وقوع ماه گرفتگی در آسمان شامگاهی ۲۵ تیر
اگر از علاقهمندان به نجوم هستید، از شبانگاه ۲۵ تیر تا بامداد ۲۶ تیر ماه، پدیده ماهگرفتگی را از دست ندهید. به گفته مدیر انجمن آماتوری ایران، در طی این خسوف، ۶۷ درصد سطح ماه با سایه زمین پوشیده میشود. طبق آنچه مسعود عتیقی مدیر این انجمن اعلام کرده آخرین ماه گرفتگی جزئی قابل مشاهده در ایران، دوشنبه ۱۶ مرداد ۱۳۹۶ بوده است و گرفت جزئی بعدی روز شنبه ۶ آبان سال ۱۴۰۲ خورشیدی رخ خواهد داد.
در هر دو ماه گرفتگی، مقدار کمی از ماه درون سایه زمین قرار میگیرد؛ اما در گرفت ۲۵ تیر، بخش بیشتری از ماه درون سایه زمین قرار خواهد گرفت، به طوری که ۶۷ درصد سطح آن با سایه زمین پوشیده میشود. گرفت شبانگاه ۲۵ تیر مربوط به ساروس ۱۳۹ و بیست و یکمین گرفت از ۷۹ گرفت این ساروس است. در علم نجوم، «ساروس» به دورهای گفته میشود که از آن برای پیشگویی زمان کسوف و خسوف استفاده میگردد. مدت این دوره ۱۸ سال خورشیدی و ۱۱ روز و ۸ ساعت است و اگر سال کبیسه باشد، این دوره برابر با ۱۸ سال خورشیدی و ۱۰ روز و ۸ ساعت میشود.
عتیقی اضافه کرد: «گرفت پیش رو (۲۵ تیرماه) به صورت نیمسایه در ساعت ۲۳ و ۱۳ دقیقه و ۵۱ ثانیه شبانگاه سهشنبه ۲۵ تیر آغاز خواهد شد که البته برای چشم انسان امکان مشاهده آن وجود ندارد.» عتیقی با بیان اینکه در نجوم قدیم به این رویداد «خسوف غیر مرئی» (خسوف غیر قابل مشاهده) میگفتند، اظهار کرد: «گرفت جزئی در ساعت ۳۱ دقیقه و ۴۳ ثانیه بامداد چهارشنبه ۲۶ تیر شروع خواهد شد و زمان اوج این ماه گرفتگی در ساعت ۲ و ۴۴ ثانیه بامداد ۲۶ تیر خواهد بود.»
وی یادآور شد: «پایان گرفت جزئی ساعت ۳ و ۲۹ دقیقه و ۳۹ ثانیه در تهران خواهد بود و ساعت ۴ و ۴۷ دقیقه و ۳۸ ثانیه ماه از نیمسایه زمین خارج میشود.» عتیقی با بیان اینکه گرفت جزئی بامداد ۲۶ تیر ۱۳۹۸، حدود ۲ ساعت و ۵۸ دقیقه به درازا میانجامد، تاکید کرد: «این مدت زمان پس از پایان گرفت نیمسایهای محاسبه شده است.»
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران، آمریکای جنوبی و قارههای آسیا، اروپا، آفریقا و استرالیا را از جمله مناطقی دانست که رصدگران شانس مشاهده این ماه گرفتگی را خواهند داشت. عتیقی یادآور شد: «رصدگران در سراسر کشور میتوانند با چشم غیرمسلح و بدون هیچگونه خطری گرفت زیبای ماه را پس از نیمشب ۲۵ تیر، در بامداد چهارشنبه ۱۳۹۸ مشاهده کنند.»
وی ماه گرفتگی بعدی سال جاری را از نوع نیمسایه دانست و گفت: «با وجود اینکه این رخداد در آسمان شبانگاهی است، ولی از آنجایی که چشم انسان برای مشاهده این نوع از گرفت ماه حساسیت کافی ندارد، امکان مشاهده این رویداد در ایران وجود ندارد.»