۷ مورد از عجیبترین اکتشافات فضایی
در طول یک قرن اخیر انسان تلاش کرده از کره زمین خارج شود و سفر در فضا را تجربه کند؛ همچنین بشر توانسته تلسکوپهای پیشرفتهای بسازد که امکان مشاهده جهانهایی بسیار دور را فراهم میکنند. شناخت این مکانها به ما کمک میکند تا نحوه عملکرد کیهان را بهتر درک کنیم که قرار است در این مقاله نگاهی به ۷ مورد از عجیبترین مکانهای جهان هستی داشته باشیم.
سیاره الماس
سیاره خرچنگ ای ۵۵ (55 Cancri e) که به نام جنسن (Janssen) نیز شناخته میشود، در فاصله ۴۱ سال نوری از زمین قرار دارد و به عنوان یک ابرزمین شناخته میشود؛ این سیاره، هر ۱۷ ساعت یکبار دور ستاره خود 55 Cancri A میچرخد و جرم آن تقریبا ۸ برابر جرم زمین است. دمای سطح آن به ۲۴۰۰ درجه سلسیوس میرسد که باعث ذوب تقریبا تمام فلزات میشود.
این سیاره به دلیل نسبت بالای کربن به اکسیژن در آن، یکی از عجیبترین مکانها در جهان به شمار میرود. مطالعات علمی نشان دادهاند که این نسبت بالا باعث میشود تا کربن عمدتا به صورت الماس بر روی سطح سیاره وجود داشته باشد؛ به همین دلیل، این سیاره به عنوان یکی از با ارزشترین مکانها در جهان شناخته میشود.
ستاره وگا
وگا (Vega) یکی از شناخته شدهترین ستارهها در جهان است و در صورت فلکی شلیاق (Lyra) قرار دارد که با ۲۵ سال نوری فاصله از زمین، به عنوان یکی از روشنترین ستارههای آسمان به شمار میرود. این ستاره ۴۰ برابر خورشید روشنایی دارد و میزان درخشندگی آن آنقدر بالا است که اخترشناسان درخشندگی سایر ستارهها را در مقایسه با آن اعلام میکنند.
جرم این ستاره نسبتا جوان بیش از دو برابر خورشید است و روشنایی آن به حدی میباشد که به عنوان معیاری برای اندازهگیری روشنایی سایر ستارهها استفاده میشود.
خورشید به عنوان نزدیکترین ستاره به ما تقریبا دایرهای شکل است. دانشمندان دلیل این شکل خاص را نیز حرکت آهسته آن میدانند. تقریبا یک ماه طول میکشد تا خورشید یکبار به دور مدار خود بگردد؛ در حالی که وگا بسیار سریعتر است و میتواند این کار را در هر ۱۲.۵ ساعت انجام دهد و از آنجا که نسبت به زمین در حال نزدیک شدن است، کمکم درخشانتر میشود.
کرمچالهها
اگرچه فضا با کهکشانها، ستارهها و سیارهها شناخته میشود، اما بخش بزرگ آن را خلا تشکیل داده است. در واقع اجرام فضایی همچون جزیرههایی هستند که درون یک اقیانوس تاریک قرار گرفتهاند. براساس برآوردها، تراکم ماده در جهان هستی تنها ۹.۹ آتوگرم بر سانتیمتر مکعب بوده که معادل حضور ۶ پروتون در فضایی به اندازه یک حبه قند است؛ این نشاندهنده پراکندگی زیاد ماده در میان فضای وسیع میانستارهای و میانکهکشانی است.
فضاهای خالی در کیهان نواحی بزرگ و تقریبا خالی از ماده هستند که ممکن است از ۳۰ تا ۳۰۰ میلیون سال نوری طول داشته باشند. این نواحی به دلیل کمبود کهکشانها و ستارهها، تنها فضاهایی تاریک و خالی به نظر میرسند و حدود ۸۰ درصد از کل کیهان را تشکیل میدهند.
وجود کرمچالهها (Wormholes) در نظریههای علمی مورد بحث است، اما برای بسیاری از دانشمندان به دلیل مشکلاتی که از نظریه نسبیت و فیزیک کوانتوم ناشی میشود، احتمال این که واقعا وجود داشته باشند کم است؛ بنابراین، هنوز مشخص نیست که آیا روزی انسان میتواند از طریق کرمچالهها به بخشهای دیگر جهان سفر کند یا خیر. اطلاعاتی از قبیل چگونگی تغییر مکان و زمان در کرمچالهها هنوز در حد نظریه باقی مانده است.
سیارهای با باران شیشه
سیاره HD 189733 b در فاصله حدود ۳ میلیون مایل از ستاره خود قرار دارد؛ همین نزدیکی زیاد به ستاره اصلی نیز باعث شده که دمای سطح سیاره به ۱۰۰۰ درجه سلسیوس برسد که مانع از وجود آب به صورت مایع میشود؛ این سیاره با مسافتی در حدود ۶۴ سال نوری از زمین واقع شده و بزرگتر از مشتری میباشد. دانشمندان معتقدند که نور آبی این سیاره به دلیل وجود ابرهای ذرات سیلیکات است.
در سیاره HD 189733 b، دمای بالا باعث ذوب ذرات سیلیکاتی میشود که سپس به شکل باران شیشهای سقوط میکنند. وزش بادهای شدید با سرعت ۷ هزار کیلومتر در ساعت نیز باعث میشود این باران شیشهای به صورت افقی سقوط کند. این شرایط جوی عجیب و خطرناک این سیاره را به مکانی فوقالعاده تبدیل کرده است.
حبابهای فرمی
در سال ۲۰۱۰، ستارهشناسان با استفاده از تلسکوپ فضایی فرمی، دو حباب بزرگ و عجیب را که از مرکز کهکشان راه شیری به بیرون پخش میشدند، مشاهده کردند. منشا این حبابها هنوز معما باقی مانده و تحقیقات بیشتری برای درک آنها در حال انجام است.
طول حبابهای فرمی به حدود ۲۵ هزار سال نوری میرسد و در مجموع اگر کنار هم قرار بگیرند، میتوانند نیمی از طول کهکشان راه شیری را بپوشانند. حبابهای فرمی عمدتا از پرتو گاما تشکیل شدهاند و در مناطق مرزی آنها نیز پرتو ایکس دیده میشود. دانشمندان تصور میکنند که آزادسازی ناگهانی مقدار بسیار زیادی انرژی از مرکز کهکشان باعث شده این حبابها شکل بگیرند.
خوشه ستارهای کروی NGC 6791
خوشههای ستارهای به دو نوع کلی تقسیم میشوند: خوشههای کروی که شامل ستارههای قدیمی و متراکم هستند و خوشههای باز که شامل ستارههای جوان متفرق میشوند. خوشه کروی NGC 6791 ضمن آن که به این تقسیمبندیها پایبند نیست، به عنوان یکی از نقاط عجیب در کیهان شناخته میشود.
در این منطقه از جهان، ستارههای جوان به طور متراکم کنار هم قرار دارند، اما این ستارهها دارای ترکیبی از ویژگیهای ستارههای جوان و پیر هستند که باعث ایجاد ابهام برای دانشمندان شده است. این تضاد در ویژگیها و نشانهها موجب سردرگمی در تشخیص ماهیت واقعی آنها شده است.
تحقیقات روی این خوشه NGC 6791 میتواند به درک عمیقتری از تشکیل کهکشانها و سایر جنبههای کیهانشناسی منجر شود.
محل ادغام دو سیاهچاله
بدون شک یکی از عجیبترین مکانهای جهان هستی جایی است که دو سیاهچاله غولپیکر در شرف ادغام قرار دارند. هرچه دو سیاهچاله به هم نزدیکتر میشوند، بافت فضا-زمان بیشتر تحت تاثیر قرار میگیرد. در این مناطق، قوانین فیزیک ممکن است به طور قابل توجهی تغییر کنند و زمان برای شما به شکل متفاوتی نسبت به زمین بگذرد؛ به عنوان مثال، ممکن است شما احساس کنید یک ماه گذشته، در حالی که هزاران سال در زمین گذشته است.
اما چطور دانشمندان از وجود یکی از عجیبترین مکانهای جهان هستی مطلع شدند؟ همانطور که کشتیها همزمان با حرکت در آب موجهای کوچکی را ایجاد میکنند، اجرام نیز پس از حرکت در بافت فضا-زمان امواج گرانشی را شکل میدهند.
در سال ۲۰۱۵، رصدخانه لیگو (LIGO) در آمریکا برای اولین بار امواج گرانشی را که ناشی از ادغام دو سیاهچاله بزرگ بود، شناسایی کرد. این پدیده به عنوان GW150914 نامگذاری شد و وجود آن نشاندهنده امواج گرانشی است که آلبرت اینشتین (Albert Einstein) در نظریه نسبیت عمومی خود در سال ۱۹۱۶ پیشبینی کرده بود. این مشاهده یکی از نشانههای اصلی وجود این امواج در کیهان است.
در ۲۰ میلیثانیه آخر پیش از ادغام انرژی گرانشی آزاد شده توسط سیاهچالهها بیشتر از انرژی کل ستارههای جهان در همان بازه زمانی است؛ این انرژی حتی از میزان انرژی آزاد شده توسط خورشید در کل طول حیاتش نیز بیشتر خواهد بود. هرچند که پس از آن سیاهچالهها به آرامی با هم ادغام میشوند.