سال ۲۰۲۴ شلوغترین دوره فضایی؛ ثبت رکورد یک پرتاب هر ۳۴ ساعت

با رشد تعداد پرتابهای فضایی و ورود بازیگران جدید به عرصه ارائه خدمات پرتاب، مدار زمین هر ساله شلوغتر میشود. براساس تحلیل جدیدی از اقتصاد فضایی جهانی، در سال ۲۰۲۴ با ۲۵۹ پرتاب در سرتاسر جهان و یک پرتاب در تقریبا هر ۳۴ ساعت، برای چهارمین سال متوالی رکورد تعداد پروازهای فضایی شکسته شد.
طبق گزارشات جدید پیشبینی میشود که سرعت پرتابهای فضایی در سال ۲۰۲۵ همچنان رو به افزایش باشد؛ این رشد بخشی بهدلیل توسعه ظرفیتهای پرتاب در اروپا و پرواز ماهوارهبرهای جدید در فرانسه، آلمان و بریتانیا است.
فضا در سال ۲۰۲۴ شلوغتر از همیشه
شرکت آمریکایی اسپیسایکس، ارائهدهنده اصلی خدمات پرتاب به سازمان فضایی ناسا و وزارت دفاع ایالات متحده پنتاگون (Pentagon)، سال گذشته ۱۳۲ پرواز ماهوارهبر فالکون ۹ (Falcon 9) را ثبت کرد که کمی بیش از نیمی از ترافیک پرتاب جهانی را شامل میشود. تقریبا ۹۰ مورد از این پرتابها بهمنظور گسترش شبکه ارتباطی استارلینک (Starlink) انجام شد که به بیش از چهار میلیون مشتری در سرتاسر جهان خدمات میدهد و پیشبینی میشود در سال جاری به ۱۱.۸ میلیارد دلار درآمد برسد.

همچنین، استقرار فضاپیماهای نظامی ۸۶ درصد افزایش یافت؛ این رشد بهویژه ناشی از استقرار بیش از صد ماهواره اسپیسایکس در مدار است که برای حمایت از امنیت ملی آمریکا طراحی شدهاند.
طبق آمارها آمریکا در سال ۲۰۲۴ بر چرخه پرتابهای فضایی مسلط شده و با نسبت بیش از دو به یک، از چین پیشی گرفته است؛ در همینحال، روسیه شمار ماهوارههای پرتابشده به مدار زمین را بهطرز چشمگیری افزایش داده و از ۲۱ عدد در سال ۲۰۲۳ به ۹۸ عدد در سال ۲۰۲۴ رسید. نیمی از این ماهوارهها به شبکهای محلق شدهاند که برای نظارت بر کشتیها در مسیر راهبردی مهم دریای شمال و سایر اقیانوسها طراحی شدهاند.
فضا امسال شلوغتر خواهد شد. صرفا در ایالات متحده، شرکت آمریکایی بلو اوریجین (Blue Origin) با پرتاب موفقیتآمیز ماهوارهبر نیوگلن (New Glenn) به مدار زمین وارد عرصه رقابت با فالکون ۹ اسپیسایکس خواهد شد؛ از جمله ماموریتهایی که نیوگلن در آینده انجام خواهد داد، پروژه کویپر (Kuiper) شرکت آمازون (Amazon) خواهد بود که هدفش رقابت با شبکه اینترنت ماهوارهای استارلینک است.
امسال همچنین اولین پرواز هواپیمای فضایی دریم چیزر (Dream Chaser) از شرکت آمریکایی سیرا اسپیس (Sierra Space) به مقصد ایستگاه فضایی بینالمللی انجام خواهد شد؛ این هواپیما قرار است در مه۲۰۲۵ برفراز ماهوارهبر ولکان قنطورس (Vulcan Centaur) و سپس در اواسط سال جاری با استفاده از ماهوارهبر نیمهچندبارمصرف نوترون (Neutron) از شرکت راکت لب (Rocket Lab) پرتاب شود.
کمیسیون ارتباطات فدرال آمریکا (FCC) با هدف آمادهسازی برای سال پرتقاضای پیشرو، بهطور رسمی طیف فرکانسی اضافی را برای پرتابهای فضایی تجاری اختصاص داده و روند سادهتری را برای تسریع در فرآیندهای نظارتی معرفی کرده است.
در اروپا، شرکت فرانسوی لاتیتود (Latitude) برای پرتاب نخستین پرتابگر کوچک خود به نام زفیر (Zephyr) در سال جاری آماده میشود؛ همچنین شرکت آلمانی راکت فکتوری آگسبورگ (Rocket Factory Augsburg) قصد دارد پرتاب نخست ماهوارهبر خود به نام رافا وان (RFA One) را انجام دهد؛ این شرکت اکنون مشغول بازسازی مرحله نخست ماهوارهبر است که پیشتر در آزمایش احتراق ثابت موتور، با مشکل مواجه شده بود.
همچنین، شرکت بریتانیایی اوربکس (Orbex) انتظار دارد اولین ماهوارهبر دومرحلهای خود به نام پرایم (Prime) را در پایان سال جاری پرتاب کند. آنگاه، شرکت اسکاتلندی اسکایرورا (Skyrora) پس از یک سال مواجهه با موانع قانونی، اکنون در حال آمادگی برای انجام اولین پرواز زیرمداری ماهوارهبر خود به نام اسکایلارک ال (Skylark L) است.
در استرالیا، استارتاپ فضایی گیلمور اسپیس (Gilmour Space) سعی دارد اولین پرواز ماهوارهبر خود به نام اریس (Eris) را بهعنوان اولین پرتابگر ساخت استرالیا از خاک این کشور انجام دهد. گزارش جدید خاطرنشان میکند: «پرتابگرهای غیرآمریکایی یادشده احتمالا کوچک باشند، اما برای کشورهایی که در تلاش برای رشد ظرفیت پرتاب مستقل هستند، اهمیت بالایی دارند.»