جستوجوی حیات بیگانه در دهانه مشهور ماه
دهانهای برخوردی در ماه که در یکی از مشهورترین عکسهای تاریخ فضانوردی ثبت شده، بهتازگی نقش مهمی در آزمایش تجهیزات فضاپیمای اروپایی برای جستوجوی حیات بیگانه ایفا کرده است.
این دهانه که پیشتر با نام «پاستور تی» (Pasteur T) شناخته میشد، با قطر حدود ۴۰ کیلومتر در سمت پنهان ماه قرار دارد. این منطقه در پیشزمینه تصویر تاریخی «طلوع زمین» دیده میشود؛ عکسی که توسط مایکل آندرس، فضانورد آمریکایی، در سال ۱۹۶۸ طی ماموریت آپولو ۸ ثبت شد و زمین را در حال طلوع از افق ماه نشان میداد. در سال ۲۰۱۸، به افتخار این تصویر نمادین، نام دهانه به «طلوع زمین آندرس» تغییر یافت.
در همین رابطه بخوانید: پانزده حقیقت درباره ماموریت آپولو-۱۱
اکنون، نزدیک به شش دهه بعد، فضاپیمای JUICE متعلق به آژانس فضایی اروپا (ESA) هنگام عبور از کنار ماه، از این دهانه برای آزمایش یکی از مهمترین ابزارهای علمی خود بهره برده است. این ابزار که «رادار اکتشاف ماه یخی» (RIME) نام دارد، وظیفه دارد در آینده ساختار زیرسطحی قمرهای یخی مشتری مانند اروپا، گانیمد و کالیستو را بررسی کند.
جستجوی حیات در دهانه طلوع زمین آندرس
این نخستین باری بود که تجهیزات JUICE بر روی یک جرم جامد در فضا آزمایش میشدند. در جریان عبور نزدیک از دهانه، تمام سامانههای فضاپیما بهجز RIME خاموش شدند تا این رادار بتواند هشت دقیقه بدون اختلال، دادهبرداری کند.

RIME ارتفاع سطح ماه را درون و اطراف دهانه اندازهگیری کرد و نتایج با دادههای ارتفاعسنج لیزری مدارگرد ماه ناسا (LOLA) مقایسه شد. این تحلیلها نشان داد نویز الکترونیکی داخلی JUICE بر عملکرد رادار تاثیر میگذارد. همین موضوع آغازگر یک پروژه چندماهه برای توسعه الگوریتمی اصلاحی بود که در نهایت با موفقیت به پایان رسید.
آژانس فضایی اروپا اعلام کرده است که نقشهبرداری جدید از دهانه طلوع زمین آندرس با دقت بالا، ساختار پستی و بلندیهای آن را تایید میکند و نشان میدهد RIME برای مأموریت بزرگ خود در بررسی قمرهای مشتری آماده است؛ ماموریتی که میتواند به کشف نشانههایی از حیات فرازمینی منجر شود.
فضاپیمای JUICE که در آوریل۲۰۲۳ پرتاب شد، اکنون در مسیر خود بهسوی مشتری از کنار سیاره زهره عبور میکند تا از گرانش آن برای افزایش سرعت خود بهره ببرد. این فضاپیما تا پیش از ورود به مدار گانیمد در دسامبر۲۰۳۴، قرار است ۳۵ بار از کنار قمرهای مشتری عبور کند. این ماموریت نه تنها درک ما را از شکلگیری سیارههای غولپیکر افزایش میدهد، بلکه ممکن است به یکی از مهمترین تلاشها برای یافتن حیات در خارج از زمین بدل شود.