تغییرات ساختاری سیارک آپوفیس در سال ۲۰۲۹، به دلیل عبور از نزدیکی زمین
سیارک آپوفیس در تاریخ ۱۳آوریل۲۰۲۹ از نزدیکی زمین عبور خواهد کرد و انتظار می‌رود که در فاصله‌ای حدود ۳۱.۸۶۰ کیلومتر از سطح زمین قرار گیرد. با این که در ابتدا احتمال برخورد این سیارک با زمین وجود داشت، اما با به روزرسانی‌های محاسبات، خطر برخورد آن به شدت کاهش یافته است؛ همچنین، دانشمندان انتظار دارند که این سیارک به دلیل اثرات گرانشی زمین دچار تغییراتی در سطح و چرخش خود شود.
سیارک آپوفیس (Apophis) به قطر ۳۳۵ متر و به طول یک برج در سال ۲۰۰۴ کشف شد که در ابتدا به عنوان یکی از سیارک‌های خطرناک، احتمال برخورد آن با زمین نگرانی‌هایی را به وجود آورد و مورد توجه و بررسی‌های علمی قرار گرفت.
با این حال، محققان پس از تحلیل‌های فراوان اطمینان دادند که آپوفیس در این عبور نزدیک با زمین برخورد نخواهد داشت، اما این عبور نزدیک همچنان برای خود سیارک ممکن است بدون عواقب نباشد؛ چرا که نیروی گرانشی زمین می‌تواند تاثیرات عمیقی بر سطح این سنگ فضایی بگذارد و ساختار آن را تغییر دهد.
بررسی ویژگی‌های سطحی سیارک آپوفیس و اثرات گرانشی زمین
براساس پژوهش‌های رونالد بالوز (Ronald Ballouz)، دانشمند سیاره‌ای از دانشگاه جانز هاپکینز (Johns Hopkins University) آمریکا، عبور نزدیک سیارک‌ها از کنار سیاره‌ای مانند زمین می‌تواند تغییراتی در سطح آن‌ها ایجاد کند. بیشتر سیارک‌ها از موادی تشکیل شده‌اند که در دوران ابتدایی منظومه شمسی شکل گرفته و طی میلیاردها سال نسبتا بدون تغییر باقی مانده‌اند.
براساس مشاهدات اخیر، برخی از سیارک‌های نزدیک به زمین دارای سطوح جوان‌تر و تازه‌تری نسبت به آنچه که انتظار می‌رفت، هستند؛ این تغییرات می‌تواند ناشی از تاثیرات گرانشی سیاره‌های نزدیک باشد که باعث تغییرات سطحی و لرزش‌های سطحی در این سیارک‌ها می‌شود.
پژوهش‌ها نشان داده‌اند که کشش‌های مکانیکی ناشی از گرانش می‌تواند به ترک‌خوردگی و تکه‌تکه شدن سطح سنگ‌ها منجر شود و گاهی این تغییرات مشابه زلزله هستند.
تحقیقات نشان می‌دهد که عبور آپوفیس از میدان گرانشی زمین می‌تواند منجر به تغییراتی در ساختار سطحی آن شود. این تغییرات ناشی از نیروهای جاذبه ناپایدار است که احتمالا باعث لرزش‌هایی مشابه زمین‌لرزه‌ها در سطح این سیارک گردند.
اثرات لرزه‌ای و تغییرات چرخشی ناشی از عبور نزدیک از کنار زمین
پدیده‌های زلزله‌ای کوتاه‌مدت موسوم به رویدادهای لرزه‌ای (Seismic Events) بر روی سطح آپوفیس ممکن است به دلیل کشش جاذبه زمین زمانی که آپوفیس به نزدیک‌ترین فاصله خود با آن رسیده، باشد.
این لرزش‌ها می‌توانند به شکلی عمل کنند که سنگ‌ها و ذرات سطحی سیارک از سطح آن جدا شده یا به اطراف جابه‌جا شوند. این تغییرات سطحی حتی ممکن است از روی زمین و با استفاده از ابزارهای پیشرفته شناسایی و ثبت شوند. در واقع، نیروی گرانش زمین می‌تواند سطح سیارک را به لرزه درآورده و به شکل قابل توجهی بر ساختار سطحی آن اثر بگذارد.
اثر دوم، تغییر در چرخش سیارک است؛ زمانی که آپوفیس از کنار زمین عبور کند، نیروی جاذبه زمین می‌تواند سرعت و جهت چرخش این سیارک را تغییر دهد؛ این تغییر چرخشی می‌تواند باعث جابه‌جایی مواد سطحی سیارک به مرور زمان و ایجاد حالتی جدید در سطح آن شود؛ به عبارت دیگر، نیروی گرانشی زمین می‌تواند سطح سیارک را به شکلی بازسازی کند که به مانند به یک بازسازی طبیعی در طی هزاران سال باشد.
نزدیک‌ترین عبور سیارک آپوفیس از زمین در سال ۲۰۲۹، یک فرصت منحصر به فرد را به دانشمندان می‌دهد تا تغییرات سطح آپوفیس را با استفاده از ابزارهای پیشرفته رصد کنند و همچنین مشاهداتی را با چشم غیرمسلح انجام دهند.
این پژوهش‌ها نشان می‌دهد که سیارک‌ها حتی بدون برخورد مستقیم نیز می‌توانند تحت تاثیر گرانش سیاره‌ها قرار گیرند و ساختار سطحی خود را تغییر دهند.
براساس نتایج مدل‌سازی‌ها و شبیه‌سازی‌های پیچیده درباره تاثیر جاذبه زمین بر سیارک آپوفیس، امکان تغییرات سطحی و چرخشی در آن تایید شده است؛ این تحقیق به درک بهتری از ویژگی‌های فیزیکی و دینامیکی آپوفیس و روندهای تاثیرگذار بر آن کمک می‌کند.