راهی جدید برای منحرف کردن مسیر شهابسنگها و سیارکها
منحرف کردن شهابسنگها و سیارکهایی که به سمت زمین در حرکت هستند، مسئلهای مهم و حیاتی است که میتواند روزی نسل بشر را از نابودی نجات دهد. چنین اجرام سرگردانی در صورت برخورد با زمین میتوانند عواقب فاجعهباری داشته باشند و مقابله با خطر این اجسام مسئلهای نیست که بتوان آن را دستکم گرفت. درهمینرابطه، دانشمندان راهحلی شگفتانگیز را پیشنهاد کردهاند.
محققان دانشگاه امآیتی (MIT) آمریکا بهتازگی راهحلی هوشمندانه برای موضوع منحرف کردن شهابسنگها و سیارکهایی که به سمت زمین در حرکت هستند، ارائه دادهاند. ایده این پژوهشگران نوعی نقشه تصمیمگیری بوده که براساس عواملی مانند جرم شهابسنگ، تکانه این جرم و سایر عوامل دخیل، بهترین راه ممکن برای جلوگیری از وارد شدن این اجرام به محدوده خطرناک گرانشی زمین و برخورد با سیاره را پیشبینی میکند؛ محدودهای که در صورت ورود یک جرم آسمانی به آن، جاذبه زمین طوری عمل خواهد کرد که اصابت شهابسنگ با ما حتمی باشد.
گفته شده که در مراحل آخر تحلیلهای این محققان برای منحرف کردن شهابسنگها سه گزینه پیشنهاد میشود؛ گزینه اول استفاده از یک جرم دیگر برای انحراف مسیر سیارک بوده، گزینه دوم فرستادن تیم دیدهبانی برای انجام محاسبات و اندازهگیریهای دقیقتر است و در گزینه سوم هم دو تیم دیدهبانی برای انجام محاسبات و اِعمال تغییری کوچک در مسیر حرکت جرم آسمانی اعزام میشوند.
سانگ ووک پائیک (Sung Wook Paek)، مهندس هوافضا، در این رابطه میگوید: «دانشمندان و تصمیمگیرندگان، اغلب بهدنبال منحرف کردن شهابسنگها در لحظه آخر هستند، اما به نظر من بهترین راه برای جلوگیری از چنین فاجعهای، پیشگیری از وارد شدن جرم به میدان گرانش زمین است. چنین کاری یک اقدام کاملاً پیشگیرانه خواهد بود که انحراف اجرام آسمانی را در مراحل بعدی بسیار سادهتر میکند.»
ایده اصلی که باعث شروع تحقیقات پائیک و همکارانش شد، کاهش تردید و عدم قطعیت دانشمندان در سناریوهای برخورد شهابسنگ با زمین بود. در چنین سناریوهایی عوامل بسیاری وجود دارند که بهواسطه تنوع خود، میزان عدم قطعیت در تصمیمگیری را افزایش میدهند.
از طرف دیگر، کدهای برنامهنویسی این تیم، زمان طیشده قبل از ورود یک شهابسنگ به محدوده گرانش زمین را در نظر میگیرد و میزان قطعیت هر سناریویی را که برای منحرف کردن شهابسنگها پیشنهاد میشود، محاسبه مینماید. پائیک میگوید: «وقتی موضوع موردنظر، پیشگیری از نابودی سیاره و ساکنان آن است، تفاوت میزان موفقیت ۹۹.۹ درصدی یک سناریو با موفقیت ۹۰ درصدی سناریوی دیگر میتواند قابلتوجه باشد.» به همین دلیل پائیک معتقد است که در طراحی نقشههای پیشگیرانه باید میزان عدم قطعیت مورد توجه قرار گیرد.
گفته شده که با وجود پیشرفتهای دهههای اخیر در علم ستارهشناسی و علوم دیگر، همچنان احتمال نزدیک شدن سیارکها و شهابسنگها به زمین وجود دارد. با وجود اینکه محاسبات دانشمندان چنین خطری را کم تخمین زده است، نمیتوان با خیال آسوده خطر انقراض نسل بشر با برخورد یک جرم آسمانی به سیاره را به فراموشی سپرد.
تیم مذکور شبیهسازیهای خود را بر روی سیارکهای آپوفیس (Apophis) و بنو (Bennu) آزمایش کردند. این دو جرم آسمانی در بین همنوعان خود بیشترین توجه را جلب کردهاند و اطلاعات زیادی در مورد آنها وجود دارد. بیشترین احتمال برخورد سیارک با زمین هم به این دو سیارک اختصاص داده شده است. گفته شده که احتمال اصابت آپوفیس به زمین در سال ۲۰۶۸ چیزی در حدود ۱ به ۱۵۰هزار بوده و شانس برخورد بنو نیز بین سالهای ۲۱۷۵ و ۲۱۹۹ در حدود ۱ به ۲۷۰۰ اندازهگیری شده است.
زمان طولانی تخمین زده شده برای نزدیکی این سیارکها به زمین باعث میشود که دانشمندان بتوانند با خیالی راحت و استرس کم، برنامهریزیهای لازم برای پیشگیری از برخورد را انجام دهند. بهعنوان مثال، شبیهسازیهای تیم پائیک نشان میدهند که اگر پنج سال تا وارد شدن آپوفیس به محدوده گرانشی زمین فرصت باقی مانده باشد، ارسال دو تیم دیدهبانی و وسیلهای برای انحراف مسیر کافی خواهد بود؛ اما اگر این زمان به یک سال کاهش یابد، ممکن است دیگر فرصت کافی برای انحراف این جرم آسمانی وجود نداشته باشد.
تیم دانشگاه امآیتی با تحلیل وضعیت بنو هم نتایج جالبتوجهی را ارائه کرد. از آنجایی که مواد سازنده این جرم آسمانی مشخص هستند، گفته شده که فرستادن یک موشک برای تغییر مسیر و یا حتی از بین بردن سیارک، بهترین اقدام ممکن است.
بهطورکلی، هدف تیم پائیک از تحقیقات انجامشده، کم کردن زمان تصمیمگیری به هنگام نزدیک شدن سیارکها به زمین بوده و محاسبات این دانشمندان میتواند در منحرف کردن شهابسنگها بسیار مفید باشد. مثلاً شبیهسازی انجام شده میتواند تصمیمگیری بین افزایش حجم پرتابه ارسال شده به سمت سیارک و یا بیشتر کردن تعداد پرتابهها را سادهتر نماید. همچنین ممکن است تصمیمگیری طوری باشد که پرتابهها از ماه به سمت جرم موردنظر ارسال شوند و یا حتی شبیهسازی پیشنهاد دهد که از ماهوارههای قدیمی و از رده خارج برای منحرف کردن شهابسنگها استفاده گردد.
در خصوص مقابله با اجرام و تهدیدات فضایی و استقرار در مریخ و فرودگاه انتقال افراد به سایر سیارات ایا اصلا دولت اطلاع ندارد یا نمیخواهد گزارش دهد؟ اخبار روزانه فقط خاص نحوه ورود به مستحراح و میزان وارد کردن خواهد بود تا قیامت؟ اگر سیارک بخواهد بخوره زمین و قیامت به پا شود ایا نباید کاری برای انفجار و انحرافش کرد و راهکارش اماده است یا خودتان میروید خارج و زنده میمانید و به ما میخورد و تلف خواهیم شد؟ اگر مریخ و ماه و سایر اقمار و سیارات را امریکا ثبت کند تکلیف بقیه چه میشود؟