پیرالباس چالش دیرینه فضانوردان را حل میکند
پژوهشگران دانشگاه بریتانیایی بریستول پیرالباسی طراحی کردهاند که با بهرهگیری از عضلات مصنوعی، حرکت در لباس فضایی را آسانتر میکند. این نوآوری که در محیط شبیهسازی ماه مورد آزمایش قرار گرفته است، میتواند یکی از چالشهای همیشگی فضانوردان در ماموریتهای خارج از سفینه را کاهش دهد.
نسلهای مختلف فضانوردان همواره از دشواری حرکت اندامها درون لباس فضایی سخن گفتهاند. سامانه فشار داخلی اگرچه از بدن حفاظت میکند، اما موجب ایجاد مقاومت در برابر حرکت میشود. اکنون یک پیرالباس جدید که در ماموریت دوهفتهای انجمن اتریشی فضایی (Austrian Space Forum) در استرالیا آزمایش شده، راهحلی برای این مشکل ارائه میدهد. پولویرنتی (Emanuele Pulvirenti)، پژوهشگر دانشگاه بریتانیایی بریستول (University of Bristol) و مشارکتکننده در توسعه این لباس، میگوید: «امیدواریم این فناوری مسیر را برای سامانههای رباتیک پوشیدنی آینده هموار کند تا عملکرد فضانوردان بهبود یابد و خستگی آنها در فعالیتهای برونکشتی کاهش پیدا کند.»
پژوهش درباره پیرالباسها موضوع تازهای نیست. برای نمونه، سازمان فضایی آمریکا ناسا حدود یک دهه پیش توسعه پیرااسکلت رباتیک ایکس وان (X1 Robotic Exoskeleton) را دنبال میکرد. همچنین شرکت آمریکایی رباتیک سارکوس (Sarcos Robotics) نمونه اولیه پیرااسکلت XOS را برای آژانس تحقیقاتی وزارت دفاع آمریکا توسعه داده بود. پولویرنتی در طراحی جدید خود از تجربههای گذشته الهام گرفته و با مادربزرگ خیاط خود و همچنین همکارانش در مرکز ویوو هاب دانشگاه بریستول مشورت کرده است.
ویژگیهای فنی
طراحیشده برای استفاده زیر لباس فضایی؛
مجهز به عضلات مصنوعی؛
دارای دو لایه شامل نایلون در بیرون و ترموپلاستیک در داخل؛
استفاده از کولار (Kevlar) در بندهای زانو و کمر برای افزایش استحکام.
آزمایش این فناوری در سامانه آزمایشی کریتر (CRATER) انجام شد؛ محیطی تحقیقاتی که بزرگترین شبیهساز سطح ماه در نیمکره جنوبی محسوب میشود و توانایی بازتولید روشنایی یک روز قمری را دارد. در این مأموریت، چهار فضانورد در فاصله زمانی ۱۷ تا ۳۰مهر لباسهای فضایی، زیستگاهها و پروتکلهای تحقیقاتی را ارزیابی کردند. در مجموع ۲۰۰ دانشمند از ۲۵ کشور در این ماموریت مشارکت داشتند و مرکز کنترل واقع در اتریش هماهنگیهای لازم را انجام میداد. هدف اصلی این پروژه، ارتقای استانداردهای حرفهای و الزام به انتشار نتایج علمی بود.
پولویرنتی اعلام کرده است که این فناوری هنوز در مراحل اولیه توسعه قرار دارد، اما امیدوار است پیش از بازنشستگی ایستگاه فضایی بینالمللی در سال ۲۰۳۰ مورد آزمایش مداری قرار گیرد. هدف آینده این پروژه، ساخت لباس ترکیبی است که قابلیت تغییر میان حالتهای کمکی و مقاومتی را داشته باشد؛ قابلیتی که میتواند برای افرادی که نیازمند پشتیبانی حرکتی هستند یا دوره توانبخشی فیزیکی را میگذرانند نیز سودمند باشد. این نوآوری میتواند نقش مهمی در کاهش دشواریهای حرکتی فضانوردان در ماموریتهای آینده ماه و مریخ داشته باشد.