کاوشگر کنجکاوی ناسا شواهدی از آب مایع را در یک دریاچه باستانی مریخ کشف کرده که می‌تواند تاریخچه مریخ را بازنویسی کند؛ این کاوشگر توانسته آثار امواج آب مایع را روی سطح مریخ ثبت کند؛ شواهدی که نشان می‌دهد این سیاره در گذشته برای مدت طولانی‌تری نسبت به آنچه قبلا تصور می‌شد، دارای آب مایع در سطح خود بوده است.
شواهدی جدید از دریاچه های باستانی مریخ
دانشمندان می‌دانند در گذشته مریخ دارای آب بوده، اما تاکنون تصور می‌شد که تمامی آب‌های سطحی آن زیر لایه‌هایی از یخ پنهان بوده‌اند. با این حال، تصاویر جدیدی که توسط کاوشگر کنجکاوی (Curiosity) ثبت شده نشان‌دهنده ساختارهایی شبیه به امواج آب در دو نقطه متفاوت از دهانه گیل (Gale Crater) است. این الگوهای موج‌مانند که «ریپل» یا موج‌های کوچک نامیده می‌شوند، زمانی تشکیل می‌شوند که باد روی سطح آب تاثیر بگذارد و آن را به حرکت درآورد.
کشف این موج‌ها نشان می‌دهد که آب مایع آزادانه و بدون پوشش یخی در سطح مریخ جریان داشته و تحت تاثیر باد و جو مریخ بوده است؛ این یافته برخلاف برخی مدل‌های آب‌وهوایی پیشین، نشان می‌دهد که مریخ در گذشته دارای جوی متراکم‌تر و گرم‌تر بوده که اجازه وجود آب مایع را برای مدت طولانی‌تری فراهم می‌کرده است.
دانشمندان برای تخمین اندازه دریاچه باستانی مریخ، ارتفاع و فاصله بین موج‌های کوچک روی سطح این سیاره را بررسی کردند. ارتفاع این امواج حدود ۶ میلی‌متر و فاصله بین آن‌ها بین ۴ تا ۵ سانتی‌متر می‌باشد؛ این ابعاد نشان می‌دهد که دریاچه‌ای که این امواج را ایجاد کرده، کمتر از ۲ متر عمق داشته است.
این آثار در دو دریاچه خشک‌شده متفاوت در دهانه گیل کشف شده‌اند که سن آن‌ها حدود ۳.۷ میلیارد سال تخمین زده می‌شود؛ این موضوع اذعان می‌دارد که مریخ برای مدت طولانی‌تری شرایط مناسبی برای وجود آب مایع و احتمالا حیات میکروبی داشته است.
آیا مریخ میزبان حیات بوده است؟
یکی از پیامدهای مهم این کشف، افزایش احتمال وجود حیات در گذشته مریخ است. دانشمندان معتقدند که اگر آب مایع برای مدت طولانی‌تری در سطح این سیاره باقی مانده باشد، احتمال این که میکروارگانیسم‌هایی فرصت رشد و تکامل داشته باشند، بیشتر می‌شود.
کلر موندرو (Claire Mondrow)، رسوب‌شناس دانشگاه کلتک (Coltec University) و نویسنده اصلی این مطالعه، می‌گوید: «شکل این موج‌ها تنها زمانی می‌تواند ایجاد شود که آب مایع آزادانه در تماس با جو باشد و تحت تاثیر باد قرار بگیرد.» این یافته امیدها را برای کشف نشانه‌هایی از حیات میکروبی در نمونه‌های سنگی مریخ افزایش می‌دهد.
امروز سیاره مریخ به یک بیابان سرد و خشک تبدیل شده است. دانشمندان بر این باورند در گذشته آب در سطح مریخ وجود داشته و این سیاره قابل سکونت بوده، اما به دلیل از دست دادن میدان مغناطیسی و وزش بادهای خورشیدی، جو مریخ نازک شده و آب‌های سطحی تبخیر شده‌اند. امروزه یخ آب در قطب‌ها و به صورت بخار در جو باقی مانده است.
این فرآیند میلیاردها سال طول کشید و در نهایت مریخ را به چیزی که امروز می‌بینیم، یعنی یک سیاره خشک و خشن با شواهدی از گذشته‌ای مرطوب و احتمالا دارای حیات، تبدیل کرد.
یک گام دیگر به سوی رمزگشایی از گذشته مریخ
این کشف تحقیقات آینده در مورد مریخ را تحت تاثیر قرار خواهد داد. با توجه به این که آب یکی از مهم‌ترین نشانه‌های زیست‌پذیری یک سیاره است، دانشمندان امیدوارند که در ماموریت‌های آینده، نمونه‌های سنگی حاوی نشانه‌های حیات را از مریخ به زمین بیاورند و به یکی از بزرگ‌ترین پرسش‌های بشریت پاسخ دهند که آیا ما تنها موجودات زنده در جهان هستیم؟