تاثیر سیاهچالههای کلانجرم بر ستارهزایی کهکشانها
تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا شواهدی پیدا کرده که نشان میدهد سیاهچالههای کلانجرم احتمالا از تشکیل ستاره در کهکشانهای در حال رشد جلوگیری میکنند. بر این اساس، سیاهچالهها میتوانند باعث کاهش نرخ رشد ستارهها در کهکشانهای میانسال شوند.
تیم تحقیقاتی ناسا با استفاده از دوربین مادون قرمز (NIRCam) جیمز وب، ۱۹ کهکشان را که بخشی از یک خوشه بزرگ کهکشانها هستند و ۱۱ میلیارد سال نوری از زمین فاصله دارند، تحلیل کردهاند.
کشف جدید جیمز وب، سیاهچالهها احتمالا از تشکیل ستارهها جلوگیری میکنند
تحقیقات اخیر نشان میدهد ستارهها در کهکشانهایی که دارای سیاهچالههای کلانجرم در مرکز خود هستند، با سرعت کمتری شکل میگیرند؛ این یافتهها میتوانند دیدگاههای جدیدی را در مورد تکامل کهکشانها ایجاد کنند و نشاندهنده تاثیر سیاهچالهها بر روی فرآیند ستارهزایی هستند.
ریتم شیماکاوا (Rhythm Shimakawa)، محقق اصلی این مطالعه میگوید: «ما موفق به تولید نقشههایی با وضوح بالا از خطوط تجزیه هیدروژن شدهایم که فعالیت تشکیل ستاره را نشان میدهد. طبق دادههای به دست آمده، در کهکشانهای دارای سیاهچاله کلانجرم فعال در مقایسه با کهکشانهای بدون سیاهچاله، هیچ نشانهای از تشکیل ستاره وجود ندارد.»
ستارهها زمانی تشکیل میشوند که تودههای عظیم گاز هیدروژن سرد تحت فشار گرانش خود فرو میریزند. با افزایش چگالی ماده داخل توده در حال فروپاشی، دما نیز افزایش مییابد. این امر درنهایت باعث همجوشی هستهای میشود که با تولید انرژی، فشار داخلی را ایجاد کرده و موجب خلق ستاره میگردد.
دانشمندان از مدتها قبل این موضوع را مشاهده کردهاند که هرچه کهکشانها پیرتر میشوند، ستارههای کمتری تولید میکنند. ابتدا تصور میشد که دلیل کاهش تولید ستارهها مصرف کامل گاز هیدروژن سرد کهکشانها باشد، اما طبق برخی مشاهدات حتی کهکشانهایی با ۱ میلیارد سن (سن کهکشان راه شیری ۱۳.۶ میلیارد سال است) نیز دچار کاهش تشکیل ستاره شدهاند. زمان کوتاهی که مصرف کامل گاز هیدروژن کهکشان در آن غیرممکن است.
طبق باور برخی از ستارهشناسان، به هنگام ادغام کهکشانها، سیاهچالههای مرکزی آنها نیز گسترش مییابند و میتوانند به میلیونها برابر جرم خورشید برسند؛ رشد این سیاهچالهها به آنها اجازه میدهد که گاز میانستارهای بیشتری را بلعیده تا سبب کاهش تولید ستارهها شوند.