جزئیات بیسابقه از غبار میانستارهای در تصاویر جیمز وب

تلسکوپ جیمز وب به تازگی تصاویر دقیقی از حلقههای پیچیده و خطوط غباری را که بین ستارهها حرکت میکنند، منتشر کرده که نمایانگر تغییرات پیوسته این ماده در کیهان میباشد؛ جزئیات بیسابقه این ماده نامرئی، به ویژه در اطراف انفجار ابرنواختری ذات الکرسی آ که حدود ۳۰۰ سال پیش در فاصله ۱۱ هزار سال نوری از زمین رخ داده، به طور خاص در تصاویر قابل مشاهده است؛ نور این انفجار با عبور از گرد و غبار آن را گرم کرده و سبب تابش فروسرخ شده که به رنگ قرمز کمرنگ مشاهده میشود.
گرد و غبار در این ناحیه به قدری رقیق است که مشاهده دقیق ساختار آن همیشه دشوار بوده، اما تلسکوپ فضایی جیمز وب با قدرتهای فوقالعادهاش توانسته نور قرمز کمرنگ را با جزئیات شگفتانگیزی ثبت کند. اکنون دانشمندان میتوانند جزئیات پیچیده ساختار متشکل از گرد و غبار میانستارهای را مورد مطالعه قرار دهند.
تاثیر تصاویر جدید جیمز وب بر نجوم
تلسکوپ اسپیتزر (Spitzer) که اکنون بازنشسته شده، تصاویری از غبار میانستارهای در نواحی مختلف ثبت کرده بود، اما وضوح آن در مقایسه با جیمز وب ناچیز به شمار میرفت. جالبترین بخش این کشف، تغییرات ناشی از پدیدهای به نام پژواک نور (Light Echo) است.

پژواک نور زمانی رخ میدهد که انفجار نوری، مانند انفجار ابرنواختری، به سمت فضای اطرافش منتشر میشود. اگر این نور با موانع فیزیکی مثل ابرهای گرد و غبار برخورد کند، بازتابیده و در زمانی متفاوت از انفجار اولیه به ما میرسد؛ این پدیده به دانشمندان کمک میکند تا ساختار محیط اطراف را دقیقتر مطالعه و نقشهبرداری کنند.
جزئیات جدید حاکی از وجود لایههای متراکم گرد و غبار با الگوهایی شبیه چوب درختان است که در مقیاس ۴۰۰ واحد نجومی (هر واحد نجومی معادل فاصله زمین تا خورشید) قابل شناسایی هستند؛ به نظر میرسد این ساختارها به میدانهای مغناطیسی آن ناحیه مرتبط باشند.
جاش پیک (Josh Peek)، ستارهشناس موسسه علوم تلسکوپی فضایی (Space Telescope Science Institute) آمریکا، اظهار میکند: «ما لایههایی مانند پیاز را مشاهده میکنیم که قبلا هرگز دیده نشدهاند و احتمال میدهیم مناطق ناشناخته نیز ساختار مشابهی دارند.»

با این کشفها، دانشمندان مسیر جدیدی برای بررسی ساختار و رفتار گرد و غبار میانستارهای پیدا کردهاند که به تغییر شیوههای مطالعه درباره فضای اطراف انفجارهای ابرنواختری میانجامد. بررسی پژواک نور در فضا میتواند دریچهای جدید به روی مطالعه تلاطم مغناطیسی و تاثیر آن بر ساختار میانستارهای کمک کند.
آرمین رست (Armin Rest)، از پژوهشگران موسسه علوم تلسکوپی فضایی در این باره میگوید: «این مشاهدات معادل سیتیاسکن پزشکی از فضا است. حالا که این سه تصویر از ساختار گرد و غبار در سه زمان مختلف گرفته شده، میتوانیم با مطالعه آن به صورت سهبعدی نگاهی جامعتر و دقیقتر به این دنیای پنهان بیندازیم.»