فورانهای عجیب در قمرهای فضایی؛ آیا موجودات فضایی وجود دارند؟
آتشفشانهای یخی در برخی قمرهای دوردست منظومه شمسی مانند اروپا (Europa) قمر سیاره مشتری (Jupiter) و انسلادوس (Enceladus) قمر سیاره زحل (Saturn) مشاهده میشوند. این آتشفشانها برخلاف آتشفشانهای زمین، بهجای مواد مذاب، آب مایع را فوران میکنند که در شرایط خاص این قمرها بهطور همزمان جوشیده و یخ میزند.
دانشمندان در پژوهشی جدید، برای درک بهتر این پدیده آزمایشهایی را در اتاق شبیهسازی مریخ (Mars Simulation Chamber) انجام دادند. آنها آب شور را در شرایط مشابه قمرهای یخی قرار دادند و دریافتند که با کاهش فشار، آب بدون نیاز به گرما شروع به جوشیدن میکند. حبابهای گاز ایجادشده در این فرآیند، لایههای یخ سطحی را میشکنند و چرخهای به وجود میآورند که موجب ناهموار شدن سطح یخی میشود.
سازوکار فوران آتشفشانهای یخی
در این آزمایشها، پژوهشگران برای شبیهسازی شرایط قمرهای یخی از یک مخزن پلاستیکی پر از آب کمی شور استفاده کردند. آب تا دمای نزدیک به انجماد سرد شد تا شرایط زیر سطح یک قمر یخی بازسازی شود. سپس فشار محفظه بهتدریج کاهش یافت. با کاهش فشار، حبابهای کوچک گاز از آب خارج شد که نشاندهنده آغاز جوشیدن بدون گرما بود. این پدیده به دلیل نبود فشار اتمسفری در محیط کمفشار رخ میدهد.
به گفته دانشمندان، این شبیهسازیها نشان میدهد که فورانهای آتشفشانهای یخی میتوانند با کاهش فشار داخلی قمرها آغاز شوند و همین فرآیند میتواند سطح این اجرام آسمانی را شکل دهد.
پژوهشگران تاکید میکنند: «مطالعه این فرآیندها میتواند به درک بهتر شرایط قمرهای یخی و امکان وجود اقیانوسهای زیرسطحی در آنها کمک کند.» این یافتهها میتواند سرنخی مهم در بررسی احتمال وجود حیات فرازمینی در قمرهایی مانند اروپا و انسلادوس فراهم آورد.