اعلام ۲ پرتاب فضایی تا پایان بهمن و رونمایی از ماهوارههای جدید در روز ملی فناوری فضایی

در این مراسم، عزیز نصیرزاده، وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، بیان میکند: «با وجود تحریمها، ایران توانسته با همکاری موثر میان وزارت دفاع، وزارت ارتباطات، نیروی هوافضای سپاه و شرکتهای دانشبنیان در تولید ماهواره، ماهوارهبر، سامانههای کنترلی، ناوبری و زیرساختهای زمینی به طور کامل در این حوزه خودکفا باشد.»
وزیر دفاع در پایان با اشاره به دستاوردهای گذشته، تصریح میکند: «اولین پرتاب فضایی ما با ماهوارهبر سفیر انجام شد و برای آینده، به دنبال دستیابی به مدارهای بالاتر و پرتاب سنگینترین محمولهها با ماهوارهبر سریر هستیم. هدف نهایی ما، منظومهسازی در فضا است.»
مسعود پزشکیان، رئیسجمهور ایران، در ادامه اضافه میکند: «با همکاری کلیه بخشها و با وجود نخبگان در این صنعت، میتوان به پیشرفتهایی دست یافت که موقعیت کشور را در مرزهای فناوری به شدت تقویت کند و به موفقیتهای بینالمللی بیشتری منجر شود.» حمایت رئیسجمهور از پیشرفتها در زمینه هوا و فضا و فناوریهای مرتبط با آن، به ویژه در دولت چهاردهم نشاندهنده تاکید بر اهمیت بومیسازی صنعت فضایی است.
رونمایی از سه ماهواره
در ادامه ستار هاشمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، درباره اهمیت بخش خصوصی توضیح میدهد: «بخش خصوصی میتواند به دستاوردهای کسب شده، شتاب ببخشد و از توانمندی نیروی انسانی در کشور استفاده کند؛ همچنین این بخش میتواند در تعاملات بینالمللی به صورت موثرتری مشارکت داشته باشد که این امر به بهینهسازی منابع کمک میکند.»

هاشمی درباره ظرفیتهای مختلف سازمان فضایی تاکید میکند: «استفاده از ظرفیت صنعت فضایی در صنایع مختلف اهمیت زیادی دارد؛ زیرا مدیریت کشور با تهیه نقشههای پوششی انجام میشود که در حوزه کشاورزی نیز کاربرد دارد؛ همچنین استفاده از ظرفیتهای سنجشی میتواند برای منابع آبی کشور مفید باشد.»
به گفته وزیر ارتباطات، یکی دیگر از کاربردهای صنعت فضایی بحث شناسایی کانونهای ریزگرد میباشد که برخی از شهرها تحتالشعاع قرار داده است؛ وی درباره برنامههای وزارت ارتباطات میگوید: «دسترسی به مدار ژئو در صنعت فضایی کشور زیست بوم جدیدی را فراهم میکند؛ همچنین تکمیل پایگاه فضایی چابهار در حال انجام است که با راهبردهای دولت چهاردهم همسو میباشد.»
هاشمی درباره اهمیت موقعیت خوب جغرافیایی سواحل مکران خاطرنشان میکند: «اگر در بحث ماهواره و ماهوارهبر توفیقی داشتیم باید زیرساختهای لازم در دریافت تصاویر و دسترسی به مناطق صعبالعبور داشته باشیم به همین دلیل در سلماس و چناران برنامهریزی برای این حوزه کردیم.»
وی درباره ماهوارههایی که رونمایی شد، توضیح میدهد: «ماهواره پارس ۲ با کمک وزارت دفاع و صاایران ساخته شده و ماهواه مخابراتی ناوک هم که برای آزمایش در ارتفاع بالا طراحی شده، با همت پژوهشگاه فضایی به نتیجه رسیده که با استفاده از ظرفیت این ماهواره و ماهوارهبرها میتوانیم به سایر ماهوارههای دیگر دسترسی پیدا کنیم.»
اولین قدم صنعتیسازی، منظومهسازی است
به گفته وزیر دفاع، کشور به پیشرفتهای قابل توجهی در زمینه پرتاب ماهوارهها دست یافته و اخیرا ماهواره سیمرغ و قائم ۱۰۰ بدون هیچ نقصی به فضا پرتاب شدند و ماموریتهای خود را به خوبی انجام دادند. نصیرزاده میگوید: «روی ماهوارهبر سریر هم در حال کار هستیم و سنگینترین محموله را با ماهوارهبر سریر انجام میدهیم که این هم مقدمهای برای منظومهسازی محسوب میشود.»

حسن سالاریه، معان وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و رئیس سازمان فضایی ایران، میگوید: «در اسفند۱۴۰۲ پرتاب موفقیتآمیز ماهواره پارس ۱ انجام شد که یک ماهواره سنجشی با قابلیت تصویربرداری با دقت ۱۵ متر و قابلیت تصویرداری از سطح زمین است؛ این ماهواره برای مدیریت منابع طبیعی مورد استفاده قرار میگیرد که با موفقیت در مدار تزریق شد و آزمایشهای موفقی را پشت سر گذاشته و امروز نمونه دوم و ارتقا یافته آن، در همین مراسم رونمایی میشود.»
رئیس سازمان فضایی ایران با اشاره به پرتاب موفقیتآمیز ماهواره چمران، ادامه میدهد: «این ماهواره تحقیقاتی، با هدف آزمایش عملکرد زیرسامانههای مربوط به کنترل و اصلاح مدار توسط ماهوارهبر قائم سه انجام شد و یک ماهوارهبر با سوخت جامد به شمار میرود.»
سه پرتاب متوالی ماهوارهبر قائم ۱۰۰ با موفقیت انجام شد و ماهواره چمران که اولین بار آزمایشات اصلاح مدار را انجام داد، به درستی در مدار قرار گرفت؛ این موضوع به اهمیت ساخت سامانههای ماهوارهای اشاره دارد و نشاندهنده توانمندیهای فنی جدید در این زمینه است.
طبق گفته سالاریه، در آبان۱۴۰۳، ماهوارههای هدهد و کوثر به فضا پرتاب شدند و برای نخستین بار بخش خصوصی یک سامانه کاملا ماهوارهای را ساخت. او میگوید: «در گذشته زیرساختها توسط بخش خصوصی ساخته شدند، اما برای نخستین بار این ماهوارهها توسط بخش خصوصی ساخته و در یک تعامل بینالمللی پرتاب شد.»
رئیس سازمان فضایی ایران ادامه میدهد: «در یک سال اخیر چند زیرساخت مهم در کشور در حال تکمیل میباشد؛ یکی از آنها پایگاه فضایی ملی چابهار میباشد که ۸۰ درصد از فاز نخست آن به بهرهبرداری رسیده و میتوان از آن برای پرتاب استفاده کرد و این پایگاه برای ما دروازه پرتابهای بینالمللی است.»
او اضافه میکند: «بحث دیگر مربوط به زیرساختهای آزمایشگاهی میباشد که امسال توانستیم ظرفیت یک تن را در دستور کار پژوهشگاه فضایی قرار بدهیم؛ علاوه بر آن آغاز ساخت دو پایگاه دریافت تصاویر ماهوارهای در دستور کار میباشد.»
در آستانه صنعت فضایی هستیم
محرم غیاثوند، رئیس گروه فضایی صاایران، میگوید: «ما به دنبال توسعه صنعت فضایی هستیم تا خدمات فضایی را با کیفیت و در زمان مناسب به مردم ارائه دهیم. این مسیر پیچیده است؛ زیرا از فناوریهای برجسته دنیا به شمار میرود و ۱۰ الی ۱۲ کشور در این چرخه حضور دارند. ۱۴بهمن۱۳۸۷ ماهواره امید را با پرتابگر سفیر به فضا فرستادیم تا نهمین کشور فرستنده ماهواره باشیم.»
رئیس گروه فضایی صاایران اشاره میکند: «تاکنون استفاده از ماهوارهها در مدار پایین زمین (LEO) در اولویت بود و درخصوص پرتابگرها به دنبال این بودیم که از وزن یک تا ۵۰۰ کیلوگرم را در این مدار قرار دهیم. تمام ماهوارههایی که در مدار قرار میگیرند برای این است که عملکرد آنها در فضا سنجیده شود تا در ماهوارههای عملیاتی مورد استفاده قرار بگیرند.»
طبق گفته غیاثوند، اکنون در آستانه صنعت فضایی هستیم و این پروسه نیازمند تثبیت پرتابهای فضایی در مدار پایین زمین و تثبیت سکوهای نانو ماهواره، مینی ماهواره و میکرو ماهواره است.
او میگوید: «ما میتوانیم وارد توسعه صنعت فضایی شویم، بخش خصوصی می تواند از ظرفیت پرتابهای ما استفاده کند؛ مثلا ماهوارههای قائم و چمران پرتابهای بسیار موفقی به شمار میروند.»