چین و آفریقا، از مدار زمین تا سطح ماه
چین در سالهای اخیر همکاریهای خود را با کشورهای آفریقایی در زمینه فضا افزایش داده که بخشی از طرحهای کلی چین برای توسعه روابط با کشورهای آفریقایی از طریق سرمایهگذاری در زیرساختها، فناوری و آموزش است؛ این همکاریها به کشورهای آفریقایی کمک میکند تا برنامههای فضایی ملی خود را توسعه دهند، نظارت بر زمین را بهبود بخشند و زیرساختهای ارتباطی را ارتقا دهند که میتوانند به رشد اقتصادی و امنیت غذایی آنها کمک کند.
چین در همکاری با کشورهای آفریقایی، ماهوارههایی برای نیجریه و الجزایر پرتاب کرده و همچنین با تاسیس مراکز آموزشی و فناوری فضایی، به آموزش مهندسان فضایی و تبادل علمی در این کشورها کمک میکند؛ این همکاریها در چارچوب ابتکار کمربند و جاده (BRI) و به منظور تقویت روابط بینالمللی و افزایش نفوذ چین در قاره آفریقا ادامه دارد.
همکاری چین و آفریقا
چین و کشورهای آفریقایی در حال گسترش همکاریهای خود در پروژههای وسیع مانند پروژه ایستگاه تحقیقاتی بینالمللی ماه (ILRS) نیز هستند؛ این پروژه که به طور مشترک توسط چین و روسیه رهبری میشود، شامل طراحی و ساخت یک ایستگاه بر روی سطح یا در مدار ماه است که امکان فعالیتهای بلندمدت علمی، زیرساختی و فناوری را در ماه فراهم میکند.
این پروژه به کشورهای آفریقایی این فرصت را میدهد که در تحقیقات فضایی، ماموریتهای ماه و اکتشافات آینده نقش داشته باشند. چین در تلاش است تا با همکاری با این کشورها، فناوریهای پیشرفته و تجربیات فضایی را در اختیار آنها قرار دهد تا توانمندیهای فضاییشان را تقویت کرده و مشارکت فعال آنها را در اکتشافات بینالمللی فضایی تسهیل کند.
صنعت ماهوارههای مدار پایین زمین (LEO) چین به سرعت به رشد خود ادامه میدهد و برای برتری در رقابت با پروژههایی مانند استارلینک (Starlink)، وانوب (OneWeb) و پروژه کویپر (Kuiper) شرکت آمازون در تلاش است. چین به دنبال راهاندازی ۴۰ هزار ماهواره در مدار پایین زمین در دهه آینده میباشد تا بتواند به بازار اینترنت ماهوارهای رقابتی بپیوندد.
به عنوان نمونه، شرکت چینی هونگهو (Honghu) در حال ساخت یک کارخانه تولید ماهواره در استان جیانگسو (Jiangsu) میباشد که ظرفیت تولید ۱۰ هزار ماهواره در سال را دارد.
برنامه ماهوارهای هونگهو آن را به سومین منظومه ماهوارهای بزرگ که دارای بیش از ۱۰ ماهواره برنامهریزی شده از سوی نهادهای چینی است، تبدیل میکند؛ این برنامه پس از طرح ملی گووانگ (National Guowang plan) و منظومه ماهوارهای کیانفان (Qianfan) یا G60 که هر دو از سوی کمیسیون ملی توسعه و اصلاحات چین (NDRC) تایید شدهاند، ارائه شده است.
فعال شدن اپراتورهای چینی مدار پایین زمین در آسمان های آفریقا میتواند تاثیرات چشمگیری بر چشمانداز تجاری و صنعتی این منطقه بگذارد. سایر اپراتورها تمایل به دیدگاه کوتاهمدتتری دارند و بر راهبردهایی تاکید میکنند که اولویت را به سود و بازگشت سرمایه سهامداران میدهند.
اما چین به خاطر راهبردهای بلندمدت و همکاریهای پس از فروش خود شناخته شده که فرصتی را برای کشورهای آفریقایی فراهم میکند تا به جای رقابت، با سامانههای دیگر همکاری کنند؛ این رویکرد میتواند به تقویت روابط تجاری و توسعه پایدار کمک کند.
گسترش زیرساختهای مخابراتی آفریقا با کمک چین
این همکاری به حوزه فناوری و صنعت نیز کشیده شده است، جایی که شرکتهایی مانند هواوی (Huawei) و ZTE نقشهای کلیدی در گسترش زیرساختهای مخابراتی آفریقا ایفا میکنند، از جمله میتوان به راهاندازی شبکههای 5G اشاره کرد؛ علاوه بر این، چین همچنان در ایجاد پارکهای صنعتی و مراکز تولیدی سرمایهگذاری میکند که تولید محلی و تنوع اقتصادی را ارتقا میدهند.
چین بهطور قابل توجهی وارد صنعت مدار پایین زمین شده و تلاش میکند به نیرویی مهم در این بخش تبدیل شود، به ویژه در ارائه خدمات در آفریقا. با توجه به روابط قوی بین چین و آفریقا و گرایشات سیاسی آفریقا به سوی پکن، انتظار میرود همکاریهای بیشتری در صنعت مدار پایین زمین بین دو طرف شکل بگیرد.
این تحولات میتواند برای شرکتهای مخابراتی و ارائهدهندگان خدمات آفریقایی مثبت باشد؛ چرا که ممکن است اپراتورهای چینی را به عنوان شرکای بهتری نسبت به رقبای دیگر که مدلهای فروش مستقیم به بازار را دنبال میکنند، بیابند.