ابزار قدرت نرم پوتین در منطقه برای تسخیر خاورمیانه با فناوری فضایی

در حین جنگ روسیه با اوکراین و درگیری در سراسر خاورمیانه، مسکو بی سر و صدا در حال گسترش همکاریهای فضایی خود با منطقه به ویژه کشور تونس میباشد تا به طور فعال از ابزارهای قدرت نرم برای نفوذ در منطقه خاورمیانه استفاده کند؛ برای مقابله، آمریکا سعی دارد منابعی را برای تعمیق همکاری فضایی خود با شرکای سنتی خود مانند تونس، امارات و عربستان سعودی سرمایهگذاری کند، چرا که دور کردن این کشورها از روسیه و برنامه فضایی چالشزده آن، تنها در خدمت منافع گستردهتر آمریکا و شرکای جهانی آن است.
ابزار قدرت نرم خزنده
اگرچه توجه غرب به قدرت سخت روسیه زیاد است، اما استفاده مسکو از همکاریهای فضایی به عنوان ابزاری برای قدرت نرم تدریجی نیز حائز اهمیت میباشد. این مسئله با نزدیک شدن به انتخابات ریاستجمهوری تونس در تاریخ ۶اکتبر۲۰۱۹ بسیار تاثیرگذار است. اطمینان حاصل کنید که اطلاعات مهم را دو بار بررسی کنید.

قیس سعید (Qais Saeed)، استاد پیشین قانون اساسی و هفتمین رئیسجمهور تونس در سال ۲۰۱۹، به احتمال زیاد در انتخابات آینده پیروز خواهد شد؛ او به دنبال راههایی برای نشان دادن استقلال کشورش در امور بینالمللی خواهد بود و به همین منظور ممکن است با شرکای غیرسنتی مانند روسیه در زمینههایی مانند صنعت فضایی همکاری کند.
همکاریهای فضایی فعلی بین روسیه و تونس پیش از حمله مسکو به اوکراین آغاز شده است. تونس در سال ۲۰۱۹ قراردادی با دو شرکت روسی به نامهای روسی اسپوتنیک (Sputnik) و شرکت پرتاب ماهواره جیکی (GK Launch Services) امضا کرد.
براساس این توافق در مارس۲۰۲۱، تونس اولین ماهواره خود به نام چلنج ۱ (Challenge-1) را از قزاقستان بر روی ماهوارهبر سایوز-۲ (Soyuz-2) روسیه پرتاب کرد. در ۱۳آگوست۲۰۲۱ آژانس فضایی روسیه، روسکاسموس (ROSCOSMOS)، با تونس توافقنامهای را برای فرستادن اولین فضانورد زن تونسی به ایستگاه فضایی بینالمللی امضا کردند؛ این پرواز فضایی اولین پیادهروی فضایی یک فضانورد زن از هر نقطهای در آفریقا خواهد بود.
تجارت بین روسیه و تونس به طور چشمگیری در حال افزایش است، به ویژه با افزایش ۴۳۵ درصدی واردات محصولات غلات و انرژی از تونس به روسیه در سال ۲۰۲۳؛ همچنین، همکاریهایی در زمینههایی مانند فناوری، انرژی هستهای، انتخابات و تبادلات فرهنگی و آموزشی نیز صورت گرفته است.
تاخیر یا شکستها در همکاری فضایی جاری بین روسیه و تونس تاثیر منفی بر منافع آینده روسیه نخواهد داشت؛ این همکاری فضایی همچنین فرصتهای جمعآوری اطلاعات را برای مسکو افزایش میدهد. در واقع، پس از پرتاب ماهواره ایرانی خیام توسط روسیه در آگوست۲۰۲۲ از قزاقستان، مقامات آمریکایی درباره احتمال جاسوسی روسیه از نیروهای اوکراینی ابراز نگرانی کردند.
کمک به یک برنامه فضایی بحرانزده
روسیه با چالشهای مالی و فناوری بزرگی در برنامه فضایی خود مواجه است که بخشی از آن به جنگ در اوکراین مرتبط میشود که باعث از بین رفتن ذخایر عظیم میراث تجهیزات نظامی شوروی است؛ در عین حال تلاشها برای توسعه توانمندیهای آینده به دلیل برآوردن الزامات جنگ فعلی به حاشیه رفته که همکاریهای فضایی ممکن است بتواند به بهبود وضع روسکوسموس کمک کند.

پس از حمله روسیه به اوکراین، غرب تحریمهایی علیه صنعت فضایی این کشور اعمال کرد که میتواند به تاخیر در اجرای توافقات منجر شده باشد، اما همکاری روسکوسموس با کشورهایی مثل تونس میتواند به پایداری آن کمک کند؛ این وضعیت روسیه را در موقعیت بهتری برای اکتشاف منابع و حتی همکاری با چین در فضا قرار می دهد، همانطور که تقریبا از سال ۲۰۲۱ چنین بوده است.
در آگوست۲۰۲۳، روسیه اولین کاوشگر ماه خود در پنجاه سال گذشته را پرتاب کرد که در نهایت با یک سقوط روی ماه به پایان رسید؛ با این حال، همکاری فضایی روسیه با سایر کشورها ادامه دارد.
راهبرد دفاع فضایی آمریکا در سال ۲۰۲۰، فضا را به عنوان یک میدان جدید رقابت قدرتهای بزرگ معرفی میکند و بر نیاز به بهبود استانداردها و هنجارهای رفتار مطلوب در فضا تاکید دارد؛ در عین حال، روسیه به دنبال به چالش کشیدن هنجارهای دیرینه تعامل بینالمللی است و همکاری مستمر در زمینه اکتشاف فضایی و شراکت با کشورهایی که دارای منافع متقابل و ارزشهای بالقوه مشابه هستند، شرایط را برای ایجاد هنجارهای رفتاری جدید فراهم میکند.
روابط چین و روسیه در زمینه همکاریهای فضایی به آنها این امکان را میدهد که روایتی از رفتار در تجارت فضایی، ایمنی و امنیت شکل دهند که ممکن است با ارزشها و استانداردهای غربی در تضاد باشد. اگر روسیه موفق به ارسال نخستین زن آفریقایی به فضا شود، این اقدام به یک پیروزی سیاسی برای مسکو تبدیل میشود و درک جهانی از روسیه به عنوان یک رهبر در زمینه فضایی را تقویت میکند.