پیشبینی رشد اقتصاد فضایی تا سال ۲۰۳۰
بر اساس یک گزارش تحلیلی که اخیرا منتشر شده است، اقتصاد فضایی میتواند تا سال ۲۰۳۰ به ارزش یک تریلیون دلار برسد. این گزارش ارزش صنعت فضایی در سال ۲۰۲۲ را حدود ۴۵۰ میلیارد دلار تخمین زده و پیشبینی میکند که این صنعت با نرخ رشد سالانه مرکب بین ۶٪ تا ۱۰٪ تا سال ۲۰۳۰ رشد خواهد کرد.
این گزارش به بررسی پیشبینیهای رشد، روندها و تاثیر رویدادهای جاری بر صنعت فضایی میپردازد و نشان میدهد که سرمایهگذاری بخش خصوصی در این صنعت که قبلا تنها توسط سازمانهای دولتی مانند ناسا و برنامه فضایی شوروی پیش برده میشد، افزایش یافته است.
نقش سازمانهای دولتی و شرکتهای خصوصی
سازمانهای دولتی اکنون بیشتر به عنوان ناظر عمل میکنند، اما همچنان نقش مهمی در این بخش ایفا میکنند. به عنوان مثال، ماموریت کاوشگر چاندرایان-۳ (Chandrayaan-3) هند به رهبری سازمان فضایی این کشور با نام اختصاری ایسرو (ISRO) که در اوت۲۰۲۳ به عنوان اولین فضاپیما در قطب جنوب ماه فرود آمد، نشاندهنده این نقش است.
در همین حال، شرکت اسپیسایکس با داشتن بزرگترین ناوگان ماهوارهای، به عنوان یکی از مهمترین بازیگران خصوصی صنعت فضایی توجه زیادی را به خود جلب کرده است. این شرکت با داشتن بیش از ۴ هزار ماهواره در منظومه ماهوارهای استارلینک (Starlink) و برنامههایی برای افزایش این تعداد به ۱۲ هزار، نقش مهمی در اقتصاد فضایی ایفا میکند.
در گزارش «اقتصاد فضایی»، به تلاش چین برای رقابت با پروژه استارلینک اشاره شده است. چین اعلام کرده که قصد دارد یک منظومه ۱۳ هزار ماهوارهای برای ارائه پهنای باند ایجاد کند، اما این پروژه با چالشهایی نظیر سرعت پیشرفت پایین و محدودیت سوددهی روبرو است؛ بهویژه در مناطق دورافتاده که قدرت خرید کمی دارند.
به اعتقاد تحلیلگران چین جاهطلبیهای بزرگی در بخش فضایی دارد، اما هنوز فاصله زیادی با شرکتهای آمریکایی و اروپایی دارد. با این حال، حمایتهای دولتی باعث رشد استارتآپهای چینی شده و به عنوان مثال در سال ۲۰۲۳، شرکت چینی اسپیس پایونیر (Space Pioneer) اولین پرتاب موفق ماهوارهبر بازگشتپذیر خود را انجام داد.
چالشهای زبالههای فضایی و مسائل سیاسی
با وجود مزایای فراوان، افزایش تعداد ماهوارهها در مدار باعث ایجاد مقدار زیادی زباله فضایی نیز شده است. تحقیقات دانشگاه ساوتهمپتون (University of Southampton) انگلستان تخمین میزند که بین ۵۷۰ میلیارد تا ۱.۲ میلیارد دلار مواد قابل بازیافت در مدار زمین وجود دارد. ناسا نیز به این مسئله توجه کرده و در اوت۲۰۲۳ قراردادی به ارزش ۸۵۰ هزار دلار با شرکت ترانسآسترا (TransAstra) به منظور یافتن راه حلی برای این مشکل امضا کرده است.
علاوه بر این، گزارش به چالشهای سیاسی اقتصاد فضایی نیز اشاره میکند. جنگ روسیه و اوکراین تاثیرات زیادی بر برنامههای فضایی آژانس فضایی اروپا (ESA) داشته و باعث تغییراتی در برنامههای پرتاب این آژانس شده است. این سازمان قصد داشت تا تسلکوپ فضایی یوکلید (Euclid) را با ماهوارهبر سایوز (Soyuz) یا آریان ۶ (Ariane 6) از گویان فرانسه پرتاب کند، اما این طرح با شروع جنگ روسیه و اوکراین در سال ۲۰۲۲ به تاخیر افتاد.