کشف منشا «باران خورشیدی» توسط پژوهشگران دانشگاه هاوایی
دانشمندان دانشگاه آمریکایی هاوایی اعلام میکنند که «بارانی که بر خورشید میبارد» ممکن است در نتیجه فوران عناصر داغی باشد که با سرعت بسیار بالا در جو خورشید حرکت میکنند و به درک یکی از پدیدههای ناشناخته این ستاره کمک میکنند.
این پژوهش بخشی از مطالعات تازهای است که توسط گروهی از ستارهشناسان دانشگاه هاوایی (University of Hawaii) انجام میشود و نشان میدهد منشا «باران خورشیدی» در جریانهای پرسرعت عناصر سنگینی مانند آهن، سیلیکون و منیزیم قرار دارد که بهطور نامنظم در تاج خورشید حرکت میکنند.
باران خورشیدی با بارش زمینی تفاوت اساسی دارد. این پدیده از پلاسمای بسیار داغی تشکیل میشود که دمای آن به میلیونها درجه میرسد و از لایههای بیرونی جو خورشید به سمت سطح آن سقوط میکند. در هنگام این سقوط، پلاسمای باردار خطوط درخشانی را ایجاد میکند که ساختار میدانهای مغناطیسی خورشید را نمایان میسازد. این خطوط در نهایت قوسهای عظیمی را تشکیل میدهند که ارتفاع آنها گاهی تا پنج برابر قطر زمین میرسد.
اهمیت این کشف در آن است که فرضیههای پیشین درباره یکنواختی و ثبات توزیع عناصر در تاج خورشید را به چالش میکشد. پژوهشگران با بهرهگیری از مدلهای رایانهای پیشرفته نشان میدهند که اگر غلظت عناصر در طول زمان تغییر کند، «باران تاجی» تنها در حدود ۳۵ دقیقه شکل میگیرد؛ در حالی که مدلهای قدیمی برای توضیح همین پدیده به چندین ساعت یا حتی چند روز زمان نیاز دارند.
دانشمندان توضیح میدهند که افزایش ناگهانی غلظت عناصری مانند آهن در بالای حلقههای تاجی خورشید باعث افزایش اتلاف انرژی تابشی و کاهش سریع دما میشود. این فرآیند به خروج ماده بیشتر از تاج خورشید، تسریع سرمایش و در نهایت تراکم پلاسما و ریزش آن به شکل «باران خورشیدی» منجر میشود.
پژوهشگران میافزایند که اهمیت این کشف تنها در درک منشا «باران خورشیدی» نیست، بلکه میتواند به بازنگری مدلهای موجود درباره گرمایش تاج خورشیدی بینجامد. این موضوع برای دههها یکی از پرسشهای باز در فیزیک خورشید بوده است. به گفته آنها، این یافتهها میتواند مسیر تازهای برای درک عملکرد خورشید و توضیح پدیدههای ناشناخته در تاج آن فراهم کند.