کشف یک سیاره فراخورشیدی مشابه با مشتری توسط ستارهشناسان آماتور
گروهی از ستارهشناسان آماتور به کمک ماهواره تس ناسا، موفق به کشف یک سیاره فراخورشیدی شبیه به مشتری در فاصله ۳۰۰ سال نوری به زمین شدند؛ این کشف نشان میدهد که ستارهشناسان آماتور نیز میتوانند نقش مهمی در کشف و مطالعه سیارههای فراخورشیدی ایفا کنند و به وسیله روشهایی مانند گذر و مطالعات نورسنجی که هنگام عبور سیاره از مقابل ستارهاش، بخشی از نور ستاره کاهش مییابد، به شناسایی سیارهها کمک کنند.
ماهواره تس (TESS) ناسا، تاکنون بیش از ۷ هزار سیاره را در اطراف ستارگان دیگر رصد کرده است، اما تنها تعداد اندکی از آنها کشف واقعی هستند. نه تس و نه دیگر تلسکوپهای حرفهای، فرصت برای مطالعه دقیق هر سیاره را ندارند؛ به همین دلیل اخترشناسان آماتور اغلب این کار زمانبر را انجام میدهند و از تلسکوپهای حیاط خلوت برای مشاهدات بعدی و تایید وجود سیارههای منتخب استفاده میکنند.
همکاری ستارهشناسان حرفهای و آماتور برای کشف سیارههای فراخورشیدی
ناسا، درباره این سیاره میگوید: «در واقع، گروهی از شهروندان دانشمند که شامل یک دانش آموز دبیرستانی از کالیفرنیا است، دادههای تس را بررسی و در نهایت وجود این سیاره فراخورشیدی را تایید کردند.» سیارههای فراخورشیدی به سیارههایی اطلاق میشود که خارج از منظومه شمسی ما قرار دارند. یکی از جالبترین نوع این سیارهها، وارم ژوپیتر (Warm Jupiter) نامیده میشود که مشابه سیاره مشتری هستند، اما در مدارهای نزدیکتری به ستارههای خود قرار دارند.
دانشمندان میگویند: «این نوع سیارههای فراخورشیدی معمولا در فاصلهای بین ۰.۵ تا ۱.۵ واحد نجومی (AU) به ستارههای خود قرار دارند و به دلیل نزدیکی به ستاره، دماهای سطحی آنها بسیار بالا است. این ویژگی میتواند تاثیر زیادی بر روی جو و شرایط زیستی آنها داشته باشد؛ به گفته محققان، جو این سیارهها میتواند شامل گازهای مختلفی مانند هیدروژن، هلیوم و حتی مولکولهای پیچیدهتر باشد و سالهای آنها بسیار کوتاهتر از سالهای زمین است.»
دانشمندان شرح میدهند: «کشف این سیاره جدید میتواند به ما در درک بهتر فرآیند شکلگیری سیارهها، تغییرات اقلیمی و تاثیرات گوناگون بر روی جو و امکان وجود حیات کمک کند.»
هر چند این کشف بسیار مهم است، اما چالشهایی نیز وجود دارد؛ به عنوان مثال، اندازهگیری دقیق ویژگیهای این سیاره نیاز به ابزارهای پیشرفته و مشاهدات بیشتر دارد. به همین دلیل، همکاری بین ستارهشناسان حرفهای و آماتور میتواند به تسریع فرآیند کشف و مطالعه سیارههای فراخورشیدی کمک کند.