آغاز ماموریت کاوشگر اروپا کلیپر به سوی سیاره مشتری + ویدیو
کاوشگر اروپا کلیپر ناسا، روز دوشنبه ۱۴اکتبر۲۰۲۴ با ماهوارهبر فالکون هوی شرکت اسپیسایکس به سوی قمر یخ زده سیاره مشتری پرتاب شد؛ این فضاپیما به دنبال نشانههایی از وجود مواد لازم برای حیات در زیر سطح قمر اروپا است و پیشبینی میشود در آوریل۲۰۳۰ به مدار مشتری برسد.
اروپا که یکی از قمرهای مشتری است، احتمالا شرایط مناسب برای وجود حیات را داشته باشد؛ به گفته دانشمندان، این قمر زیر لایه یخ خود دارای اقیانوس مملو از آب و مواد شیمیایی ضروری برای حیات است.
جیم فری (Jim Free)، معاون مدیر ناسا، در کنفرانسی خبری اعلام کرد فضاپیمای اروپا کلیپر (Europa Clipper) اولین فضاپیمای ناسا است که به مطالعه دنیای اقیانوسی فراتر از زمین اختصاص یافته است. قمر اروپا به عنوان یکی از امیدوارکنندهترین مکانها برای وجود حیات فراتر از زمین شناخته شده و هدف از این ماموریت، بررسی شرایط زندگی در این قمر یخی است.
آغاز ماموریت هیجانانگیز اروپا کلیپر
ماهوارهبر با روشن شدن ۲۷ موتور مرلین در مرحله اول، از روی سکوی 39A در مرکز فضایی کندی ناسا در نزدیکی کیپ کاناورال فلوریدا، در ساعت ۱۹:۳۶ به وقت تهران پرواز کرد و فضاپیمای اروپا کلیپر را به آسمان فرستاد تا ماموریت اختر زیستشناسی خود را آغاز کرد.
پرتاب اروپا کلیپر
موتورهای دو تقویتکننده جانبی فالکون هوی (Falcon Heavy) تقریبا حدود سه دقیقه پس از پرتاب از هسته مرکزی جدا شدند و این فرآیند به مدت یک دقیقه دیگر ادامه داشت و مرحله دوم ماهوارهبر حدود چهار دقیقه پس از پرتاب از هسته خود جدا شد؛ طبق برنامه، فضاپیمای اروپا کلیپر ۵۸ دقیقه پس از پرتاب به مدار بینسیارهای خواهد رسید.
اگر همه چیز به خوبی پیش برود، ماموریت اروپا کلیپر در مارس۲۰۲۵ از کنار مریخ و سپس در دسامبر۲۰۲۶ از کنار زمین عبور خواهد کرد تا از نیروی گرانشی هر دو سیاره بهرهمند شود و تا تاریخ ۱۱آوریل۲۰۳۰ در مسیر رسیدن به سیاره مشتری قرار گیرد؛ این ماموریت تحت نظارت آزمایشگاه پیشرانش جت (JPL) ناسا در کالیفرنیای جنوبی قرار دارد.
ناسا پیشبینی کرده است که ماموریت کاوشگر اروپا نزدیک به ۱۰ سال به طول خواهد انجامید که ۵.۵ سال ابتدایی صرف سفر به سوی مشتری و ماه یخزده آن میشود؛ با این حال، بعد از پرتاب تنها یک ساعت طول میکشد تا فضاپیما به مدار خود برسد و سپس شش ساعت دیگر برای باز کردن پنلهای خورشیدی لازم دارد.
دررول نیل (Derrol Nail)، مفسر پرتاب ناسا، میگوید: «پرتاب فالکون هوی به همراه اروپا کلیپر، اسرار اقیانوس بزرگی را که زیر پوسته یخی قمر اروپا پنهان شده است، آشکار خواهد کرد.»
چالشهای ماموریت اروپا کلیپر
اسپیسایکس، در ابتدا ماموریت اروپا کلیپر را برای ۱۰اکتبر۲۰۲۴ برنامهریزی کرده بود، اما به دلیل نزدیک شدن طوفان میلتون به تعویق افتاد؛ این طوفان موجب قطع برق میلیونها نفر در این ایالت شد و آسیبهایی به مرکز فضایی کندی وارد کرد، اما این مرکز چند روز بعد برای از سرگیری آمادهسازی پرتاب اروپا کلیپر بازگشایی شد.
پس از رسیدن به مشتری، این فضاپیما چهار سال را صرف انجام یک سری پروازهای نزدیک از کنار قمر اروپا خواهد کرد تا اقیانوسهای یخی این ماه را با مجموعهای از ۹ ابزار مختلف آزمایش و مطالعه کند که هدف آن بررسی ساختار و ترکیب آب شور زیر سطح است. یک رادار اعماق آن اقیانوس را کاوش خواهد کرد، در حالی که ابزارهای دیگر به اندازهگیری بخارهای آبی میپردازند که توسط تلسکوپ فضایی هابل (Hubble) در قمر اروپا شناسایی شدهاند؛ همچنین، این فضاپیما تصاویری از قمر اروپا خواهد گرفت.
فری میگوید: «اگرچه ما به دنبال حیات دیگری نیستیم، اما اروپا میتواند مواد تشکیلدهنده حیات را آنگونه که میشناسیم داشته باشد: آب، مواد آلی، انرژی شیمیایی و پایداری؛ درنتیجه، آنچه در اروپا کشف میکنیم، پیامدهای عمیقی برای مطالعه اختر زیستشناسی و نحوه نگرش ما به جایگاه خود در این جهان خواهد داشت.»
فالکون هوی
فالکون هوی که به اختصار FH نیز نامیده میشود، یک پرتابگر فضایی طراحی و توسعه داده شده توسط شرکت آمریکایی اسپیسایکس است. اسپیسایکس در واقع یک شرکت ترابری فضایی خصوصی است که در تابستان سال ۲۰۰۲ توسط ایلان ماسک (Elon Musk)، بنیانگذار کمپانی تسلا (Tesla) تاسیس شد.
این پرتابگر در حقیقت نسخهای از ماهوارهبر فالکون ۹ معمولی است که توسط دو بوستر تقویت شده است. ماهوارهبر مذکور ۷۵ تن وزن دارد. فالکون هوی در حال حاضر با توانایی حمل تا ۷۰ تن بار به مدار زمین قویترین ماهوارهبر پرتابگر فضایی دنیاست.