وزیر ارتباطات مداخله اسرائیل در اختلال ماهواره‌های ایرانی را رد کرد
به گفته وزیر ارتباطات ایران، شایعات مربوط به قطع ارتباط با ماهواره‌های «کوثر» و «هدهد» ناشی از مداخله خارج از روال فنی و پیش از جنگ نبوده است.
ستار هاشمی، وزیر ارتباطات، اظهار می‌کند: «پرتاب‌های ما دو نوع هستند؛ تحقیقاتی و عملیاتی. طبیعی است که در بخش تحقیقاتی، ارزیابی‌هایی انجام می‌دهیم و در نسخه‌های بعدی، آن‌ها را به‌روز می‌کنیم.»
او همچنین اعلام می‌کند: «برای نخستین‌بار با ماهواره مخابراتی ناهید۲ در داخل کشور ارتباط مخابراتی برقرار کرده‌ایم. پس از آزمایش زیرسامانه‌های آن، توانستیم از یک ایستگاه زمینی پیامی ارسال و در ایستگاه دیگری در جنوب کشور آن را دریافت کنیم. این موفقیت با محوریت بانوان متخصص ایرانی حاصل شده است.»
هم‌زمانی اختلال با جنگ و گمانه‌زنی‌ها
اشاره وزیر ارتباطات به دو ماهواره کوثر و هدهد به گزارش‌هایی بازمی‌گردد که در هفته‌های اخیر درباره احتمال مداخله اسرائیل در عملکرد این ماهواره‌ها منتشر شده است.
حسین شهرابی، مدیرعامل یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در صنعت فضایی، می‌گوید: «قطع ارتباط با این دو ماهواره تقریبا هم‌زمان با آغاز جنگ ۱۲روزه بوده و حدود دو هفته پیش از آن، فرمانی خارج از سامانه کنترل به ماهواره‌ها ارسال شده است.»
پس از این اظهارنظر، برخی کانال‌های غیررسمی در حوزه هوا‌فضا نوشتند که ماهواره «هدهد» احتمالا با حمله‌ای سایبری از بیرون مرکز کنترل مواجه شده است. شهرابی نیز تاکید می‌کند: «پس از بروز این اتفاق، در ماهواره هدهد روشن و خاموش‌شدن‌های پی‌درپی مشاهده شد و متاسفانه اکنون حتی به اندازه ماهواره کوثر نیز ارتباط پایداری با آن نداریم.»
مجری پروژه‌های کوثر و هدهد می‌گوید: «احتمال نقص فنی بیش‌تر است، اما هم‌زمانی با جنگ و دریافت سیگنال‌های خارج از سامانه هدایت، ابهاماتی ایجاد کرده است.»
وحید یزدانیان، رئیس پژوهشگاه فضایی ایران، بیان می‌کند: «احتمالا این دو ماهواره کوچک به دلایل فنی دچار قطع ارتباط شده‌اند. تحلیل‌های ما نشان می‌دهد که مشکل ممکن است در زمان جدایش از ماهواره‌بر رخ داده باشد. به نظر می‌رسد یکی از این دو ماهواره از ابتدا نیز با اختلال در ارتباط مواجه بوده است.»
آغاز ساخت ماهواره «دونمایه-۱»
شرکت خصوصی مجری ماموریت‌های کوثر و هدهد، هم‌اکنون ساخت ماهواره جدیدی با نام «دونمایه۱» را آغاز کرده که قرار است ترکیبی از ماموریت‌های سنجش از دور و مخابراتی را انجام دهد. رئیس سازمان فضایی ایران اعلام می‌کند: «در قرارداد جدید، سازمان فضایی به‌جای خرید خود ماهواره، خریدار محصول نهایی یعنی تصاویر دریافتی از آن شده است.»
او اضافه می‌کند: «این شرکت خصوصی موظف است تصاویر به‌دست‌آمده از ماهواره را به سازمان ارائه کند و سازمان فضایی نیز خریدار نهایی آن خواهد بود. این مدل قراردادی یکی از رویکردهای تازه برای تشویق بخش خصوصی و تبدیل پروژه‌های فضایی به کسب‌وکار پایدار محسوب می‌شود.»
حسن سالاریه، رئیس سازمان فضایی ایران، در توضیح درباره پروژه‌های کوثر و هدهد می‌گوید: «هر پرتاب فضایی در مدار، آزمونی برای ارزیابی مجموعه‌ای از زیرسامانه‌ها، الگوریتم‌ها و عملکرد کلی ماهواره است. در چنین ماموریت‌هایی ممکن است برخی سامانه‌ها عملکرد مطلوب داشته باشند و برخی دیگر دچار ایراد شوند.»
او ادامه می‌دهد: «حتی اگر ۸۰ تا ۹۰ درصد زیرسامانه‌ها به‌درستی عمل کنند و عملکرد کلی به سطح صددرصد نرسد، ممکن است از نظر ماموریتی ناموفق ارزیابی شود، اما از دید توسعه فناوری، شکست محسوب نمی‌شود. این اتفاق گامی ۹۰درصدی در مسیر پیشرفت است؛ در نخستین آزمایش، بخش عمده‌ای از فناوری تثبیت می‌شود و در گام بعدی ایرادها برطرف و نسخه بعدی بهبود می‌یابد.»
در آبان‌ماه سال گذشته، دو ماهواره کوثر و هدهد با استفاده از یک ماهواره‌بر روسی از پایگاه فضایی روسیه به مدار زمین پرتاب شدند. این ماموریت نخستین تجربه حضور بخش خصوصی ایران در حوزه پرتاب‌های مداری بود.
ماهواره هدهد با وزن حدود چهار کیلوگرم، برای فراهم‌کردن بستر خدمات اینترنت اشیا (IOT) بین‌المللی طراحی شده بود و انتظار می‌رفت در ارتفاع ۵۰۰ کیلومتری زمین تا چهار سال فعال بماند. ماهواره کوثر نیز با وزن حدود ۳۰ کیلوگرم، ماموریتی سه‌ساله برای تصویربرداری از زمین داشت. با این حال، در ۱۳مهر۱۴۰۴ اعلام شد که ارتباط با هر دو ماهواره در آستانه نخستین سالگرد پرتاب آن‌ها به‌طور کامل قطع شده است.