سامانه ناوبری ماهواره‌ای چین چقدر در رقابت با GPS موفق بوده است؟
سامانه ناوبری ماهواره‌ای چین به نام بیدو در رقابت با GPS بسیار موفق عمل کرده است؛ این سامانه جدید دقت بیشتری دارد و تعداد بیشتری ماهواره را در آسمان کشورهای مختلف فعال کرده است. سیگنال‌های بیدو در سراسر آفریقا، آسیای جنوب شرقی، خاورمیانه و آمریکای لاتین به راحتی در دسترس است و کاربران آن عمدتا در بخش‌های کشاورزی، حمل و نقل و زیرساخت‌ها هستند؛ با این حال، چالش‌های بسیاری بر سر راه بیدو برای پذیرش و جایگزینی با رقیب اصلی آن وجود دارد.
چین با تلاش برای گسترش سامانه بومی خود، یعنی سامانه ناوبری ماهواره‌ای بیدو ، در تلاش است تا به رقابت با سامانه GPS آمریکا بپردازد و کاربران بین‌المللی بیشتری را به خود جلب کند و به تدریج بر نفوذ دیرینه GPS در بازار جهانی غلبه کند.
بیدو، به معنی هفت ستاره درخشان در آسمان شمالی است که در زمان‌های قبل از ظهور ماهواره‌ها برای هدایت استفاده می‌شد. محدودیت در سطح پوشش جهانی این شبکه یکی از موانع اصلی گسترش استفاده از بیدو در کشورهای در حال توسعه است. برای ترویج این فناوری، ارائه خدمات به سازمان‌های بین‌المللی، تقویت سیگنال در خارج و سرمایه‌گذاری و کمک‌های مالی ضروری است.
چالش‌ها و سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت بیدو در کشورهای در حال توسعه
با سرمایه‌گذاری میلیاردها دلار در توسعه بیدو و ارائه آن به عنوان یک خدمات رایگان، پکن در حال انجام یک سرمایه‌گذاری بلندمدت در این سامانه و ارزش آن در زمینه جغرافیای سیاسی گسترده‌تر است. مایکل شین (Michael Shin)، استاد فناوری‌های جغرافیایی در دانشگاه کالیفرنیا (UCLA) آمریکا، می‌گوید: «حوزه‌هایی وجود دارد که به کمک آن‌ها پکن می‌تواند پذیرش خارجی بیدو را تقویت کند، ایمنی دریایی و هوایی جهانی و در کشورهای در حال توسعه که کمتر با غرب همسو هستند.»
اپراتور آن ادعا می‌کند که سامانه در استفاده تجاری گسترده‌ای برای مدیریت بنادر در پاکستان، برنامه‌ریزی زمین و حمل و نقل رودخانه‌ای در میانمار، کشاورزی دقیق و کنترل آفات در لائوس، برنامه‌ریزی شهری در برونئی و گشت‌های دریایی در اندونزی قرار دارد. در عربستان سعودی، سامانه چینی برای توسعه شهری و موقعیت‌یابی پرسنل و وسایل نقلیه در عمق صحرا استفاده می‌شود.
بیدو در برخی مناطق در حال حاضر رقیب خود را شکست داده است و با دقت موقعیت‌یابی ۴.۴ متر یا بیشتر برای هر مکان روی کره زمین با سامانه‌های غربی برابری می‌کند. در چین و در ایستگاه‌های زمینی در سراسر آسیای جنوب شرقی و آفریقا، دقت این شبکه یک درجه بالاتر از GPS است. سیگنال‌ها در مناطق کم‌عرض و متوسط در آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین قابل اعتمادترین هستند. همچنین از پیام‌های متنی تا هزار کاراکتر بین کاربران و مراکز کنترل پشتیبانی می‌کند، ویژگی‌ای که در GPS موجود نیست.
راهکارها در مسیر پذیرش بیدو
شین می‌گوید: «درست است که بیدو در تعداد ماهواره‌ها، ایستگاه‌های نظارت در برخی کشورها و دقت مکانی از GPS پیشی گرفته است؛ با این حال، فراگیری این سامانه با GPS قابل مقایسه نیست و هنگامی که هدف گسترش استفاده از آن است، چین نباید فراموش کند که اروپا و روسیه نتوانسته‌اند شبکه آمریکا را به چالش بکشند.»
بسیاری از کاربران بین‌المللی هنوز به ابزارهای آمریکایی پایبند هستند، حتی با وجود مزایای هنگفت گزینه‌های چینی. دلایل جغرافیایی و سیاسی مهمی در این زمینه وجود دارد که بر استفاده از خدمات آمریکایی تاثیر می‌گذارد. به گفته شین، بعید است بیدو به طور قابل توجهی بتوانند جایگزین رقبای بزرگ‌تر شود؛ زیرا خدمات آمریکایی به طور گسترده‌ای در صنایع مختلف یکپارچه شده و به عنوان گزینه‌ای قابل اعتماد شناخته می‌شوند.
به اعتقاد دیگر کارشناسان، اکنون گزینه رقابت کنار گذاشته شده است؛ زیرا با افزایش قابلیت همکاری، سامانه‌های مختلف می‌توانند به هم نزدیک‌تر شوند و دیگر رقابت بین آن‌ها اهمیت کمتری پیدا کرده است. به ویژه در حوزه الکترونیک مصرفی، بسیاری از دستگاه‌ها از جمله گوشی‌های هوشمند خارجی و چینی از GPS و حداقل یک سامانه دیگر برای بهبود دقت موقعیت‌یابی پشتیبانی می‌کنند.
گزارش کمیسیون بررسی اقتصادی و امنیتی آمریکا و چین (US-China Economic and Security Review Commission)، یک نهاد زیرمجموعه کنگره ایالات متحده، نشانگر آن است که صنعت ناوبری ماهواره‌ای به سمت گیرنده‌های چند منظومه ماهواره‌ای سازگار با همه شبکه‌های اصلی حرکت می‌کند.
حتی با وجود این که بعید است بیدو نقشه ناوبری جهانی را بازنویسی کند، پکن همچنان متعهد به ادغام این سامانه در راهبردهای گسترده‌تر خود است. در مجموع به اعتقاد کارشناسان، چین باید برای گسترش استفاده از سامانه بیدو، در کوتاه مدت به دنبال بهره‌برداری اقتصادی نباشد، تعداد ایستگاه‌های زمینی و پوشش این سامانه را افزایش دهد و استفاده از آن را در سایر محصولات تولید این کشور از جمله خودرو و تلفن همراه افزایش دهد.