کشف چهار سیاره فراخورشیدی با همکاری دانش‌آموزان دبیرستانی

یافته‌های یک تحقیق با همکاری دانش‌آموزان دبیرستانی که طی برنامه‌ مشاوره‌ پژوهشی مرکز اخترفیزیک هاروارد-اسمیت‌سونیان (Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics) آمریکا منتشر شده است، حکایت از کشف ۴ سیاره‌ فراخورشیدی (خارج از منظومه شمسی) جدید دارد. کارتیک پینگله (Kartik Pinglé) ۱۶ ساله و یاسمین رایت (Jasmine Wright) ۱۸ ساله برای بررسی و نوشتن مقاله‌ای در نشریه‌ Astronomical Journal همکاری کرده‌اند که به شرح كشف چهار سیاره‌ فراخورشیدی جدید با فاصله‌ حدود ۲۰۰ سال نوری از زمین می‌پردازد.

این دانش‌آموزان دبیرستانی از طریق ‌برنامه‌ مشاوره‌ پژوهش دانش‌آموزی SRMP (سرواژه Student Research Mentoring Program) در مرکز اخترفیزیک هاروارد-اسمیت‌سونیان با محقق اصلی این مطالعه همکاری کردند. SRMP به‌ سرپرستی ستاره‌شناسی به‌نام کلارا سوزا-سیلوا (Clara Sousa-Silva) دانش‌آموزان دبیرستانی علاقه‌مند به تحقیق را با دانشمندان در مرکز یادشده و موسسه فناوری ماساچوست (Massachusetts Institute of Technology) مرتبط می‌کند تا در یک پروژه‌ تحقیقاتی یک ساله با پژوهشگران همکاری داشته باشند. سوزا-سیلوا دراین‌باره می‌گوید: «اگرچه این یکی از اهداف برنامه‌ SRMP است، کمتر پیش می‌آید که دانش‌آموزان دبیرستانی در نوشتن چنین مقالاتی همکاری داشته باشند.»

دو دانش‌آموز برای این منظور با راهنمایی تانسو دیلان (Tansu Daylan)، مربی خود، داده‌های تلسکوپ فضایی ‌تس (TESS) ناسا را تجزیه ‌و تحلیل کردند. تمرکز آن‌ها بر روی جرم TOI 1233 بود که یک ستاره‌ نزدیک به زمین و درخشان مانند خورشید است. این تلسکوپ فضایی برای شناسایی سیاره‌های فراخورشیدی از روش گذر استفاده می‌کند که طی آن با ثبت کاهش نور ستاره، هنگام گذر یک سیاره از جلوی آن، گزینه‌های احتمالی شناسایی می‌شوند.

تیم مذکور چهار سیاره را کشف کردند که به دور TOI-1233 در حال چرخش هستند. سه سیاره به‌عنوان سیاره‌های «زیر نپتون» (Sub-Neptune) در نظر گرفته می‌شوند؛ سیاره‌هایی گازی که شبیه به نپتون در منظومه‌ شمسی اما کوچک‌تر از آن هستند. سیاره‌ چهارم با توجه به اندازه‌ بزرگ و ساختار سنگی به‌عنوان ابرزمین (Super-Earth) طبقه‌بندی می‌شود که در کمتر از چهار روز به دور ستاره می‌چرخد. 

 برنامه‌ SRMP در سال ۲۰۱۶ در مرکز هاروارد و اسمیتسونیان راه‌اندازی شد. این برنامه سالانه با حدود ۱۲ دانش‌آموز همکاری می‌کند و به‌کمک شهر کمبریج، دانشجویان چهار ساعت در هفته برای تکمیل تحقیقات حقوق دریافت می‌کنند.