبت برساند در دسترس نیست، اما درصورتی‌که بتوان به چنین سطحی از فناوری دست‌یافت می‌توان مدعی بود که کشف حیات بیگانه، دیگر یک هدف دور از ذهن نبوده و شاید به‌زودی انسان موفق به کشف سیارات دیگری شود که میزبان حیات هستند.
اما راهکار و پیشنهادی که ناسا اخیراً بر روی آن پافشاری می‌کند از کجا آمده است؟ کنگره ایالات‌متحده آمریکا از آکادمی ملی علوم، مهندسی و پزشکی خواسته بود تا تمامی راهکارها برای کشف حیات بیگانه را به‌عنوان پیشنهاد ارائه دهند. این آکادمی نیز پس از تحقیقات بسیار و تجزیه‌وتحلیل اطلاعات مختلف درنهایت ۷راهکار را برای کشف حیات بیگانه ارائه داد که در رأس این راهکارها، ساخت تلسکوپ‌های عظیم قرار دارد.
کشف حیات بیگانه و چالش‌های موجود
محدودیت منابع مالی و سطح پایین فناوری‌های موردنیاز برای ساخت تلسکوپ عظیم یادشده ازجمله مهم‌ترین چالش‌های ساخت این تلسکوپ هستند. راهکار اصلی برای کشف حیات بیگانه در خارج از منظومه شمسی با استفاده از ساخت تلسکوپ‌های قدرتمند نیازمند هزینه‌های بالای و استفاده از منابع عظیم مالی خواهد بود که به نظر نمی‌رسد تهیه‌کنندگان گزارش در آکادمی ملی علوم چندان به آن توجه کرده باشند. ساخت چنین تلسکوپی می‌تواند برای ناسا بسیار گران تمام شود و لذا محدودیت‌های مالی قادرند این راهکار را با چالش‌های جدی همراه سازند.
ناسا دو هدف عمده را از ساخت چنین تلسکوپی دنبال خواهد کرد؛ در ابتدا باید به این سؤال پاسخ دهد که سیارات چگونه شکل می‌گیرند و اینکه چطور دیسک‌های گازی اطراف ستاره‌ها درنهایت تبدیل به سیارات منجمد می‌شوند. دومین سؤال همان عطش و کنجکاوی است که همه زمینی‌ها آن را تجربه کرده‌اند؛ اینکه آیا حیات فرازمینی در سیارات دیگر وجود دارد یا خیر؟ و اینجاست که اهمیت و نقش این تلسکوپ کاملاً هویدا می‌شود.
اخترشناسان برای شناخت از سیارات فراخورشیدی و اتمسفر آن‌ها و نیز سطح این سیارات نیازمند مشاهدات دقیق‌تری هستند و این امکان تنها از طریق تلسکوپ‌های عظیم میسر می‌شود. بسیاری از این سیارات فراخورشید در لایه‌ای مبهم مخفی‌شده‌اند و سطح آن‌ها قابل‌مشاهده نیست. تلسکوپ یادشده به ستاره شناسان این امکان را خواهد داد تا درک دقیقی از ترکیبات گازی اتمسفر سیارات فراخورشید داشته باشند و نیز به مشاهده دقیق سطح این سیارات بپردازند.
این روزها اخترشناسان بیشتر از هر چیز توجه خود را معطوف به سیارات فراخورشید کرده‌اند. سیارات فراخورشیدی گزینه‌های بسیار محتملی برای میزبانی حیات بیگانه محسوب می‌شوند، اما اخترشناسان شانس چندانی برای مشاهده دقیق آن‌ها ندارند. درواقع مشاهدات ستاره شناسان از سیارات یادشده غیرمستقیم بوده و بیشتر از آنکه مشاهده تلقی شوند باید آن‌ها را برآوردهای ممکن تصور کرد.
اخترشناسان بشدت تشنه مشاهده مستقیم سیارات فراخورشیدی هستند. بسیاری از آن‌ها از زمین بزرگ‌تر بوده و در فاصله مناسبی از ستاره میزبان قرار دارند. اگر آنان بتوانند با استفاده از یک تلسکوپ پیشرفته به‌صورت مستقیم این سیارات را مشاهده کنند به‌یقین پرده از اسرار بسیاری کنار خواهد رفت.
کشف حیات بیگانه و چالش‌های تلسکوپ موردنظر ناسا
فناوری که در ساخت تلسکوپ موردنظر ناشناسان ناسا مورداستفاده قرار خواهد گرفت بسیار پیچیده است. هم‌اکنون کارشناسان و مهندسین گزینه‌های مختلفی را برای ساخت این تلسکوپ معرف کرده‌اند که قرار است نگاه انسان را به دنیای اطراف خود تغییر دهد. یکی از فناوری‌های موردنظر برای ساخت این تلسکوپ فناوری، استارشید خواهد بود.
ناسا مایل به استفاده از استارشید است که یک ساختار گل مانند بوده و جلوتر از تلسکوپ حرکت خواهد کرد. استارشید نور ساطع‌شده از ستارگان را بلوکه می‌کند و باید در فاصله ۱۰۰هزار کیلومتری جلوتر از تلسکوپ حرکت کند تا بتواند نوری که از ستارگان دیگر به سمت تلسکوپ می‌آید را متوقف کند. اما یک چالش عظیم وجود دارد؛ فناوری استارشید فناوری بالغی ازنظر ناسا نیست و مراحل ابتدایی توسعه خود را می‌گذراند.
از سوی دیگر تلسکوپی که قصد عکس‌برداری فضای خارج از منظومه شمسی را دارد به‌یقین بسیار عظیم و سنگین خواهد بود و میلیاردها دلار هزینه برای ساخت آن طلب می‌شود. تأمین چنین هزینه‌ای از سوی کنگره می‌تواند یک امر بسیار چالشی باشد.
پژوهشگران ناسا این راهکار را امری اجباری می‌دانند که به‌زودی باید به آن پرداخته شود. آنان این پروژه را بسیار بلند پروازانه، اما قابل‌دسترس عنوان می‌کنند. به‌هرحال ۷راهکار ارائه‌شده است و به‌زودی باید بحث و تبادل‌نظر در خصوص هر یک از این راهکارها صورت گیرد و بهترین استراتژی با توجه به چالش‌ها و موانع موجود ارائه‌شده و درنهایت بر روی آن سرمایه گزاری شود.
باوجودی که چالش‌های مختلف و ازجمله چالش‌های مالی می‌توانند به‌عنوان موانعی برای رشد این فناوری و ساخت تلسکوپ یادشده باشند، اما کارشناسان عقیده دارند که مقامات رسمی باید نگاه ویژه‌ای به این پروژه داشته باشند، زیرا دیگر زمان آن فرارسیدهاست تا انسان پاسخ قطعی در خصوص امکان وجود حیات بیگانه به نسل فعلی و نسل‌های آینده بدهد.