پیشبینی ماهوارهای زلزله زیرنظر دانشمند ایرانی
تیمی از ژئوفیزیکدانان آمریکایی به رهبر پرفسور منوچهر شیرزایی، استاد
دانشگاه آریزونا، با بررسی بیش از سه سال دادههای آماری ماهواره ژاپنی
رصدگر پیشرفته زمین(ALOS) از مه 2007 تا نوامبر 2010 دریافتند که میتوانند
تغییر شکل رو به بالای زمین اطراف چاههای دفع فاضلاب در تگزاس را ببینند.
دو سال بعد در سال 2012 یک زلزله با قدرت 4.8 ریشتر این منطقه را لرزانده
بود.
این محققان دریافتند که ورود فاضلاب در دو چاه موجود در تگزاس باعث بالا آمدن سه میلیمتری زمین بین دو چاه در هر سال شده بود.
این
نخستین مطالعهای است که بطور مستقیم بالا آمدن زمین را بررسی کرده است.
محققان این اطلاعات را در مدل فشار منفذی خود قرار دادند که میزان آب نفوذ
کرده در شکافها را در زیر سطح سنگها میسنجد. هر چه میزان این آب بیشتر
باشد، فشار بیشتری بر روی گسلهای زیرزمینی وارد میشود که میتواند منجر
به لغزش آنها و در نهایت، زلزله شود.
البته سوالهایی در مورد این
یافتهها وجود دارد از جمله اینکه زمینلرزههای ناشی از فعالیتهای بشری
در 25 کیلومتری محل چاههای مذکور و در نزدیکی چاههای دیگری رخ داده بودند
که دارای عمق بیشتری بوده، اما میزان بالا آمدن زمین کمتر بود.
از
سوی دیگر، اکتشافات جالبی در این تحقیق صورت گرفت. برای مثال، این تحقیق
نشان داد فعالیت زمین لرزه حتی پس از اینکه میزان فاصلاب تزریق شده به
چاهها کاهش یافته بود، باز هم ادامه پیدا کرد.
پرفسور منوچهر شیرزایی اظهار کرد: اگر امروز کار تزریق فاضلاب را متوقف کنید، ممکن است فعالیت زمین لرزه تا یک دهه آینده ادامه یابد.
این
یافتهها یک ابزار جدید را در مسیر ساخت یک مدل پیشبینی کامل به تجهیزات
ژئوفیزیک افزوده است. محققان امیدوارند که تحلیل بیشتر دادهها بتواند دلیل
اینکه ورود فاضلاب در برخی از چاهها باعث زلزله شده و در برخی دیگر
نمیشود را توضیح دهد.
پرفسور منوچهر شیرزایی یکی از نخبههای
نقشهبرداری و استاد دانشگاه ایالت آریزونای آمریکا است که مدرک کارشناسی
خود را در رشته مهندسی عمران نقشهبرداری از دانشگاه امیر کبیر تهران و
کارشناسیارشد نقشه برداری را از دانشگاه تهران دریافت کرده است. وی سپس
مدرک دکترا را از دانشگاه پوتسدام آلمان گرفت و فرصت مطالعاتی خود را در
آمریکا پشت سر گذاشت.