“اینجا پایگاه ماه است، اخطار به تمام ایستگاههای مداری و فضا ناوهای رزمی، اعلام وضعیت قرمز از نوع خطر درجه اول. مریخی ها خود را برای یک حمله سراسری به زمین آماده میکنند… زنگهای خطر در پایگاههای مداری به صدا در میآید. صدها نفر از افراد حاضر در ایستگاههای فضایی همچون مامورین آتش نشانی به طرف لباسهای مخصوص هجوم میبرند. در عرض چند ثانیه کلیه تجهیزات حاضر است، با دستور بعدی مرکز کنترل زمین به سوی هدف حرکت میکنند. دهها فروند سفینه تهاجمی همچون اسکادران هواپیماهای جنگی از پایگاههای مداری خارج شده و آماده دفاع از زمین میشوند…”
آنچه که در بالا آمد، دستمایه بسیاری از داستانهای تخیلی و فیلم های سینمایی بوده است. حمله به مریخیهای وحشتناکی که به هیچچیز و هیچکس رحم نمیکنند و کینه و عداوتی طولانی با زمینیها دارند.
قرنها دانشمندان مریخ را سیارهای میدانستند که احتمال حیات در آن بیش از سایر کرات منظومه شمسی است. پس از زهره با جوی طوفانی و ابر غلیظی که دیدار آنرا ناممکن میسازد مریخ نزدیکترین سیاره به کره زمین است. بر خلاف ناهید، بهرام با تلسکوپ قابل مشاهده است. قطبین این کره در تصاویر به خوبی دیده میشوند، رنگ سطح مریخ از دید زمینیان متغییر است و همین باعث شده بود که ستارهشناسان تا مدتها تصور کنند تغییرات در اثر آب شدن یخهای قطبی در فصل بهار و جاری شدن رودخانهها به سوی خط استوا و در نتیجه روئیدن گیاهان است اما با رسیدن عکسهای کاوشگر مارینر-۴ (4-Mariner) به مریخ این حقیقت آشکار شد که بهرام پوشیده از پستی و بلندیهایی شبیه ماه است و هیچ نشانهای از آب در آن وجود ندارد.
این کاوشگر پس از ۲۲۸ روز فضاپیمایی در ۱۴ ژوئیه ۱۹۶۵ (۲۳ تیر ۱۳۴۴) به محدوده مریخ رسید و بین ساعت های ۲۱۱۲ تا ۲۳۰۹ به عکسبرداری پرداخت. گرچه سامانههای این کاوشگر نتوانست به کار خود ادامه دهد اما اطلاعات ضبط شده از مریخ بعدا در قالب ۲۱ عکس به زمین فرستاده شد و همین تصاویر به عنوان نخستین عکسهای از فاصله نزدیک از مریخ، تخیلات وجود کانالهای آب رسانی و زمینهای سرسبز مریخ را از بین برد و نشان داد که این سیاره خشک و بی آب و علف است. در این عکسها بیابانهای وسیع با تپههای نه چندان بلند و علائمی شبیه به گردباد وجود داشت.
دکتر لاتیون، استاد فیزیک دانشگاه کالیفرنیا و یکی از اعضای گروه گارشناسان علمی بررسی دادههای مارینر، بعد از دریافت تصاویر مریخی اعلام کرد که در سطح این سیاره هیچ اثری از کانال های آب و راهها و جاده های طولانی وجود ندارد.
وی طی مصاحبهای مطبوعاتی گفت: «ما گمان میکنیم علائمی را بر روی مریخ دیدیم که هیچکس قبلا آنها را مشاهده نکرده است. این عکسها که از ۱۶ هزار کیلومتری مریخ گرفته شده شامل مساحتی قریب به ۵۰۰ کیلومتر مربع است. نیمی از عکسها سطح درخشان مریخ را نشان میدهد و نیم دیگر آسمان تیره آن را. کوچکترین نقطههای روی این تصاویر شامل مناطقی به طول ۵ کیلومتر است و به همین دلیل نمیتوان آنها را دقیق دانست. برخی پدیدهها شبیه آتشفشانهای ماه نیز در عکسها دیده میشود.»
این عکسها به صورت نقطههایی با تفاوت ۶۴ طیف رنگی از سفید تا سیاه به زمین ارسال میگردید و شامل حدود ۵ میلیون علامت رادیویی بود. این علایم در زمین توسط یک مبدل الکترونیک با هم ترکیب و به عکس تبدیل میشدند. انتقال اطلاعات مربوط به عکسها زمان زیادی میبرد و هر عکس هشت ساعت و نیم وقت میگرفت. در بین ارسال عکسها مارینر، به مدت ۹۰ دقیقه اطلاعات علمی و خبرهایی درباره خود را به زمین میفرستاد.
آنتن و سامانه های ارتباطی در کالیفرنیا، آفریقای جنوبی و استرالیا, که به دستگاههای تقویتی نیرومند مجهز بودند علائم رادیویی سفینه مریخنورد را ثبت و ضبط و سپس به مرکز علمی در پاسادنا مخابره میکردند. نخستین عکس فرستاده شده توسط مارینر-۴ بیابان روشن رنگی را نشان می داد که آمازونیس نامگذاری شد. در این بیابان هیچگونه عوارضی جز چند تپه کوتاه دیده نمی شد.
از نکتههای جالب پرواز مارینر-۴ شکستن رکورد مریخ نورد مارس روسیه بود که چند ماه قبل از ۱۰۶ کیلومتری مریخ عبور کرد.
کل هزینه انجام شده برای سفر مارینر-۴ حدود ۸۳ میلیون دلار بود. ارتباط با مارینر-۴ تا ۲۱ دسامبر ادامه داشت و این سفینه ۲/۵ میلیون بایت اطلاعات به زمین فرستاد.
علیرغم اثبات باطل بودن نظریه کانال و جاده های مریخی، برخی همچنان پافشاری میکردند که حیات در این سیاره وجود دارد.