دره‌های بزرگ ماه تنها در طول ۱۰ دقیقه شکل گرفتند
براساس مطالعه‌ای جدید که به تحلیل نشانه‌های مربوط به شکل‌گیری دو دره غول‌پیکر روی ماه پرداخته، دهانه‌های سطحی بر روی ماه در کمتر از ده دقیقه روی سطح آن به وجود آمده‌اند. طبق مشاهدات، مناطق جنوبی ماه از نظر لرزه‌ای فعال هستند و دهانه‌های آن احتمالا توسط بقایای سنگی ناشی از برخوردها در حدود ۳.۸ میلیارد سال پیش ایجاد شده‌اند؛ این یافته‌ها می‌توانند بر ماموریت‌های آینده آرتمیس ناسا تاثیر بگذارند.
چگونگی شکل‌گیری دو دره غول‌پیکر روی ماه
دهانه برخوردی بزرگ «شرودینگر» (Schrödinger) که به یاد فیزیکدان مشهور کوانتومی اروین شرودینگر (Erwin Schrödinger) نامگذاری شده، درون حوضه بزرگ‌تر «قطب جنوبی-آیتکن» (South Pole-Aitken) در قسمت دور ماه واقع شده است؛ این دهانه به عنوان یکی از جوان‌ترین حوضه‌های شناخته شده، برای دانشمندانی که درصدد کسب اطلاعات درباره فرآیندهای شکل‌گیری دهانه‌های برخوردی هستند، از اهمیت فراوانی برخوردار می‌باشد.
دانشمندان انتظار دارند که این دهانه حاوی آب ناشی از فرآیندهای آتشفشانی و دارای یک اثر زمین شناسی از تاریخ ماه باشد. مطالعه‌ای که توسط سه پژوهشگر از موسسه علوم قمری (Lunar Science Institute) و کالج سلطنتی لندن (Royal College of London) انجام شده، توضیح می‌دهد که دره‌های غول‌پیکر اطراف حوضه تسیولکوفسکی (Tsiolkovsky) با قطر حدود ۳۲۰ کیلومتر چگونه شکل گرفته‌اند.
دره‌های مورد بررسی شامل دره شرودینگر و دره پلانک (Planck) می‌شود که از نظر اندازه قابل مقایسه با عمق دره گرند کنیون (Grand Canyon) زمین هستند. دره شرودینگر حدود ۲۷۰ کیلومتر طول و ۲.۷ کیلومتر عمق دارد، درحالی‌که طول و عمق دره پلانک به حدود ۲۸۰ کیلومتر و ۳.۵ کیلومتر می‌رسد.
چگونگی شکل‌گیری این دره‌ها هم‌چنان به طور کامل مشخص نیست. اما تیم تحقیقاتی با بررسی تصاویری از سمت دور ماه، نقشه‌هایی تهیه کردند که به آن‌ها در تحلیل مسیر بقایای پرتاب شده در خلال رویدادهای برخورد کمک می‌کند. آن‌ها با مدلسازی برخورد، تفاوت‌های کلیدی میان شکل‌گیری دره گرند کنیون و دره‌های ماه را شناسایی کردند.
تیم تحقیقاتی می‌نویسد: «گرند کنیون در آریزونا طی ۵ تا ۶ میلیون سال توسط آب تراشیده شده و دارای بافتی یکپارچه می‌باشد که بیش از ۷۰ میلیون سال پیش شکل گرفته است؛ درحالی‌که دره شرودینگر و پلانک ماه تنها در کمتر از ۱۰ دقیقه توسط جریان سنگ‌های برخوردی تراشیده شدند.»
براساس تحلیل‌های انجام شده، دره‌های موجود بر روی سطح ماه تقریبا به اندازه زمانی که برای گرم کردن یک لازانیای منجمد نیاز است، شکل گرفته‌اند؛ این دره‌ها ناشی از برخوردهایی هستند که در آن، بقایای مواد با سرعتی بین ۰.۹۵ تا ۱.۲۸ کیلومتر بر ثانیه به پرتاب شده‌اند. هرچند تعیین دقیق انرژی مورد نیاز برای این برخوردها چالش‌برانگیز است، اما به وضوح می‌توان گفت این رویدادها از نظر شدت و تاثیر، بسیار قابل توجه بوده‌اند.
به گفته تیم تحقیقاتی، انرژی مورد نیاز برای تولید دره‌های بزرگ ماه، حدود ۱۳۰ برابر انرژی موجود در انبار جهانی سلاح‌های هسته‌ای بوده است؛ این نتیجه‌گیری می‌تواند پیامدهایی برای ماموریت‌های سرنشین‌دار آرتمیس (Artemis) در آینده داشته باشد.
ماموریت آتی آرتمیس از سمت دور ماه در نزدیکی قطب جنوب بازدید خواهد کرد، اما هنوز مکان دقیق فرود آن مشخص نیست. تخمین زده می‌شود برخورد شرودینگر حدود ۳.۸ میلیارد سال پیش، زمانی که سنگ‌های بزرگ بیشتری در فضا در حال حرکت بودند، رخ داده باشد؛ در نتیجه، فضانوردان با خطر قابل توجهی از سوی برخوردهای بزرگ مواجه نخواهند بود و این امر می‌تواند جمع‌آوری نمونه‌های حوضه قطب جنوبی-آیتکن و پوسته اولیه زیرین را آسان‌تر کند.
نتایج این تحقیق پیامدهای مهمی برای اکتشافات قمری دارند. مدل‌های ارائه شده توسط تیم نشان می‌دهند مواد پرتاب‌شده ناشی از برخورد عمدتا از مکان‌های پیشنهادی فرود آرتمیس فاصله دارند، به این معنی که کاوشگران احتمالا به مواد معدنی قدیمی‌تر و زیرین برای مطالعه، دسترسی بهتری خواهند داشت.
پرتاب سرنشین‌دار آرتمیس در حال حاضر برای سال ۲۰۲۷ برنامه‌ریزی شده است. زمانی که این ماموریت به مقصد برسد، یافته‌های فضانوردان آرتمیس اطلاعات جدیدی درباره چگونگی و زمان وقوع این برخورد بزرگ ارائه خواهد کرد.