رقابت اسپیسایکس در کل عرصه فضایی

شرکت اسپیسایکس در رقابت با شرکت چندملیتی بوئینگ و شرکت آمریکایی لاکهید مارتین، به دنبال افزایش سهم بازار خود در صنعت فضایی است؛ همچنین این شرکت در زمینههایی مانند گردشگری فضایی و ارائه خدمات اینترنت ماهوارهای نیز فعال است که باعث نگرانی سایر رقبای این حوزه شده است. با توجه به رشد قابل توجه صنعت گردشگری فضایی، رقابت بین شرکتها شدت بیشتری یافته است.
اسپیسایکس در سال ۲۰۰۲ توسط ایلان ماسک (Elon Musk) تاسیس شد و هدف اصلی آن انقلاب در صنعت فضایی و فراهم آوردن پروازهای فضایی مقرون به صرفه بود؛ در سال ۲۰۱۹، ایلان ماسک متوجه شد که شرکت آمریکایی مانند اسپیسفلایت (Spaceflight) از طریق ماهوارههای کوچک و ارائه خدمات پرتاب ارزان با استفاده از ماهوارهبرهای فالکون ۹ (Falcon 9) درآمد زیادی کسب میکنند.
همین موضوع سبب شد تا اسپیسایکس شروع ماموریتهای ترنسپورتر (Transporter) برای انجام این کار را اعلام کند که تنها در عرض چند ماه، اسپیسفلایت از این تجارت خارج شد.
ایلان ماسک در سال ۲۰۲۰ با معرفی سرویس بتای استارلینک (Starlink) به بازار اینترنت پهن باند ماهوارهای وارد شد؛ هدف او بهبود حاشیه سود ناچیز شرکتهای چندملیتی آمریکایی کابل زمینی مانند کامکست (Comcast) و ورایزن (Verizon) و کاهش تاخیر در ارتباطات ماهوارهای شرکتهای آمریکایی مانند وایاست (ViaSat) و هیوز (Hughes) بود.
استارلینک، به مشتریان اینترنت امکان دسترسی به خدمات پهنای باند را با تنها ۹۹ دلار در ماه داد که جذب چهار میلیون مشترک نشاندهنده محبوبیت این سرویس و موفقیت استارلینک در بازار اینترنت ماهوارهای است؛ همچنین پیشبینی میشود که درآمد استارلینک در سال ۲۰۲۴ به ۶.۶ میلیارد دلار برسد.
شرکتهای آمریکایی ویرجین گلکتیک (Virgin Galactic) و بلواوریجین (Blue Origin) در سال ۲۰۲۱ در حال ایجاد کسب و کارهای گردشگری فضایی بودند که شرکت اسپیسایکس در رقابت با این دو شرکت، اواخر همان سال چهار فضانورد خصوصی را در ماموریت اینسپیریشن ۴ (Inspiration 4) به فضا فرستاد و سال بعد، چهار فضانورد خصوصی دیگر را به ایستگاه فضایی بینالمللی برد.
اسپیسایکس به تازگی برای ارائه خدمات مستقیم به موبایل فعالیتهایی انجام داده است؛ این شرکت در حال توسعه ماهوارههای استارلینک برای پشتیبانی از تماسهای تلفنی سلولی است و به نظر میرسد این اقدام در پاسخ به توجه زیادی است که به شرکت آمریکایی اسپیسموبایل (SpaceMobile) جلب شده بود؛ همچنین اسپیسایکس به همراه شرکت آلمانی تی موبایل (T-Mobile) قصد دارند قابلیت ارسال متن اضطراری به صورت رایگان را در چند ماه آینده فراهم کنند.
اسپیسایکس، بزرگترین ترس اروپا
طی یک مصاحبه، مدیرعامل شرکت اروپایی آریاناسپیس (Arianespace)، زیرمجموعه شرکت اروپایی ایرباس (Airbus)، هشدار میدهد: «اسپیسایکس اکنون با کل صنعت فضایی در حال رقابت است.» او همچنین به برنامههای آژانس فضایی اروپا (ESA) برای راهاندازی چالش پرتابگر اروپایی پرداخت که هدف آن طراحی یک ماهوارهبر سنگین جدید است تا بتواند با آریان ۶ متعلق به خود شرکت آریاناسپیس رقابت کند.

مدیرعامل شرکت آریان اسپیس، نسبت به توانایی اروپا برای خرید دو ماهوارهبر سنگین تردید دارد؛ او با اشاره به اندازه کوچک بازار پرتاب اروپا و تلاش آن برای رقابت با قیمتهای پایین اسپیسایکس، به آژانس فضایی اروپا پیشنهاد میدهد: «هزینههای توسعه ماهوارهبر قابل استفاده مجدد را برای ارتقای آریان ۶ تامین کند.»
نگرانی او فراتر از پرتاب فضایی است و میگوید: «اروپا نه تنها باید از یک سازنده ماهوارهبر حمایت کند، بلکه باید یک تلاش متحد برای ساخت و راهاندازی ماهوارهها نیز داشته باشد.» او به منظومه ماهوارهای برنامهریزی شده IRIS2 اشاره میکند که اروپا آن را جایگزین استارلینک مینامد.
آریاناسپیس به عنوان یک رهبر در صنعت پرتاب ماهوارهها و همچنین یکی از تولیدکنندگان حاملهای ماهواره، نگران رقابت از سوی دیگر شرکتهای اروپایی و احتمال آسیب به موقعیت بازار و سهم خود در این صنعت میباشد؛ این شرکت اظهار میکند که ایجاد شرکتهای جدید در این بازار ممکن است ایده خوبی نباشد و باعث رقابت غیرضروری با آریان اسپیس و ایرباس شود؛ زیرا آنها ترجیح میدهند هیچ کس دیگری با گروهش رقابت نکند و به جای آن روی رقابت با اسپیس ایکس تمرکز کند.
به عنوان مثال، IRIS2 پروژهای است که توسط کنسرسیوم (پیوند دو یا چند فرد، شرکت، سازمان) اسپیس رایز (SpaceRISE) اروپا حمایت میشود و متشکل از حدود ۱۲ شرکت فضایی اروپایی از جمله ایرباس است که به طور مشترک برای ساخت و پرتاب ماهوارههای IRIS2 همکاری میکنند؛ هدف این پروژه تقویت اتصالات ایمن فضایی در اروپا و کاهش شکاف دیجیتال است.
در همین حال، اسپیسایکس به تازگی یک دور سرمایهگذاری را به ارزش ۲۱۰ میلیارد دلار در ژوئن۲۰۲۴ به پایان رسانده و اخیرا دور جدیدی از بودجه را اعلام کرده که ارزش پیشنهادی آن امروز ۲۵۵ میلیارد دلار است.